Skip to main content

Το εύθραυστο μέτωπο της διεθνούς κοινότητας απέναντι στη λιβυκή κρίση

Κατάπαυση του πυρός, επιβολή του εμπάργκο στην εισαγωγή όπλων και στη στρατιωτική στήριξη και επανεκκίνηση της πολιτικής διαδικασίας ώστε να δοθεί χώρος στη βιώσιμη ειρήνη. Αυτά ήταν τα βασικά σημεία των «Συμπερασμάτων της Διάσκεψης» του Βερολίνου, στην οποία συμμετείχαν 12 κράτη, ο ΟΗΕ, η Ε.Ε., η Αφρικανική Ένωση και ο Αραβικός Σύνδεσμος. Σε ένα μικρό βήμα προόδου, οι δύο πλευρές, ο πρωθυπουργός της Λιβύης Φαγέζ αλ-Σάρατζ και ο στρατάρχης Χαλίφα Χάφταρ, οι οποίοι στάθηκε αδύνατο να συνυπάρξουν στον ίδιο χώρο, αλλά ενημερώνονταν για τις εξελίξεις, σύμφωνα με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ, συμφώνησαν επίσης να στείλουν εκπροσώπους σε μία νέα σύνοδο στη Γενεύη, όπου θα αρχίσουν σύντομα διαπραγματεύσεις, με το βλέμμα πάντα σε μία πολιτική και όχι στρατιωτική λύση. Πίσω από τη συγκρατημένη αισιοδοξία στο Βερολίνο ωστόσο, η αβεβαιότητα παραμένει.

Η ίδια η Μέρκελ αναγνώρισε ότι ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς. Ενόσω οι διαπραγματεύσεις διεξάγονταν για να καταλήξουν σε ένα εκτενές συμπέρασμα, έκτασης έξι σελίδων και 55 άρθρων, ενδεικτικό των μεγάλων διαιρέσεων που εξακολουθούν να υφίστανται στη λιβυκή κρίση, οι μάχες συνεχίζονταν στην Τρίπολη.

Ο στρατάρχης Χάφταρ είναι ο ισχυρός παίκτης σε αυτήν την παρτίδα, σχολιάζουν οι «New York Times». Μόνο η Ρωσία και η Τουρκία κατάφεραν να τον φέρουν απέναντι στον Φαγέζ αλ-Σάρατζ, την περασμένη εβδομάδα, στη Μόσχα, προκειμένου να υπογράψει μία μόνιμη κατάπαυση του πυρός. Ακόμη και τότε όμως, ο ισχυρός άνδρας της ανατολικής Λιβύης αρνήθηκε να υπακούσει τον Ρώσο σύμμαχό του και αποχώρησε χωρίς να υπογράψει. Το ίδιο έκανε και χθες στο Βερολίνο, ενώ σήμερα σήμερα επρόκειται να μεταβεί ξανά στη Μόσχα για περαιτέρω συνομιλίες με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, σύμφωνα με τα διεθνή ενημέρωσης. Το Κρεμλίνο ωστόσο, σε νεότερη ανακοίνωσή του, αναφέρει ότι πως το πρόγραμμα του Βλαντίμιρ Πούτιν γι’ αυτή την εβδομάδα δεν περιλαμβάνει συνάντηση με τον Χάφταρ.

Πολιτικοί αναλυτές δεν είναι καθόλου αισιόδοξοι για την πορεία προς την ειρήνευση σε μία χώρα που οι συγκρούσεις μαίνονται επί περίπου εννέα χρόνια και μόλις το 2015, όταν άρχισε να αποτελεί βασικός δρόμος για τους δεκάδες χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες προς την Ευρώπη, τράβηξε ξανά την προσοχή της Ευρώπης και των ΗΠΑ που τόσα χρόνια παρακολουθούσαν σιωπηλά από το περιθώριο.

Αυτό που δεν συνέβη όλα αυτά τα χρόνια και πρέπει τώρα να αποτελέσει προτεραιότητα σημειώνουν διπλωμάτες και αναλυτές είναι να αναλάβει ενεργό ρόλο το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για τις παραβιάσεις. Μόνο σε αυτήν την περίπτωση οι ξένοι υποκτηρικτές της σύγκρουσης – στους οποίους περιλαμβάνονται η Ρωσία, η Τουρκία και η Αίγυπτος – θα σεβαστούν τις δεσμεύσεις.

Εφόσον οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές στη Λιβύη, συμφωνήσουν και τηρήσουν την εκεχειρία, τότε και μόνο τα Ηνωμένα Έθνη θα μπορέσουν να επιστρέψουν στο πολιτικό σχέδιο για να εργαστούν πάνω σε μία νέα πολιτική διαδικασία στη χώρα.

Η Ευρώπη προσπαθεί να χαράξει το δρόμο της πίσω σε μια περίπλοκη σκηνή, η οποία όμως εγκαταλείφθηκε λόγω των δικών της διαιρέσεων. Η διάσκεψη του Βερολίνου ίσως επέτρεψε την επανατοποθέτησή της, τώρα που η εμπλοκή της Ρωσίας και της Τουρκίας έχουν μετατρέψει τη σύγκρουση σε έναν από τους πιο ανένδοτους πολέμους δι’ αντιπροσώπων στη Μέση Ανατολή και απειλούν τη σταθερότητα στην πίσω αυλή της.

Το ζητούμενο προφανώς και είναι η διπλωματική λύση για την ειρήνευση. Αρκετοί όμως αμφιβάλλουν αν η διπλωματία έχει ελπίδες σε μία εποχή που πολυμερείς συμφωνίες καταδικάζονται γρήγορα σε αποτυχία, όπως συνέβη με τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα ή με τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.  

naftemporiki.gr