Σύστημα πρόσβασης στις σχολές

Του Στράτου Στρατηγάκη

Μαθηματικού – ερευνητή

To σύστημα πρόσβασης,  όπως  καθορίστηκε μετά τις τελευταίες αλλαγές, δημιουργεί προβλήματα στους μαθητές, ως προς τις επιλογές σχολών, καθώς αποκλείει την επιλογή ζευγών σχολών που είναι παρόμοιου επιστημονικού αντικειμένου και, συνήθως, οι υποψήφιοι τις δηλώνουν μαζί.

Ακόμη υποχρεώνει υποψηφίους για να σπουδάσουν αυτό που θέλουν, να εξεταστούν, μερικές φορές, σε μαθήματα άσχετα με το αντικείμενο σπουδών της σχολής που επιθυμούν να εισαχθούν.

Οι απαγορευμένοι συνδυασμοί

Μερικά παραδείγματα απαγορευμένων συνδυασμών, τμημάτων, δηλαδή, που δεν μπορούν  οι υποψήφιοι να δηλώσουν ταυτόχρονα, ενώ είναι κοντινού επιστημονικού αντικειμένου, είναι τα τμήματα Μαθηματικών και το τμήμα Στατιστικής, το τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και το τμήμα Πληροφορικής στο ΑΠΘ, για παράδειγμα.

Όλα αυτά προκύπτουν από τη λάθος ένταξη των σχολών πληροφορικής με αντικείμενο τον προγραμματισμό στο πεδίο των οικονομικών σχολών, όπου αυτές δεν ανήκουν επιστημονικά και την ταυτόχρονη απαγόρευση δήλωσης σχολών από περισσότερα των δύο πεδίων.

Η πληροφορική είναι μία θετική επιστήμη και οι σχολές της θα έπρεπε να εντάσσονται στις θετικές επιστήμες. Και τα τμήματα πληροφορικής ανήκουν στις σχολές Θετικών Επιστημών στα Πανεπιστήμια. Το λάθος είναι, λοιπόν, επιστημονικό και δημιουργεί πρόβλημα στους υποψηφίους θέτοντας ανόητα διλήμματα.

Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι για να εισαχθεί κάποιος στα τμήματα ψυχολογίας κρίνεται στα Αρχαία Ελληνικά και τα Λατινικά που δεν είναι απαραίτητα στις σπουδές του.  Υπάρχει λύση για όλα αυτά τα προβλήματα;

Η πρόταση

Ακόμη και τώρα, στο και πέντε ή για τους μαθητές της Α Λυκείου που θα εξεταστούν το 2017,  μπορεί να βρεθεί λύση, που θα επιτρέπει μεγαλύτερη ευελιξία στους υποψηφίους, λιγότερες απαγορεύσεις,  χωρίς μεγάλες αλλαγές στο σύστημα πρόσβασης στις Ανώτατες Σχολές και μικρή μόνο  αλλαγή  στο ωρολόγιο πρόγραμμα της Γ Λυκείου.

Ας ξεκινήσουμε από το τελευταίο. Η μοναδική απαιτούμενη αλλαγή στο ωρολόγιο πρόγραμμα της Γ Λυκείου είναι η κατάργηση του μαθήματος επιλογής της Γ Λυκείου και η εισαγωγή στα υποχρεωτικά μαθήματα μάθημα  Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, γεγονός που θα συμβάλλει και στον εκσυγχρονισμό του σχολείου.

Αναδιατάσσονται τα επιστημονικά πεδία των θετικών επιστημών, των επιστημών ζωής και των επιστημών οικονομίας και πληροφορικής και δημιουργείται και ένα τέταρτο που προκύπτει από τη διάσπαση των οικονομικών σπουδών και της πληροφορικής σε δύο χωριστά πεδία, όπως φαίνεται στον πίνακα.

Τα τμήματα των τριών παλαιών πεδίων εντάσσονται σε ένα μόνο επιστημονικό πεδίο το καθένα, από τα τέσσερα νέα, σύμφωνα με τη γνώμη των ίδιων των τμημάτων, που θα κληθούν να αποφασίσουν σε ποια τετράδα  μαθημάτων θέλουν να έχουν εξεταστεί  οι φοιτητές τους.

Αντίστοιχα το Επιστημονικό Πεδίο των Ανθρωπιστικών Νομικών και Κοινωνικών Επιστημών σπάει σε δύο πεδία το Πεδίο Ανθρωπιστικών και Νομικών Σπουδών από τη μία και το Πεδίο Κοινωνικών Επιστημών από την άλλη.

Συνεπώς τα επιστημονικά πεδία θα είναι συνολικά ετπά. Η κρίσιμη διαφορά είναι ότι οι υποψήφιοι δεν είναι υποχρεωμένοι να επιλέξουν δύο το πολύ επιστημονικά πεδία.

Είναι ανόητο να απαγορεύεις στους υποψηφίους να δηλώνουν όσα τμήματα θέλουν από όσα πεδία επιθυμούν, με την προϋπόθεση, βέβαια, να  έχουν εξεταστεί στα μαθήματα που απαιτούνται για την εισαγωγή  στα πεδία στα οποία ανήκουν οι σχολές που τους ενδιαφέρουν.

Οι υποψήφιοι σ’ αυτή την πρόταση μπορούν να εξεταστούν σε όσα μαθήματα θέλουν και να διεκδικήσουν την εισαγωγή τους σε όσα από αυτά τα πεδία επιθυμούν, ανάλογα με την ομάδα προσανατολισμού που έχουν επιλέξει.

Έτσι οι απόφοιτοι των Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών μπορούν  να δηλώσουν τα τμήματα το πολύ τεσσάρων πεδίων και οι απόφοιτοι των Θετικών και Οικονομικών Επιστημών μπορούν να δηλώσουν τα τμήματα το πολύ πέντε πεδίων.

Οι υποψήφιοι από την ομάδα προσανατολισμού των Θετικών και Οικονομικών Επιστημών θα μπορούν να δηλώσουν σχολές πέντε επιστημονικών πεδίων. Για να γίνει αυτό, όμως, θα πρέπει να έχουν εξεταστεί σε οκτώ (!) μαθήματα: όλα όσα περιλαμβάνονται στον πίνακα και την Ιστορία Γενικής Παιδείας για τα παιδαγωγικά.

Αντίστοιχα οι υποψήφιοι από τις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες θα μπορούσαν να δηλώσουν σχολές από τέσσερα επιστημονικά πεδία, θα έπρεπε να εξεταστούν, όμως, σε επτά μαθήματα,  μαζί με τα Μαθηματικά Γενικής Παιδείας και τη Βιολογία Γενικής.

Αντιλαμβανόμαστε ότι ελάχιστοι υποψήφιοι θα ρίσκαραν να εξεταστούν σε επτά ή οκτώ μαθήματα, αφού η προετοιμασία τους σε τόσα μαθήματα θα έφερνε χαμηλές επιδόσεις σε σχέση με εκείνους τους υποψηφίους που θα επέλεγαν τις σχολές ενός μόνο πεδίου και θα είχαν να προετοιμαστούν σε τέσσερα μόνο μαθήματα, στο ίδιο χρονικό διάστημα.

Συνεπώς η κατάσταση θα ισορροπούσε στην εξέταση τεσσάρων έως έξι μαθημάτων στη μεγάλη πλειοψηφία των υποψηφίων, αλλά θα μπορούσαν να επιλέξουν αυτοί τα πεδία που επιθυμούν χωρίς απαγορεύσεις και αποκλεισμούς, δηλαδή μπορούν να δηλώσουν και πληροφορική και φυσικομαθηματικές και ιατρικές, χωρίς να δημιουργούνται αδικίες, γιατί τα μόρια θα υπολογίζονται για κάθε επιστημονικό πεδίο από τα τέσσερα μόνο μαθήματα του κάθε πεδίου, ώστε να διασφαλίζεται η δικαιοσύνη και να ισχύει η βασική αρχή: όσοι εισάγονται σε μία σχολή έχουν εξεταστεί στα ίδια μαθήματα.

Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα

Κάθε υποψήφιος επιλέγει το συνδυασμό των μαθημάτων που ανταποκρίνεται στο σύνολο των σχολών που επιθυμεί. Αυξάνεται ακόμη περισσότερο η δικαιοσύνη του συστήματος, αφού στο σύνολο, σχεδόν, των σχολών η εισαγωγή θα απαιτεί την εξέταση στα ίδια ακριβώς μαθήματα.

Εξαίρεση αποτελούν τα ΤΕΦΑΑ, τα παιδαγωγικά, η Αστυνομία και τα παραϊατρικά ΤΕΙ όπου εισάγονται υποψήφιοι και από τις δύο ομάδες προσανατολισμού και θα έχουν εξεταστεί σε διαφορετικά μαθήματα.

Γίνεται εξοικονόμηση καθηγητών με την κατάργηση της τρίτης ομάδας προσανατολισμού. Καταργούνται οι χωρίς νόημα απαγορεύσεις συνδυασμών πεδίων. Αποκαθίσταται η επιστημονική αντιστοιχία μεταξύ πεδίων και επιστημών.

Δεν διαταράσσεται η αναλογία των ειδικοτήτων καθηγητών στο ωρολόγιο πρόγραμμα, ώστε να υπάρχουν διαμαρτυρίες από τις ενώσεις των διαφόρων ειδικοτήτων καθηγητών, που τόσο μας ταλαιπώρησαν το προηγούμενο διάστημα. Ακόμη για να εισαχθείς στις σχολές ψυχολογίας και κοινωνιολογίας δεν θα απαιτείται η εξέταση στα Αρχαία και τα Λατινικά.

Η κεντρική ιδέα είναι να επιλέγει ο υποψήφιος τα πεδία στα οποία θα εξεταστεί, χωρίς πολλούς περιορισμούς  και όσοι εισάγονται σε μία σχολή να έχουν εξεταστεί στα ίδια μαθήματα. Αυτό θα ισχύει για περίπου στα 400 τμήματα από τα 467 συνολικά.

Μειονέκτημα αποτελεί η διδασκαλία δύο ταχυτήτων στα σχολεία, αφού άλλο ενδιαφέρον για το μάθημα θα έχουν όσοι θα θέλουν να εξεταστούν στις πανελλήνιες στο συγκεκριμένο μάθημα και άλλο ενδιαφέρον θα έχουν αυτοί που δεν επιθυμούν την εξέτασή τους σ’ αυτό το μάθημα.

Δεν υπάρχει, όμως, το απόλυτο σύστημα πρόσβασης, αφού κάθε σύστημα σκοπό έχει να αφήσει κάποιους εκτός τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και να μην επιτρέψει σε κάποιους άλλους να σπουδάσουν αυτό που επιθυμούν.

Πιστεύω ότι με βάση αυτή την πρόταση οι υποψήφιοι θα είναι πολλαπλά ωφελημένοι, αρκεί να τη δεχθεί το Υπουργείο Παιδείας ως βάση συζήτησης και να κάνει κάποιες αλλαγές, όπου αυτές απαιτηθούν.