Skip to main content

Κώστας Γαβράς: «Η μοναδική δικτατορία, είναι εκείνη του χρήματος…»

Τις ανησυχίες του για τη σημερινή Ευρώπη με τα προβλήματα που την ταλανίζουν -κυρίως το μεταναστευτικό, αλλά και τη μετατόπιση του πολιτικού ενδιαφέροντος σε εκείνο του οικονομικού- μοιράσθηκε ο διεθνούς φήμης Έλληνας σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς, με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του με τίτλο «Πήγαινε όπου είναι αδύνατον να πας» (Va ou il est impossible d’ aller), στην «La Tribune de Montelimar».

Ο παγκοσμίου φήμης σκηνοθέτης εξήγησε ότι ανέκαθεν αρνιόταν να γράψει βιβλίο. Κάποτε μάλιστα το προσπάθησε με έναν δημοσιογράφο, αλλά γρήγορα τα εγκατέλειψε. Αυτή τη φορά, όμως, αποφάσισε να προβεί στο εγχείρημα λόγω των εγγονιών του, τα οποία, όπως λέει, όσο μεγαλώνουν τόσο περισσότερες ερωτήσεις του κάνουν. Συχνά, όπως δήλωσε, τον συγκρίνουν με τους μετανάστες που φθάνουν από τις εμπόλεμες ζώνες. «Τότε αποφάσισα να γράψω ένα βιβλίο για να βάλω στα πράγματα στη θέση τους», είπε.

Όταν ξεκίνησε να γράφει βυθίσθηκε ολοκληρωτικά στη γραφή, η οποία δεν έχει καμία σχέση με το γράψιμο ενός σεναρίου. «Δεν σκέφτεσαι εικόνες, αλλά λέξεις», είπε, το περιέγραψε σαν μία εκπληκτική εμπειρία και αφιέρωσε το βιβλίο στην οικογένειά του και τα πολυπληθή εγγόνια του, τα οποία τον ρωτούν ασταμάτητα.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο Κώστας Γαβράς εξήγησε ότι σήμερα δεν θα μπορούσε να γυρίσει μία ταινία όπως «Η ομολογία» (L’ aveu) του 1970, καθώς σήμερα τα προβλήματα είναι άλλα. Δεν υπάρχει πια κομμουνισμός, ούτε δικτατορίες. «Η μοναδική δικτατορία», ανέφερε, «είναι εκείνη του χρήματος, οι μεγάλες τράπεζες κυβερνούν πλέον». Για του λόγου το αληθές προτείνει να διαβάσουμε το βιβλίο του τραπεζίτη Ζαν Πεϊρελεβάντ, «Ο απόλυτος καπιταλισμός», (Jean Peyrelevade-Le capitalismme total). Ένα βιβλίο που τα εξηγεί όλα με πάσα λεπτομέρεια και ειλικρίνεια.

Στα άμεσα σχέδιά του είναι το γύρισμα μίας ταινίας με θέμα την Ευρώπη και τις σχέσεις με τη δημοκρατία, την Ελλάδα. Χαρακτηρίζει αυτού του είδους τις σχέσεις αρκετά αινιγματικές, σχεδόν μυστηριώδεις, επικίνδυνες. Η προβληματική, όπως λέει, είναι κοινωνική. Οι άνθρωποι. Πώς αντιμετωπίζουν μια ιδέα, η οποία ήταν μια μεγάλη ιδέα, ήταν η ιδέα της Ευρώπης, της ευρωπαϊκής ιδέας, η οποία συνειδητοποιούμε ότι σιγά – σιγά έχει ηττηθεί με τρόπο οδυνηρό και επικίνδυνο. Κατά την άποψή του το παράδειγμα της Ελλάδας είναι χαρακτηριστικό αυτής της απομάκρυνσης, αυτού του είδους της έλλειψης δημοκρατίας, αυτής της έλλειψης πολιτιστικών έργων, σημαντικού κοινωνικού σχεδίου.

Τα πάντα είναι οικονομία, χρήματα και μόνο χρήματα. Αυτό είναι, λέει, το θέμα της ταινίας. Εξηγεί ότι το ζήτημα των μεταναστών θα διαφαίνεται έμμεσα στην ταινία καθώς πρόκειται για ένα ακανθώδες ζήτημα που αγγίζει όλη την Ευρώπη. Ο ίδιος δεν έχει να προτείνει μία λύση αλλά, όπως λέει, «αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ είναι ο ουσιαστικός σεβασμός της αξιοπρέπειας αυτών των αντρών και των γυναικών».