Πριν από πέντε χρόνια, σε ένα συγκρότημα γραφείων με ένα γιγαντιαίο γλυπτό ενός κουνουπιού, βορειοδυτικά της Πνομ Πεν, η Τζέσικα Μάνινγκ είχε μία νέα ιδέα. Αντί να αναλώνεται σε κάτι που έμοιαζε σαν μάταιη αναζήτηση ενός εμβολίου κατά της ελονοσίας, θα έπαιρνε ταυτόχρονα όλα τα παθογόνα που προέρχονται από τα κουνούπια.
Η έρευνα της Μάνινγκ επικεντρώθηκε στο τσίμπημα των κουνουπιών. Χρησιμοποιώντας ως βάση την εργασία άλλων συναδέλφων και επιστημόνων, η Μάνινγκ, η οποία εργάζεται ως κλινική ερευνήτρια του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ, πίστευε ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει κομμάτια πρωτεΐνης από σάλιο κουνουπιών για να δημιουργήσει ένα εμβόλιο.
Το εμβόλιο, εφόσον αναπτυχθεί, θα αποτελεί προστασία από όλα τα παθογόνα τα οποία μεταδίδονται με το τσίμπημα των κουνουπιών: ελονοσία, δάγκειος πυρετός, ιός chikungunya, ιός Zika, κίτρινος πυρετός, ιοί του Δυτικού Νείλου, ιός Mayaro και ό,τι άλλο μπορεί να προκύψει.
«Χρειαζόμαστε πιο καινοτόμα εργαλεία», τονίζει η Μάνινγκ. Ένα εμβόλιο σαν αυτό θα ήταν το «Άγιο Δισκοπότηρο».
Χθες, η επιθεώρηση «Lancet» δημοσίευσε τα αρχικά αποτελέσματα αυτής της εργασίας: την πρώτη κλινική δοκιμή ενός εμβολίου σάλιου κουνουπιών σε ανθρώπους. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το εμβόλιο με κουνούπια Anopheles είναι ασφαλές και δημιούργησε αντισώματα και κυτταρικές αποκρίσεις.
«Είναι μεγάλη, σημαντική δουλειά», υποστηρίζει ο Μάικλ ΜακΚράκεν, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη αλλά ερευνά ανοσολογικές αντιδράσεις σε ιούς που μεταδίδονται από κουνούπια στο Walter Reed Army Institute of Research στο Μέριλαντ. «Τα κουνούπια είναι αναμφισβήτητα το πιο θανατηφόρο ζώο στη Γη».
Μόνο εξαιτίας της ελονοσίας χάνουν τη ζωή τους περισσότεροι από 400.000 άνθρωποι κάθε χρόνο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Αυτοί οι θάνατοι συμβαίνουν κυρίως σε φτωχές χώρες που δεν λαμβάνουν χρηματοδότηση για ανάπτυξη εμβολίων. Λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη, ωστόσο, τα κουνούπια που ευδοκιμούν στις τροπικές περιοχές μετακινούνται σε περισσότερες χώρες κάθε χρόνο.
Η παγκόσμια κρίση που έχει προκαλέσει η πανδημία του Covid-19 εστιάζεται τώρα στις μολυσματικές ασθένειες και στην έρευνα για την ανάπτυξη εμβολίων. Ένας από τους βασικούς τομείς ανησυχίας είναι τα παθογόνα που μεταδίδονται μέσω των κουνουπιών.
Στο στόχαστρο ο φορέας
Λόγω της πανδημίας του Covid-19, που πιστεύεται ότι προήλθε από νυχτερίδες, έχουν χάσει τη ζωή τους μέχρι στιγμής 420.000 άνθρωποι παγκοσμίως και έχουν καταγραφεί περισσότερα από 7,4 κρούσματα. Η Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης εκτιμά ότι η πανδημία μπορεί να κοστίσει στην παγκόσμια οικονομία έως και 8,8 τρισ. δολάρια.
Η έρευνα της Μάνινγκ αφορά τα κουνούπια. Σε κάθε περίπτωση, αποτελεί παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο οι επιστήμονες διευρύνουν τη σκέψη τους για την εντιμετώπιση των μολυσματικών ασθενειών, αλλά και τους νέους τύπους εργαλείων που αναπτύσσουν.
Η μελέτη της Μάνινγκ αφορά ένα εμβόλιο με βάση τον φορέα. Ένας φορέας είναι ο ζωντανός οργανισμός – όπως ένα κουνούπι – που μεταδίδει ένα παθογόνο (π.χ. η ελονοσία) μεταξύ ανθρώπων ή από ζώα σε ανθρώπους.
Τα εμβόλια που υπάρχουν σήμερα για χρήση στους ανθρώπους έχουν στόχο ένα παθογόνο. Η Μάνινγκ στοχεύει τον φορέα. Στόχος είναι να εκπαιδευτεί το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να μπορεί να αναγνωρίσει τις πρωτεΐνες του σάλιου και να δημιουργήσει μια απόκριση που θα εξασθενίσει ή θα αποτρέψει μια λοίμωξη.
Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και δεκαετίες ότι το σάλιο των κουνουπιών βοηθά στη δημιουργία λοιμώξεων. Μόλις πρόσφατα όμως άρχισαν να αξιοποιούν τη γνώση αυτή.
naftemporiki.gr με πληροφορίες από Reuters
