Σε μια πρόσφατη διαδικτυακή εκπομπή του, ο 22χρονος εξτρεμιστής Νικ Φουέντες επανέλαβε μια επιτυχημένη τακτική η οποία στο παρελθόν, έχει προσελκύσει μερικά από τα νεότερα μέλη της ακροδεξιάς στις ΗΠΑ.
Ξέσπασε σε ένα παρατεταμένο, βίαιο και μισογυνιστικό παραλήρημα και όταν τελείωσε, γύρισε στην κάμερα χαμογελώντας και είπε ότι “έκανε πλάκα”. Ο Φουέντες ακολούθησε μια δημοφιλή τακτική που έχουν υιοθετήσει ορισμένοι εγχώριοι εξτρεμιστές στις ΗΠΑ. Την χρήση της ειρωνείας για τη διάδοση του μηνύματός τους. Οι ερευνητές που παρακολουθούν τον εγχώριο εξτρεμισμό λένε ότι η τακτική αυτή, αν και παλιά, έχει βοηθήσει πολλές ομάδες στο να αποφύγουν τις συνέπειες και να προσελκύσουν νεότερους ανθρώπους στα κινήματά τους αναφέρει το δίκτυο NPR., σύμφωνα με την ΕΡΤ.
Η ειρωνεία ως πρόσχημα εξτρεμισμού
Ο Φουέντες είναι γνωστός για τη χρήση μιμιδίων (memes) για τη διάδοση της θεωρίας της «υπεροχής της λευκής φυλής». Οι οπαδοί του αυτοαποκαλούνται Groypers – μια αναφορά σε μια «πειραγμένη» έκδοση του κόμικ «Pepe the Frog» που χρησιμοποιεί η αμερικανική ακροδεξιά. Ο Φουέντες είπε ότι χρησιμοποιεί ειρωνεία και χιούμορ για να επικοινωνήσει το μήνυμά του χωρίς συνέπειες.
«Η ειρωνεία είναι πολύ σημαντική καθώς μας δίνει κάλυψη και έτσι μπορούμε εύκολα να απαρνηθούμε τις απόψεις μας», είχε δηλώσει το 2020, αναφερόμενος στο θέμα της άρνησης του Ολοκαυτώματος ή στην «αναθεώρησή» του. «Πολλά από αυτά τα ζητήματα απαιτούν ευελιξία κι αυτή την δίνει η ειρωνεία», είχε πει ο Φουέντες.
Οι ερευνητές λένε ότι ο Φουέντες δεν είναι ο μόνος που υιοθετεί αυτές τις τακτικές, ιδίως μεταξύ των ακροδεξιών δημιουργών περιεχομένου.
Ανησυχίες στις πανεπιστημιουπόλεις
Στις αρχές του 2020, η Ούνα Φλαντ άρχισε να φοβάται όλο και περισσότερο, έναν συμφοιτητή της στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες.
Ο 22χρονος Κρίστιαν Σέκορ, ήταν ήδη γνωστός για την αγάπη για τα όπλα. Περίπου εκείνη την εποχή, αναρτούσε ρατσιστικά και αντισημιτικά μιμίδια και tweets, παρενοχλούσε μετανάστες και υποστήριζε δημόσια τον Φουέντες.
Όταν ένας φοιτητής είπε στον Σέκορ ότι βρήκε μια από τις αναρτήσεις του στο Twitter προσβλητική, εκείνος απάντησε ότι χρησιμοποιούσε «μετα-ειρωνεία».
H Φλαντ, η οποία είναι ιαπωνο-αμερικανίδα, είπε στο NPR ότι ένιωσε ότι απειλούταν.
Και όπως δήλωσαν οι φοιτητές στο NPR, το UCLA δεν έλαβε μέτρα εναντίον του Σέκορ, πιθανώς επειδή ως δημόσιο πανεπιστήμιο, δεσμεύεται νομικά από την Πρώτη Τροπολογία του Συντάγματος των ΗΠΑ, η οποία προστατεύει τη ρητορική μίσους.
Σήμερα, ο Σέκορ αντιμετωπίζει ποινικές κατηγορίες για φερόμενη εισβολή στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ στις 6 Ιανουαρίου 2021. Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι είναι αθώος.
Εκτός από τον Φουέντες και τους οπαδούς του, άλλοι εμπειρογνώμονες αναφέρουν την εξτρεμιστική ομάδα γνωστή ως Proud Boys, γνωστή για τη συμμετοχή της σε βίαιες συγκρούσεις στους δρόμους. Τουλάχιστον 25 μέλη της ομάδας αντιμετωπίζουν ποινικές κατηγορίες που σχετίζονται με τις ταραχές στο Καπιτώλιο και σε ορισμένες περιπτώσεις.
Ο ιδρυτής της ομάδας Γκάβιν ΜακΊνες, είχε γράψει σε ένα email ότι τα ΜΜΕ «αγνοούν σκόπιμα» το χιούμορ για να παρουσιάσουν την ομάδα πιο αρνητικά. «Οι Proud Boys είναι αστεία παιδιά, όχι Ναζί», έγραψε.
Ωστόσο, η δικηγόρος Κάσι Μίλερ λέει ότι η χρήση του «χιούμορ» της ομάδας είναι στρατηγική. «Αποσπά από την πραγματική πολιτική ιδεολογία τους και τη βιαιότητά τους», δήλωσε ο Μίλερ.
Τι ελκύει τους νέους στην ακροδεξιά
Το χιούμορ ήταν πάντοτε ζωτικής σημασίας για την οικοδόμηση κοινωνικών κινημάτων, λένε οι ειδικοί, γιατί διαχωρίζει εκείνους που «πιάνουν το αστείο» και όλους τους υπόλοιπους. Οι διαδικτυακοί εξτρεμιστές χρησιμοποιούν την ειρωνεία επειδή είναι, από πολλές απόψεις, η μητρική γλώσσα του Διαδικτύου.
«Μιλώ τη γλώσσα άλλων zoomers», είχε πει χαρακτηριστικά ο Φουέντες το 2020.
«Κάθε παιδί θέλει να ανεξαρτητοποιηθεί από τους γονείς του», εξηγεί στο NPR η Τζοάνα Σρέντερ, συγγραφέας που εδρεύει στην Καλιφόρνια. Η Σρέντερ σοκαρίστηκε όταν είδε ένα μιμίδιο υπέρ του Χίτλερ σε μια ανάρτηση στο Instagram που πέρασε από τη ροή του λογαριασμού του παιδιού της.
«Πολλά από αυτά είναι αβλαβή και ανόητα. Άλλα όμως έχουν σχεδιαστεί για να φαίνονται αβλαβή και ανόητα, αλλά καθοδηγούν τους αλγορίθμους των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και του YouTube προς ακροδεξιό εξτρεμιστικό περιεχόμενο», τονίζει η συγγραφέας. Έκτοτε η Σρέντερ συνεργάζεται με το Κέντρο Δυτικών Πολιτειών για να αναπτύξει ένα εγχειρίδιο για γονείς, τα παιδιά των οποίων, μοιράζονται εξτρεμιστικό περιεχόμενο στο διαδίκτυο.
Ιστορικά παράλληλα
Ο εσωτερικός εξτρεμισμός στην Αμερική δεν είναι κάτι καινούργιο. Σύμφωνα με τους ιστορικούς, τα μέλη και οι υποστηρικτές της Ku Klux Klan (KKK) την απεικόνιζαν ως κάτι παράξενο και όχι ως μια επικίνδυνη τρομοκρατική ομάδα. Η ΚΚΚ ανέβασε ρατσιστικές θεατρικές παραστάσεις και έφτιαξε τα δικά της τραγούδια.
Περιγραφές επιθέσεων από άντρες με κουκούλες, που είχαν τίτλους όπως «δράκος», «δαίμονας» και «μάγος», θεωρούνταν συχνά ψευδείς από τους λευκούς Αμερικανούς. Οι εφημερίδες που υποστήριζαν την KKK ανέδειξαν αυτές τις πτυχές της ομάδας και κορόιδεψαν τους αντιπάλους τους γιατί πήραν πολύ σοβαρά την οργάνωση, εξηγεί η Ελέιν Φραντς, ιστορικός στο Kent State University.
«Μερικές φορές, κάποια άτακτα αγόρια που θέλουν να διασκεδάσουν, μεταμφιέζονται για να τρομάξουν τους νέγρους», είχε δηλώσει ο Αμερικανός πολιτικός Τζον Κρίστι της πολιτείας της Γεωργίας, στις αρχές της δεκαετίας του 1870. Ο Κρίστι επέμεινε ότι οι ιστορίες για τις επιθέσεις της ΚΚΚ ήταν «υπερβολικές». Στην πραγματικότητα, ισχυρίστηκε, η ομάδα δεν υφίσταται.
Τελικά, όμως είπε η Φραντς, οι μαρτυρίες των Μαύρων Αμερικανών που είδαν με τα μάτια τους αυτές τις φρικαλεότητες – και οι οποίες δημοσιεύθηκαν ευρέως από άλλες εφημερίδες και κυβερνητικές έρευνες – αποκάλυψαν τον πραγματικό χαρακτήρα της ΚΚΚ.
