«Χάνουν την ευκαιρία να δοκιμάσουν τα ωραιότερα κρασιά»: το ρωσικό εμπάργκο στις εισαγωγές κρασιών από την χώρα του σε αντίποινα για την ένταξή της στο ΝΑΤΟ αφήνει αδιάφορο τον πρωθυπουργό του Μαυροβουνίου Ντούσκο Μάρκοβιτς.
Την Παρασκευή στις Βρυξέλλες, θα βρίσκεται στο τραπέζι των ηγετών που θα συμμετέχουν στην σύνοδο κορυφής της Ατλαντικής Συμμαχίας. Λίγες ημέρες αργότερα, το Μαυροβούνιο θα γίνει επισήμως το 29ο μέλος του ΝΑΤΟ και αυτό δεν έχει προκαλέσει το προαναγγελθέν χάος στην Ποντγκόριτσα.
Το 2015, η ανακοίνωση της ένταξης στο ΝΑΤΟ της πρώην γιουγκοσλαβικής δημοκρατίας των 600.000 κατοίκων, στην πλειονότητά τους Σλάβων και ορθόδοξων χριστιανών, είχε προκαλέσει διαδηλώσεις με βίαια επεισόδια, οργανωμένες από την φιλορωσική αντιπολίτευση.
Οπως και οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ενωση, ο προσανατολισμός προς την Δύση επεβλήθη από τον πρωθυπουργό Μίλο Τζουκάνοβιτς (1991-2016) πριν ο τελευταίος παραδώσει την εξουσία στον Ντούσκο Μάρκοβιτς.
«Η στρατιωτική αξία του Μαυροβουνίου: μηδέν», έγραψε στο Twitter ο Ρώσος Αλεξέι Πουσκόφ, μέλος του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας, άνω σώματος του ρωσικού κοινοβουλίου. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Σερτζάν Βούτσετις του Centre for International Policy Studies, το γεγονός της ένταξης της χώρας έχει πολιτική και στρατηγική σημασία. «Από την πλευρά της Ρωσίας, κάθε κέρδος για το ΝΑΤΟ αποτελεί ζημία για τη Μόσχα».
Με το Μαυροβούνιο, η Συμμαχία ελέγχει το σύνολο των ακτών της Αδριατικής. Η παρουσία των δυνάμεών της στο Κόσοβο (αποσχισθείσα επαρχία της Σερβίας) και την Βοσνία-Ερζεγοβίνη υπενθυμίζει ότι «παραμένει έτοιμη να επέμβει εάν αναβιώσουν οι ένοπλες συγκρούσεις» στα Βαλκάνια, σύμφωνα με τον Γιάνους Μπουγκάσκι, του αμερικανικού think tank Center for European Policy Analysis.
Το ΝΑΤΟ κυριαρχεί στην περιοχή. Μόνο η ΠΓΔ της Μακεδονίας και η Σερβία κρατούν τις αποστάσεις τους, αν και η πρώτη είναι επισήμως υποψήφια, σε μία διαδικασία που έχει σταματήσει το 2008, λόγω του βέτο της Ελλάδας για το όνομα της χώρας.
Μυστηριώδης συνωμοσία
Στο τέλος του Απριλίου, έγινε σαφές ότι η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ δεν θα άλλαζε τίποτε στην ενταξιακή πορεία του Μαυροβουνίου, η ρωσική διπλωματία γνωστοποίησε την πρόθεσή της να «υπερασπισθεί τα συμφέροντά της».
Ομως, το φιλορωσικό Δημοκρατικό Μέτωπο, η μεγαλύτερη παράταξη της αντιπολίτευσης, βγαίνει αποδυναμωμένη από την απαγγελία κατηγοριών κατά των ηγετών της, Άντρια Μάντιτς και Μίλαν Κνέζεβιτς, στο πλαίσιο έρευνας για απόπειρα πραξικοπήματος που ματαιώθηκε τον Οκτώβριο.
Σύμφωνα με την επίσημη θέση, με την βοήθεια «ρωσικών κρατικών οργάνων», οι συνωμότες είχαν ως στόχο την ανατροπή του Μίλο Τζουκάνοβιτς, έως και την δολοφονία του. «Κατασκεύασμα», «πολιτική δίκη», απαντούν οι κατηγορούμενοι, οι οποίοι επικαλούνται τα μυστήρια που παραμένουν γύρω από το υποτιθέμενο πραξικόπημα.
Η Δικαιοσύνη του Μαυροβουνίου δεν έχει εξηγήσει πώς αποκαλύφθηκε το σχέδιο πραξικοπήματος, το οποίο ματαιώθηκε μόλις πριν από την διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών στις οποίες επικράτησε οριακά ο σημερινός κυβερνητικός συνασπισμός. Σε αυτόν ηγείται το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα Σοσιαλιστών Μαυροβουνίου, το οποίο στηρίζεται από τους Σοσιαλδημοκράτες, τους Φιλελεύθερους και τα μειονοτικά κεντροδεξιά κόμματα των Κροατών, των Βόσνιων Μουσουλμάνων και των Αλβανών της χώρας.
Η υπεράσπιση ορισμένων από τους 23 κατηγορούμενους , που στην πλειοψηφία τους είναι ρωσόφιλοι Σέρβοι, σημειώνει ότι η αστυνομία δεν έχει παρουσιάσει τον οπλισμό που επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί κατά το πραξικόπημα.
Ωστόσο, πλήθος λεπτομερειών έχουν δοθεί στα δυτικά μέσα ενημέρωσης «που έχουν την τάση να υιοθετούν κατά γράμμα την εκδοχή της Ποντγκόριτσα», σύμφωνα με τον διευθυντή του δικτύου δημοσιογράφων Balkan Investigative Reporting Network (BIRN) Μάρκους Τάνερ.
Η Μόσχα διέκοψε τον Απρίλιο της εισαγωγή κρασιών από το Μαυροβούνιο, αξίας 1,7 εκατομμυρίων, επί των συνολικών εξαγωγών προς την Ρωσία ύψους 2,5 εκατομμυρίων ευρώ.
Τα ποσά είναι αμελητέα σε σχέση με τις συνολικές εξαγωγές της χώρας, ύψους 450 εκατομμυρίων ευρώ, στις οποίες η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει την μερίδα του λέοντος.
Το Μαυροβούνιο εφάρμοσε το 2015 τις οικονομικές κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της Ρωσίας.
«Δεν εξαρτώμεθα από Ρωσία – Σερβία»
«Δεν εξαρτώμεθα από την Ρωσία ή την Σερβία. Ακολουθούμε τον δρόμο μας προς την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ, είτε τους αρέσει είτε όχι», λέει ο 45χρονος οικονομολόγος Ντράγκαν Πέτροβιτς.
Για τον τουρισμό, σημαντικό τομέα της οικονομίας της χώρας, η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη: ένας στους τρεις επισκέπτες είναι Ρώσος, σύμφωνα με την Υπηρεσία Στατιστικής. Τον Απρίλιο, η Μόσχα κατήγγειλε «άνοδο της αντιρωσικής υστερίας στο Μαυροβούνιο».
Ωστόσο, στην κορύφωση της κρίσης, 317.000 Ρώσοι επισκέφτηκαν την χώρα (άνοδος 4% σε σχέση με το 2015), σύμφωνα με τον Οργανισμό Τουρισμού. Και οι ρωσικές προκρατήσεις για το φετινό καλοκαίρι έχουν καταγράψει άνοδο κατά 2% έως 3%.
«Δεν υπήρξε και δεν υπάρχει ρωσοφοβία», επιμένει ο Ολεγκ Τρετιάκοφ, 45χρονος δικηγόρος που έχει εγκατασταθεί στο Μαυροβούνιο, μαζί με 12.000 συμπατριώτες του. Ρώσοι κατέχουν στο Μαυροβούνιο 70.000 ακίνητα και συνεισέφεραν 52 εκατομμύρια ευρώ στην οικονομία της χώρας το 2016.
Για τον Μάρατ Γκέλμαν, Ρώσο γκαλερίστα, εχθρικό προς τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλάντιμιρ Πούτιν, που έχει εγκατασταθεί στο Μαυροβούνιο, οι Ρώσοι θέλουν σταθερότητα για να προωθήσουν τις επαγγελματικές τους υποθέσεις. Εάν η σταθερότητα αυτή έχει τα χρώματα του ΝΑΤΟ, «δεν τους ενδιαφέρει καθόλου».
Πηγές: ΑΜΠΕ, Γαλλικό Πρακτορείο
