Επίκαιρη επερώτηση με θέμα «Η κυβέρνηση αποδείχτηκε ανεπαρκής και τίναξε στον αέρα το έργο των δασικών χαρτών και σήμερα απαιτείται ισχυρή πολιτική βούληση ώστε με ικανοποίηση των απαιτήσεων του συντάγματος και της δασικής επιστήμης να ολοκληρωθεί η μεταρρύθμιση προς όφελος των πολιτών, την ανάπτυξης και των δασικών οικοσυστημάτων της Ελλάδας» κατέθεσαν 72 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, με πρωτοβουλία του τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτη Φάμελλου. Τη συνυπογράφει και η γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, Όλγα Γεροβασίλη.
Σύμφωνα με την αξιωματική αντιπολίτευση, όταν ανέλαβε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το 2015, η χώρα, με ευθύνη της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ, είχε ήδη σαράντα χρόνια καθυστέρηση σε μια συνταγματική της υποχρέωση και κυρωμένους δασικούς χάρτες μόνο για το 1% της έκτασής της. «Η κατάσταση αυτή άλλαξε χάρη στην αποφασιστικότητα και στην επιμονή της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, με αποτέλεσμα η Ελλάδα τον Μάιο του 2019 να έχει αναρτήσει το 55% της έκτασής της σε δασικούς χάρτες, να έχει κυρώσει το 44% και να είναι ανατεθειμένοι όλοι οι υπόλοιποι δασικοί χάρτες μέσα από διεθνείς διαγωνισμούς (45% της χώρας).
Σύμφωνα με αυτό τον προγραμματισμό, το 2019 ολοκληρωνόταν η εκπόνηση των μελετών και το 2020 θα είχε ολοκληρωθεί η ανάρτηση όλων των χαρτών της χώρας και θα είχε κυρωθεί η συντριπτική τους πλειοψηφία» αναφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Όπως σημειώνει, η διαδικασία ανάρτησης των δασικών χαρτών από το 2017 ανέδειξε μεγάλα προβλήματα στη διαχείριση του δασικού και αγροτικού χώρου, τα οποία έπρεπε να αντιμετωπιστούν από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με αλλαγές στη δασική νομοθεσία. «Έγινε έντονη προσπάθεια να επιλυθούν όσα ήταν δυνατόν και στα περισσότερα αυτό επιτεύχθηκε.
Έγιναν όλες οι απαραίτητες ρυθμίσεις σε συνεργασία με ΥΠΑΑΤ, ΟΠΕΚΕΠΕ, Κτηματολόγιο για να μη χαθεί καμία επιδότηση, με προσωπική ενημέρωση κάθε γεωργού, ενώ διευκολύνθηκαν οι πολίτες στην απόδειξη κατοχής της έκτασης με δημόσια έγγραφα και σε σημαντικά μειωμένο κόστος αντιρρήσεων, έως και 80%.
Δόθηκε η αρμοδιότητα κατάρτισης, θεώρησης και κύρωσης των δασικών χαρτών στις Διευθύνσεις Δασών της χώρας, ενώ τη δυνατότητα κατάρτισης χαρτών διατήρησε και το Ελληνικό Κτηματολόγιο.
Παρατάθηκαν οι προθεσμίες υποβολής αντιρρήσεων από 60 ημέρες σε 105, ενώ σε αρκετές περιοχές η παράταση ήταν έως και 8 μήνες για να ικανοποιηθεί η ανάγκη ενημέρωσης των πολιτών.
Προβλέφθηκαν περισσότερες κατηγορίες ατελούς υποβολής αντιρρήσεων, καθώς και ατέλεια υποβολής αντιρρήσεων για τα Υπουργεία και τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις της χώρας.
Εγκρίθηκε η πρόσληψη 100 επιστημόνων (70 Δασολόγων και 30 Δασοπόνων) για τη στελέχωση μέσω Ε.Κ.Χ.Α. Α.Ε. των Διευθύνσεων Δασών της χώρας με αναρτημένο δασικό χάρτη.
Καθορίστηκαν εννέα (9) περιπτώσεις ειδικών σφαλμάτων που είναι πρόδηλα σφάλματα στους δασικούς χάρτες και περιγράφονται τρόποι διόρθωσής τους ενώ προβλέφθηκε για τους πολίτες η ατελής υποβολή αίτησης για επίλυση και διόρθωση του πρόδηλου σφάλματος.
Προωθήθηκε η άρση αναδάσωσης σε καλλιεργούμενες εκτάσεις και η δυνατότητα των ΕΠΕΑ (Επιτροπών Εξέτασης Αντιρρήσεων) να εξετάζουν τον χαρακτήρα των εκτάσεων που εμφανίζονται σε αναδασωτέες περιοχές, η εμφάνιση αναδασμών στους χάρτες, και καθορίστηκε ο τρόπος διόρθωσης των κυρωμένων και μη δασικών χαρτών για την εξασφάλιση της ισονομίας των πολιτών.
Δόθηκε δυνατότητα λειτουργίας των Επιτροπών Δασολογίου επί αναρτημένου χάρτη και η θέση των πεδινών χορτολιβαδικών εκτάσεων εκτός δασικής νομοθεσίας.
Εξασφαλίστηκε η απελευθέρωση των αδειών δόμησης σε εκτάσεις μη δασικού χαρακτήρα, εξασφαλίστηκε απαλλαγή του πολίτη από την υποχρέωση να απευθύνεται στη Δασική Υπηρεσία για βεβαίωση του χαρακτήρα της έκτασης, και δόθηκε παράταση τριών (3) ετών για την οριστικοποίηση προσωρινών παραχωρητηρίων και για τη νομιμοποίηση υφιστάμενων επεμβάσεων σε δασικού χαρακτήρα εκτάσεις (π.χ. κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, υδατοκαλλιέργειες, Ιεροί Ναοί, χιονοδρομικά κέντρα, έργα ύδρευσης, αθλητικές εγκαταστάσεις των ΟΤΑ, κατασκηνώσεις).
Δόθηκε η δυνατότητα κατάθεσης συμπληρωματικών στοιχείων της αντίρρησης (π.χ. τεχνικές εκθέσεις φωτοερμηνείας δασολόγων, πιστοποιητικά υπηρεσιών κλπ) έως την ημερομηνία εξέτασης της αντίρρησης από την Επιτροπή Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠ.Ε.Α.).
Δόθηκε παροχή δικαιώματος χρήσης οικοδομικών αδειών και σε χορτολιβαδικού χαρακτήρα εκτάσεις, πέρα από δάση και δασικές εκτάσεις, τακτοποίηση υφιστάμενων ιερών ναών, ναΐσκων κτλ σε εκτάσεις δασικού χαρακτήρα σε περιοχές Natura, και τακτοποίηση υφιστάμενων έργων άρδευσης, αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων.
Με Y.A. του 2019 έγινε αποδοχή Γνωμοδότησης του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών για το χαρακτηρισμό φρυγανικών εκτάσεων ώστε εκτάσεις με μόνο φρυγανική βλάστηση πλέον χαρακτηρίζονται ως χορτολίβαδα ενώ πριν χαρακτηρίζονταν δασικές εκτάσεις και περιορίζονταν οι δυνατές χρήσεις.
Δόθηκε η δυνατότητα εκτάσεις που ήταν ανέκαθεν γεωργικές και εσφαλμένα έχουν χαρακτηριστεί ως αναδασωτέες να αποχαρακτηρίζονται.
Ξεκαθαρίστηκε ότι δεν υπάρχει λόγος υποβολής αντίρρησης από τους πολίτες εφόσον η έκτασή τους βρίσκεται σε νόμιμη αλλαγή χρήσης μετά από πράξεις της διοίκησης και εξαιρείται από τη δασική νομοθεσία έκταση με κτίρια με οικοδομική άδεια.
Ενημερώθηκε ο ΟΠΕΚΕΠΕ ότι εκτάσεις με δασικά είδη, όπως καστανιές και αγριελιές, ο οποίες εμφανίζονται ως ΔΔ στο δασικό χάρτη, δύνανται να είναι ενταγμένες στο ΟΣΔΕ και να επιδοτούνται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ».
Κατά τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, η ανάρτηση των δασικών χαρτών ανέδειξε «τρία μεγάλα προβλήματα, τα οποία παραμένουν άλυτα εδώ και δεκαετίες και τα οποία ακροβατούν μεταξύ της συνταγματικότητας και μίας πραγματικότητας που δυσκολεύει τους πολίτες: οι δασωμένοι αγροί, τα δασικά αυθαίρετα και οι εκχερσωμένες εκτάσεις. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησε διαδικασίες εξεύρεσης λύσεων και σε αυτά τα θέματα, όπως:
– Δόθηκε δυνατότητα έκταση έως 30 στρ. δασωμένων αγρών να έχουν τη δυνατότητα οι κάτοχοι να αναπτύσσουν γεωργική ή δεντροκομική καλλιέργεια.
– Κατατέθηκε στη Βουλή σχέδιο νόμου (το οποίο δεν ψηφίστηκε λόγω διάλυσης της Βουλής και εκλογών τον Ιούλιο του 2019) για την αντιμετώπιση του φαινομένου της αυθαίρετης δόμησης στα δάση, με κατεδάφιση όλων των κτιρίων στα ευαίσθητα δασικά οικοσυστήματα, ανάρτηση και κύρωση των δασικών χαρτών στις εξαιρεθείσες περιοχές των πυκνώσεων, αναστολή κατεδάφισης για 25 χρόνια για ορισμένα κτίρια με ταυτόχρονη καταβολή προστίμου για έργα δασικού ισοζυγίου και πρόβλεψη ΠΔ που θα ρυθμίσει όλες τις εκτάσεις αυτές.
– Εκδόθηκαν ΥΑ σε εφαρμογή του Ν. 4280/2014 που αφορούσαν την εξαγορά εκτάσεων που είχαν εκχερσωθεί, τις οποίες το ΣτΕ (απόφαση 710/2020) ακύρωσε, ακυρώνοντας τη διάταξη του νόμου του 2014 που είχε θεσμοθετήσει η κυβέρνηση της ΝΔ (και η όχι ο ΣΥΡΙΖΑ όπως διαδίδει ψευδώς η ΝΔ). Με την απόφαση του ΣτΕ ακυρώθηκαν οι διατάξεις που προέβλεπαν την εξαγορά και τη μεταβίβαση κυριότητας δασών/δασικών εκτάσεων ή/και την αλλαγή χρήσης, που εκχερσώθηκαν προ του 1975, καθώς και τη διάταξη που προέβλεπε την έκδοση άδειας επέμβασης για γεωργική ή δενδροκομική καλλιέργεια σε δάση, δασικές ή και αναδασωτέες εκτάσεις, οι οποίες εκχερσώθηκαν αυθαιρέτως και καλλιεργούνται μετά το 2015 και έως 7.3.2017. Η απόφαση του ΣτΕ δημιουργεί ένα σοβαρό θέμα που είναι πλέον στην ευθύνη της σημερινής πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ, που οφείλει να αναλάβει πρωτοβουλία πολιτικού και επιστημονικού διαλόγου για την επίλυσή του.
Μία ακόμη σημαντική παρέμβαση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ήταν η προετοιμασία των δασικών υπηρεσιών με προσλήψεις δασικών υπαλλήλων, πέρα από τη στελέχωση με συμβασιούχους που είχε ήδη δρομολογηθεί και για το Κτηματολόγιο και για τις Δασικές Υπηρεσίες. Για τη μόνιμη στελέχωση και μέσω της εγκεκριμένης πολιτικής πρόληψης πυρκαγιών είχε δρομολογηθεί η πρόσληψη 550 δασολόγων και δασοπόνων (200 εκ των οποίων ως μόνιμοι και ενταγμένοι στον απαραίτητο προγραμματισμό για το 2019) με εξασφαλισμένη την ένταξη της χρηματοδότησης στο ΠΔΕ και τον κρατικό προϋπολογισμό.
Η αλλαγή διακυβέρνησης της χώρας, τον Ιούλιο 2019, έφερε και το πάγωμα αυτών των προσλήψεων, παρά τις προφορικές διαβεβαιώσεις του Υφυπουργού ΥΠΕΝ στις 18.10.2019 κατά την συζήτηση της σχετικής επίκαιρης ερώτησης μας, και παρά το γεγονός ότι από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχαν εξασφαλιστεί οι σχετικές πιστώσεις. Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί στις δασικές υπηρεσίες της χώρας είναι η παραδοχή της Γενικής Διεύθυνσης Δασών του ΥΠΕΝ ότι οι υπηρεσίες είναι υπο-στελεχωμένες και ότι η ίδια η Γενική Διεύθυνση Δασών λειτουργεί με λιγότερο από τα 2/3 του προσωπικού που προβλέπεται στα περιγράμματα θέσεων σύμφωνα με την προβλεπόμενη δομή της υπηρεσίας.
Η αλλαγή διακυβέρνησης σημαίνει το πάγωμα της προόδου των δασικών χαρτών. Οι μελέτες που ολοκληρώνονται στο τέλος του 2019 μπαίνουν στα συρτάρια. Ταυτόχρονα διαπιστώνεται απροθυμία να προχωρήσουν οι αναρτήσεις και γίνεται προσπάθεια από την τότε πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ αναζήτησης εργαλείων για να ικανοποιηθούν αιτήματα και να δρέψουν πολιτικές εντυπώσεις.
Η διακοπή της ολοκλήρωσης των δασικών χαρτών της χώρας αποκτά και θεσμικό χαρακτήρα, καθώς με το άρθρο 48 του αντι-περιβαλλοντικού νόμου 4685/2020, ακυρώθηκαν ουσιαστικά όλοι οι δασικοί χάρτες για να «αναμορφωθούν» και να αναρτηθούν εκ νέου. Κυρίαρχο επιχείρημα από την πλευρά της ΝΔ η ύπαρξη 170.000 αντιρρήσεων και η καθυστέρηση στον έλεγχο τους. Επιχείρημα όμως που αποκρύπτει ότι οι αντιρρήσεις αυτές αντιστοιχούν σε πολύ μικρό ποσοστό της έκτασης των αναρτημένων δασικών χαρτών (μικρότερο του 2%) και ότι η καθυστέρηση που οφείλονταν στην έλλειψη προσωπικού στις δασικές υπηρεσίες θα λυνόταν με τις δρομολογημένες προσλήψεις των 550 δασολόγων και δασοπόνων που η ίδια πάγωσε.
Η επιλογή αυτή της ΝΔ είχε σα στόχο να εξυπηρετήσει την κατοχή και αλλαγή χρήσης δασικών εκτάσεων, που δεν μπορούσαν με βάση την ισχύουσα νομοθεσία να αλλάξουν μορφή, πρακτικά δηλαδή αποτελεί την εκτέλεση ενός ξεκάθαρου μετεκλογικού ρουσφετιού του κου. Χατζηδάκη σε καταπατητές και παράγοντες του αγροτικού χώρου που επωάζονται για δεκαετίες στο χώρο της Δεξιάς και εκμεταλλεύονται τον αγροτικό κόσμο.
Ως προς τις άλλες αιτιάσεις εκείνη την περίοδο της ΝΔ, υπήρχε ήδη πρόβλεψη στη νομοθεσία για την εξαίρεση από τους δασικούς χάρτες περιοχών που καλύπτονταν από νόμιμες πράξεις της διοίκησης, και άρα δεν ήταν αυτή η αιτία ακύρωσης των δασικών χαρτών από τον κο. Χατζηδάκη. Στόχος ήταν η εισαγωγή αμφιβόλου εγκυρότητας διοικητικών πράξεων ως δυνάμενες να αλλάξουν τον χαρακτήρα των δασικών εκτάσεων.
Με την υπουργική απόφαση που εκδόθηκε στη συνέχεια (64663/2956/2020 ΦΕΚ Β΄2773/8.7.2020) προσδιορίστηκαν οι πράξεις της διοίκησης που δύνανται να αναμορφώσουν τους δασικούς χάρτες, παρατάθηκε η προθεσμία αναμόρφωσης των δασικών χαρτών και τροποποιήθηκαν οι κατηγορίες των εκτάσεων που θα εξαιρεθούν από το δασικό χάρτη, ενώ ταυτόχρονα άλλαξαν οι προδιαγραφές κατάρτισης των δασικών χαρτών, εξαιρώντας και δασικές περιοχές, κλείνοντας το μάτι σε ρουσφέτια αλλά και υποθηκεύοντας τη συνταγματικότητα της ρύθμισης.
Κατά της ως άνω υπουργικής απόφασης ασκήθηκε αίτηση ακυρώσεως από περιβαλλοντικές οργανώσεις και την ΠΕΔΔΥ η συζήτηση της οποίας αναβλήθηκε 2 φορές και τελικά συζητήθηκε στις 19 Μαρτίου 2021. Οι αναβολές επέτειναν το πρόβλημα, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις απεύθυναν έκκληση στο Υπουργείο να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του ώστε να εκδικαστεί έγκαιρα η υπόθεση που αποτελεί κομβικής σημασίας ζήτημα για την προστασία του δασικού πλούτου της χώρας μας. Αντί η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ να συμβάλει στη γρήγορη εξέταση από το ΣτΕ για να είναι ξεκάθαρο το τοπίο, καθυστέρησε την εξέταση και ταυτόχρονα ανάρτησε τους χάρτες με λάθη και εκκρεμότητες με αποτέλεσμα να φτάσουμε στο σημερινό απόλυτο μπάχαλο. Και τώρα ακυρώνει πρακτικά την ανάρτηση και περιμένει το αποτέλεσμα του ΣτΕ που η ίδια, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ και συνολικά η κυβέρνηση, καθυστέρησε!
Η προχειρότητα, η ασάφεια και οι ελλείψεις του νόμου 4685/2020 και της Υπουργικής Απόφασης που ακολούθησε αποδείχθηκαν στην πράξη καθώς μετά από δύο μόλις μήνες τροποποιήθηκε η διάταξη με το άρθρο 53 του ν. 4710/2020, ώστε να προστεθεί νέα διευκρινιστική διατύπωση για τις διοικητικές πράξεις που δύνανται να αναμορφώσουν τους δασικούς χάρτες. Στη συνέχεια παρατάθηκε η προθεσμία που είχε προβλεφθεί για την προσκόμιση των διοικητικών πράξεων από τους πολίτες που έληγε εντός του Αυγούστου. Ακόμη, χρειάστηκε η έκδοση δύο εγκυκλίων για να δοθούν οδηγίες και διευκρινήσεις στις αρμόδιες υπηρεσίες, ενώ η δεύτερη διευκρινιστική εγκύκλιος προς τις αρμόδιες δασικές Υπηρεσίες εκδόθηκε στις 25.11.2020 δηλαδή 5 μέρες πριν την οριζόμενη καταληκτική προθεσμία αναμόρφωσης των δασικών χαρτών!
Στις 21 Δεκεμβρίου 2020 εκδόθηκε νέα εγκύκλιος του Γ.Γ. Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων με την οποία προβλέπεται η εξαίρεση συγκεκριμένων περιοχών από τη θεώρηση και την ανάρτηση των δασικών χαρτών λόγω μη ανταπόκρισης των ΟΤΑ στην αποστολή των αιτούμενων στοιχείων.
Παρόλα αυτά, ο τότε υπουργός κος Χατζηδάκης στην ομιλία του στη Βουλή στις 14.12.2020 για την κύρωση του προϋπολογισμού δήλωσε για τους δασικούς χάρτες ότι «ολοκληρώνουμε την ανάρτηση στις αρχές του 2021, μετά την ψήφιση του ν. 4685 πέρσι, και κυρώνουμε το μεγαλύτερο μέρος τους έως το τέλος της επόμενης χρονιάς, του 2021, ώστε να έχουμε πλήρεις και αξιόπιστους δασικούς χάρτες σε όλη την Ελλάδα, όχι σε είκοσι επτά χρόνια σύμφωνα με τη μέθοδο του ΣΥΡΙΖΑ για το 55% της χώρας. Μιλάω για όλη την Ελλάδα και μάλιστα σε μόλις δύο χρόνια».
Απέκρυπτε φυσικά ότι μέχρι το τέλος του 2021 δεν θα είχε γίνει η εκδίκαση των ενστάσεων και αντιρρήσεων, όπως αποκάλυπτε ο αρμόδιος υφυπουργός λίγες μέρες νωρίτερα κατά τη διάρκεια της διαδικτυακής εκδήλωσης που διοργάνωσε η ΠΟΜΙΔΑ.
Και όλα αυτά ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση υποσχόταν αυστηρότερο χρονοδιάγραμμα όπως προκύπτει από την απάντηση του επίτροπου οικονομικών υποθέσεων Paolo Gentiloni (EL E-004689/2020 στις 2.12.2020) σε κοινοβουλευτική ερώτηση για τους δασικούς χάρτες καθώς οι ελληνικές αρχές ανέφεραν ότι το 80 % των εναπομεινάντων δασικών χαρτών είχαν καταρτιστεί έως τα τέλη Οκτωβρίου του 2020 και ότι θα αρχίσουν σταδιακά να αναρτώνται για δημόσια διαβούλευση. Οι αρχές δεσμεύτηκαν να αναρτήσουν όλους τους υπόλοιπους χάρτες έως τα τέλη Δεκεμβρίου του 2020 και ότι η επικύρωση όλων των δασικών χαρτών θα ολοκληρωθεί έως τα τέλη Ιουλίου του 2021.
Προκύπτει προφανώς το ερώτημα, ποιον κοροϊδεύουν πλέον οι Υπουργοί της ΝΔ, τον Επίτροπο ή τους Έλληνες πολίτες;
Έτσι κι αλλιώς είναι προφανές ότι μετά την πρόσφατη παράταση – πάγωμα οδηγούμαστε σε ανάρτηση για όλο το 2021 και βλέπουμε αν ποτέ ολοκληρωθεί γιατί δεν είναι ορατή και καμία λύση.
Έντεκα μήνες (από 5.2020 μέχρι 4.2021) μετά την αναιτιολόγητη και καταστροφική ακύρωση των δασικών χαρτών, κυρωμένων, αναρτημένων και θεωρημένων, οι ως τώρα ενέργειες της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας για την έγκαιρη και αξιόπιστη κύρωση των δασικών χαρτών. Το μόνο στο οποίο έχει διαπρέψει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ είναι οι παρατάσεις και οι αντισυνταγματικές ρυθμίσεις.
Παράλληλα, πρόσθεσαν στις δασικές υπηρεσίες νέα φορτία αναμόρφωσης, ανάρτησης και κύρωσης των δασικών χαρτών αλλά και τις άφησαν υπο-στελεχωμένες χωρίς κανένα προγραμματισμό για νέες προσλήψεις και με εξαγγελίες μόνο για συμβασιούχους μέσω κοινωφελούς προγράμματος, για το οποίο δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα καμία προκήρυξη!
Η ανάρτηση των δασικών χαρτών – άρον άρον – στο πρώτο δίμηνο του 2021 ανέδειξε το γεγονός ότι το ΥΠΕΝ προχώρησε χωρίς να εφαρμόσει το νόμο που η ίδια η κυβέρνηση της ΝΔ ψήφισε ενώ από την πληθώρα λαθών που συνεχώς εντοπίζονται προκύπτει ότι δεν έχουν εφαρμοστεί ισχύουσες διατάξεις, ακόμα και πριν τον 4685/20.
Το υπουργείο με το από 15.1.21 δελτίο τύπου ανακοίνωνε: «την έναρξη των αναρτήσεων των δασικών χαρτών που έρχεται μετά την ψήφιση του περιβαλλοντικού νόμου 4685/2020 και τη συνεχή συνεργασία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τους Συντονιστές των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, τα στελέχη των δασικών τους υπηρεσιών, του «Ελληνικού Κτηματολογίου», καθώς και την έγκαιρη προετοιμασία και έκδοση των προαπαιτούμενων διοικητικών πράξεων. Στόχος είναι η επίτευξη της κύρωσης των δασικών χαρτών έως το τέλος του 2021 για το σύνολο της ελληνικής επικράτειας -συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης της πλειονότητας των αντιρρήσεων κατά του περιεχομένου του δασικού χάρτη από τις Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠΕΑ), σύμφωνα και με το νέο θεσμικό πλαίσιο συγκρότησής τους, αλλά και με τις εθνικές δεσμεύσεις της χώρας μας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Εννέα μέρες αργότερα, με δεύτερο δελτίο τύπου στις 24.1.2021 η πολιτική ηγεσία του υπουργείου αυτοδιαψεύδεται καθώς, όπως προκύπτει από το δελτίο δεν εφαρμόστηκε ο νόμος 4685/2020 αφού υπάρχουν αιτήσεις που υποβλήθηκαν για την αναμόρφωση των δασικών χαρτών και δεν εξετάστηκαν. Παράλληλα εισάγεται η παράτυπη διαδικασία εξέτασης αυτών των αιτήσεων, ατελώς, ως αντιρρήσεις από τις νέες ΕΠΕΑ (επιτροπές αντιρρήσεων), ενώ στην εγκύκλιο αυτή η δυνατότητα αφορούσε μόνο τις αιτήσεις αναμόρφωσης που χρειάζονταν προσκόμιση κι άλλων δικαιολογητικών. Από τις παραπάνω παραδοχές και μεθοδεύσεις προκύπτει ξεκάθαρα ότι δεν εφαρμόστηκε η διαδικασία του νόμου και προκειμένου να μην φανεί η κάκιστη διαχείριση και η πολλαπλή παραβίαση των χρονικών προβλέψεων του νόμου, προχώρησε το ΥΠΕΝ στην ανάρτηση των δασικών χαρτών με ελλείψεις.
Το σημαντικότερο όμως πρόβλημα είναι η πληθώρα πρόδηλων σφαλμάτων που περιλαμβάνονται στους αναρτημένους δασικούς χάρτες.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι αναρτήσεις σε όλη τη νησιωτική Ελλάδα, Κρήτη, Δωδεκάνησα, Κυκλάδες, Ιόνιο. Υπάρχουν εκτάσεις που έπρεπε να έχουν εξαιρεθεί όπως επαρχιακό δίκτυο, αγροτικοί δρόμοι, δημοτικά ακίνητα, δεξαμενές ύδρευσης, δημοτικές εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού, οικίες πολιτών με νόμιμη οικοδομική άδεια, ξενοδοχειακές μονάδες, ελαιώνες και πορτοκαλεώνες που είχαν καεί και ενώ έχει εκδοθεί εγκύκλιος που ορίζει ότι έπρεπε να αποχαρακτηριστούν γιατί ήταν αγροτική καλλιέργεια αυτή δεν εφαρμόστηκε .
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη δημιούργησε αλαλούμ στις υπηρεσίες και στους δασικούς χάρτες. Για να καλύψει δε η κυβέρνηση την ανεπάρκειά της αλλά και το κρυφό σχέδιο «τακτοποιήσεων», όπως κάνει δεκαετίες, τους πρώτους μήνες της ανάρτησης και των εντάσεων χρέωνε τις ευθύνες στο ΣΥΡΙΖΑ αφήνοντας σκιές για την ανάθεση των μελετών. Αποκρύπτει ότι η εκπόνηση των δασικών χαρτών προκηρύχθηκε από το Κτηματολόγιο με διεθνή διαγωνισμό στις 28/7/2017 για το 45% της Ελλάδας και ανατέθηκε σε 16 μελετητικά σχήματα (πρακτικά το σύνολο του σχετικού μελετητικού δυναμικού της χώρας), με υποχρέωση εφαρμογής της ισχύουσας νομοθεσίας και παραδόθηκαν στις αρμόδιες υπηρεσίες στο τέλος 2019, επί κυβέρνησης ΝΔ, ώστε να ελεγχθούν και να θεωρηθούν από τις δασικές υπηρεσίες. Η κυβέρνηση τελικά ανάρτησε τους χάρτες με 14 μήνες καθυστέρηση, χωρίς να έχουν διορθωθεί σημαντικά λάθη.
Στη συνέχεια για να καλύψουν τα λάθη και την ανεπάρκειά τους, είχαν το θράσος να δηλώσουν ότι κληρονόμησαν λάθη από το νόμο 4389/2016 της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Δυστυχώς για αυτούς, το ψέμα έχει κοντά ποδάρια. Οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) επί του 4389/16 δεν αφορούν ουδόλως στα λάθη των σημερινών αναρτήσεων. Αντίθετα, η νέα μεγάλη εκκρεμότητα της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι η εξέταση από το ΣτΕ των ρυθμίσεων Χατζηδάκη, μια απόφαση που μπορεί να αναδείξει και άλλα προβλήματα «made by ΝΔ».
Πέραν των παραπάνω, από τις διαδικασίες που εφαρμόζει η κυβέρνηση της ΝΔ στο ζήτημα των δασικών χαρτών προκύπτει σαφέστατα ζήτημα ανισοτιμίας των πολιτών στην διαδικασία υποβολής αντιρρήσεων και ερωτήματα σχετικά με την εφαρμογή των προβλέψεων της παρ. 10 του άρθρου 48 του ν. 4685/2020. Και αυτό γιατί παρόλο που ο κ. Χατζηδάκης ακύρωσε το σύνολο των κυρωμένων δασικών χαρτών, και ενώ δίνεται η δυνατότητα σε κάποιους πολίτες να υποβάλλουν με καθυστέρηση δικαιολογητικά που δεν είχαν προσκομισθεί κατά την υποβολή της αίτησης αναμόρφωσης των δασικών χαρτών, σε άλλους πολίτες, των οποίων οι αιτήσεις απορρίφθηκαν, ή σε πολίτες που δεν πρόλαβαν να υποβάλλουν αιτήσεις και γενικά σε όποιο πολίτη έχει έννομο συμφέρον αφαιρείται αυθαιρέτως η δυνατότητα υποβολής αντίρρησης για τα μη αναμορφωμένα τμήματα του δασικού χάρτη. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται δασικοί χάρτες διαφορετικών ταχυτήτων και ευνοούνται οι ανισότητες. Ακόμη, αλλάζοντας το θεσμικό πλαίσιο τυγχάνουν διαφορετικής μεταχείρισης οι πολίτες ανάλογα με το αν έχουν εξεταστεί από τις αρμόδιες επιτροπές οι αντιρρήσεις τους ή όχι. Στη δεύτερη περίπτωση τους παρέχεται η δυνατότητα να προσκομίσουν συμπληρωματικά στοιχεία.
Μετά από όλα τα παραπάνω και ενώ η ΝΔ διατυμπάνιζε την αριστεία της στο θέμα των δασικών χαρτών την στιγμή που το σύνολο των πολιτών της χώρας βρισκόταν αντιμέτωπο με σωρεία σφαλμάτων που οδηγούν μαθηματικά στην ταλαιπωρία τους, έρχεται η ομολογία αποτυχίας της κυβέρνησης της ΝΔ με τις πρόσφατες ανακοινώσεις.
Από την ψήφιση του αντιπεριβαλλοντικού νόμου 4685/2020, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε προειδοποιήσει ότι οι ρυθμίσεις αυτές θα καταλήξουν σε μπάχαλο με κίνδυνο την μη συνέχιση και ολοκλήρωση του έργου των δασικών χαρτών. Δυστυχώς για την χώρα μας επιβεβαιωθήκαμε στο 100% των προβλέψεων μας.
Στις 05.04.21 συναντήθηκαν στο Μέγαρο Μαξίμου οι αποκλειστικοί υπεύθυνοι της κατάρρευσης του έργου των δασικών χαρτών, οι κ.κ. Μητσοτάκης, Σκρέκας, Χατζηδάκης, Ταγαράς και Αμυράς, οι οποίοι, διαπιστώνοντας το τραγικό αδιέξοδο στο οποίο οδήγησαν το εμβληματικό έργο των δασικών χαρτών, παραδέχτηκαν ότι απέτυχαν και έδωσαν έξι (6) μήνες παράταση στους εαυτούς τους, χωρίς να έχουν την επάρκεια να ανακοινώσουν πώς θα διορθώσουν τα λάθη στους δασικούς χάρτες και τις σοβαρές αρρυθμίες που οι ίδιοι δημιούργησαν.
Η ανεπάρκειά τους αποδεικνύεται από την ίδια την ανακοίνωση: Αφήνουν ανοιχτή τη διαδικασία των αντιρρήσεων, ενώ ταυτόχρονα ανακοινώνουν ότι θα διορθωθούν οι χάρτες (χωρίς να ξέρουν πώς) και άρα ότι θα αναρτηθούν νέοι.
Δεν ανακοινώθηκε όμως ρύθμιση που θα διακόπτει την υποβολή αντιρρήσεων μέχρι τη νέα ανάρτηση διορθωμένων χαρτών ώστε οι πολίτες να μην ταλαιπωρούνται με κόστος μελετών και αντιρρήσεων.
Δεν έχει επίσης προσδιοριστεί ποιο είναι το πεδίο των διορθώσεων ώστε να είναι γνωστό και το χρονοδιάγραμμα, τα τεχνικά εργαλεία και να αποδειχθεί και η πολιτική βούληση για διορθώσεις.
Από δηλώσεις και ανακοινώσεις στα ΜΜΕ προκύπτει ότι η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ κινείται πλέον σπασμωδικά, εκ των υστέρων και χωρίς πυξίδα, εφόσον εδώ και 20 μήνες έκανε ότι μπορούσε για να τινάξει το έργο στον αέρα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ανακοίνωση της πρόθεσης κατάθεσης ερωτήματος στο Τεχνικό Συμβούλιο Δασών για το αν ο Ασπάλαθος χαρακτηρίζεται ως δασικό είδος ή όχι, ενώ οι χάρτες παραδόθηκαν στις υπηρεσίες τέλος του 2019 και το ερώτημα έπρεπε να είχε αναγνωριστεί και επιλυθεί τότε και ενώ υπάρχει ήδη η Y.A. 182363/2395/13.05.2019 (ΑΔΑ: ΩΚΘΓ4653Π8-ΗΘΑ) με την οποία γίνεται αποδοχή Γνωμοδότησης του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών για το χαρακτηρισμό φρυγανικών εκτάσεων όπου ορίζεται ότι εκτάσεις με μόνο φρυγανική βλάστηση πλέον χαρακτηρίζονται ως χορτολίβαδα. Όπως προκύπτει όμως από δηλώσεις της πολιτικής ηγεσίας του ΥΕΠΝ η ΥΑ για τις φρυγανικές εκτάσεις του 2019 δεν εφαρμόστηκε στους αναρτημένους χάρτες, με αποτέλεσμα να βλέπουμε μεγάλη δασική κάλυψη στα νησιά και να προκαλείται μεγάλη ανησυχία στην κοινωνία.
Η αλήθεια είναι ότι οι χάρτες αναρτήθηκαν με -έως και- 14 μήνες καθυστέρηση, με ελλιπή έλεγχο και χωρίς να έχουν εφαρμοστεί σημαντικές διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, άρα με πλήθος σφαλμάτων και βασικό αποτέλεσμα την ταλαιπωρία των πολιτών.
Τελικά, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ επί δύο μήνες δήλωνε ότι δεν υπάρχει κανένα απολύτως πρόβλημα και μετά τα έριχνε στο ΣΥΡΙΖΑ, τώρα, κάτω από την πίεση και την οργή των πολιτών, παραδέχεται το λάθος και προτείνει «οριζόντιες λύσεις και εσωτερικές διαδικασίες» για να διορθωθούν σφάλματα, που μέχρι προχθές τάχατες δεν υπήρχαν. Δυστυχώς όμως δε γνωρίζει ούτε το πλήθος των προβλημάτων που δημιούργησε ούτε τις λύσεις.
Ο ΣΥΡΙΖΑ σε όλο αυτό το διάστημα έκανε δημόσιες παρεμβάσεις επισημαίνοντας τα λάθη και τις ολιγωρίες αλλά και τις παλινωδίες της κυβέρνησης. Κατατέθηκαν ερωτήσεις που αποδεικνύουν ότι το έργο των δασικών χαρτών αποτέλεσε απόλυτη προτεραιότητα για εμάς» επισημαίνει η αξιωματική αντιπολίτευση.
Θεωρεί δε πως «δυστυχώς στην αγωνία των βουλευτών για την πληθώρα των πρόδηλων σφαλμάτων των δασικών χαρτών οι απαντήσεις του Υπουργείου ήταν πανομοιότυπες, αόριστες και συνέχιζαν να διαβεβαιώνουν για την έγκαιρη ολοκλήρωση του έργου των δασικών χαρτών.
Τελικά η κυβέρνηση της ΝΔ και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου διαψεύστηκε για ακόμη μια φορά καθώς σύμφωνα με το δτ 6.4.2021 ο υπουργός ΠΕΝ δήλωσε ότι «Θα διορθώσουμε τα σφάλματα χωρίς ταλαιπωρία για τον πολίτη και χωρίς κόστος με εσωτερική διαδικασία για αυτό εξετάζουμε ξανά τους χάρτες και βλέπουμε που υπάρχουν αυτά τα σφάλματα. Οι πολίτες θα πρέπει να περιμένουν να διορθωθούν τα πρόδηλα σφάλματα, να συμπεριληφθούν στους δασικούς χάρτες οι αποφάσεις της διοίκησης που δεν έχουν συμπεριληφθεί και να δοθεί λύση στα προβλήματα που έχουν προκύψει. Επίσης μειώσαμε το τέλος υποβολής αντιρρήσεων κατά 50%».
Παρότι λοιπόν παραδέχεται την ανάρτηση δασικών χαρτών με μεγάλα λάθη και τη διόρθωσή τους αφήνει ανοιχτή την υποβολή αντιρρήσεων σε λανθασμένους χάρτες, δηλαδή κόστος και ταλαιπωρία των πολιτών, ενώ δεν έχει να δώσει καμία πληροφορία έστω για το χρονοδιάγραμμα των διορθώσεων και την ανανέωση της ανάρτησης
Μετά από σχεδόν δύο χρόνια διακυβέρνησης η ΝΔ ναρκοθέτησε το έργο των δασικών χαρτών, ακύρωσε όλη την προηγούμενη προσπάθεια, προχώρησε σε πρόχειρη νομοθέτηση που έχει ήδη προσβληθεί στο ΣΤΕ, κατέληξε με αντικρουόμενες εγκυκλίους σε μη εφαρμογή του νόμου που η ίδια ψήφισε, ενώ ανάρτησε τους δασικούς χάρτες με πληθώρα σφαλμάτων και μη εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα στο κράτος δικαίου, στο περιβάλλον και στα δασικά οικοσυστήματα, στις χρήσεις γης της υπαίθρου και στις περιουσίες των πολιτών».
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, «επειδή, η ολοκλήρωση του έργου των δασικών χαρτών αποτελεί συνταγματική υποχρέωση της χώρας, εδώ και περισσότερα από σαράντα χρόνια, και παράλληλα συστατικό στοιχείο του κράτους δικαίου, εργαλείο αναπτυξιακού και περιβαλλοντικού σχεδιασμού, απαραίτητο για το καθεστώς διαφάνειας στις συναλλαγές, για την προσέλκυση επενδύσεων και την εξάλειψη της γραφειοκρατίας.
Επειδή, σύμφωνα και με τις ανακοινώσεις της ίδιας της κυβέρνησης ΝΔ η χώρα βρίσκεται εκτός των χρονοδιαγραμμάτων για τα οποία δεσμεύτηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή με καθυστέρηση τουλάχιστον ενός έτους (δέσμευση ολοκλήρωσης 07/2021).
Επειδή, οι αναμορφωμένοι δασικοί χάρτες που αναρτήθηκαν έχουν σημαντικά λάθη και παραλείψεις, δεν έχουν εφαρμοστεί σημαντικές διατάξεις, υπουργικές αποφάσεις και εγκύκλιοι
Επειδή, αναμένεται η έκδοση της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας επί της αίτησης ακυρώσεως κατά της υπουργικής απόφασης που προσδιορίζει την διαδικασία αναμόρφωσης των δασικών χαρτών και τις διοικητικές πράξεις που δύνανται να τους αναμορφώσουν
Επειδή, η ανακοίνωση για παράταση της προθεσμίας υποβολής αντιρρήσεων κατά των αναρτημένων δασικών χαρτών δεν προσφέρει καμία διευκόλυνση στους πολίτες από την στιγμή που η κυβέρνηση δεν έχει παγώσει την υποβολή αντιρρήσεων και δεν έχει προβεί σε καμία ενέργεια για να διορθώσει τα σφάλματα των αναρτημένων δασικών χαρτών»
επερωτά τον αρμόδιο υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας:
«1. Πόσες αιτήσεις αναμόρφωσης του δασικού χάρτη υποβλήθηκαν με βάση τον 4685/20 και πόσες από αυτές έγιναν δεκτές; Έγινε έλεγχος νομιμότητας και πληρότητας των διοικητικών πράξεων που αναμόρφωσαν τους δασικούς χάρτες; Τι ποσοστό εκτάσεων που εντάσσονται στη δασική νομοθεσία από-χαρακτηρίστηκαν ή εξαιρέθηκαν/αφαιρέθηκαν από τους δασικούς χάρτες (κυρωμένους και αναρτημένους);
2. Οι διοικητικές πράξεις που υποβλήθηκαν από τους πολίτες και έγιναν δεκτές από τις Δασικές Υπηρεσίες και αναμόρφωσαν τους δασικούς χάρτες εμπίπτουν ή όχι στην έννοια της διοικητικής πράξης που σύμφωνα με την προϊσχύσασα μορφή του άρθρου 20 του ν.3889/2010 δύνανται να αναμορφώσουν τον δασικό χάρτη;
3. Έχει υλοποιηθεί διαδικασίας θεώρησης, επεξεργασίας ή συμπλήρωσης του αρχείου της Αγρογής πριν την ένταξή του στο υπόβαθρο των δασικών χαρτών και αν έγινε έλεγχος ποια τα αποτελέσματα του;
4. Πότε θα τεθεί σε εφαρμογή το άρθρο 50 του ν. 4685/2020 για την ανάρτηση των οικιστικών πυκνώσεων;
5. Με ποιους δασικούς χάρτες θα τροφοδοτήσει το Υπουργείο τον νέο ψηφιακό χάρτη που βρίσκεται υπό κατάρτιση ώστε τα στοιχεία αυτού να είναι αξιόπιστα και δεσμευτικά για την Διοίκηση, τους πολίτες και τους ενδιαφερόμενους επενδυτές;
6. Για ποιο λόγο προχωρήσατε σε ανάρτηση των δασικών χαρτών ενώ δεν ολοκληρώθηκε η διαδικασία αναμόρφωσης των δασικών χαρτών που εσείς θεσπίσατε με το νόμο 4685/2020;
7. Για ποιο λόγο ενώ αναρτήσατε τους δασικούς χάρτες με 14μηνη καθυστέρηση, δεν έχετε προβεί σε διόρθωση σημαντικών και πρόδηλων λαθών και δεν έχουν ενσωματωθεί σοβαρές ρυθμίσεις όπως η ΥΑ του 2019 για τις φρυγανικές εκτάσεις που θα έδινε μεγάλες αλλαγές στους χαρακτηρισμούς χρήσεων στη νησιωτική Ελλάδα;
8. Με ποιο αιτιολογικό επιτρέψατε την υποβολή αντιρρήσεων μόνο για το τμήμα των αναμορφωμένων δασικών χαρτών -που δεν αποτελεί και την τελική μορφή- με αποτέλεσμα την δημιουργία χαρτών πολλών ταχυτήτων;
9. Ποιος σχεδιασμός υπάρχει για την αντιμετώπιση πιθανής ακύρωσης της ΥΑ της 8ης/7/20, μετά την εκδίκαση στο ΣτΕ;
10. Με ποιο τρόπο θα καλυφθούν τα νομικά ελλείμματα και οι ελλείψεις των δασικών χαρτών μετά την παραδοχή του υπουργείου ότι δεν ακολουθήθηκε ο νόμος και δίνονται δικαιώματα αλλαγών κατά παράβαση της νομοθεσίας και με διαδικασίες που δεν προβλέπονται;
11. Θα δοθεί η δυνατότητα σε όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες να καταθέσουν τις αντιρρήσεις τους επί των αναμορφωμένων δασικών χαρτών ισότιμα όπως προβλέπει το σύνταγμα ή θα δημιουργήσει με επιλογή της η κυβέρνηση Μητσοτάκη και άλλους λόγους που θα οδηγήσουν σε νέα ακύρωση των διαδικασιών, ώστε τελικά να μην αποκτήσει ποτέ η Ελλάδα δασικούς χάρτες και κράτος δικαίου;
12. Θα προχωρήσετε σε στελέχωση των δασικών υπηρεσιών και στην πρόσληψη αντίστοιχων στελεχών στους δήμους, ώστε να υποστηριχθεί η διαδικασία διόρθωσης των λαθών και εισαγωγής των νόμιμων πράξεων του δημοσίου και στη συνέχεια η διαδικασία των αντιρρήσεων;
13. Θα δοθούν σαφείς οδηγίες για την εφαρμογή των νομοθετικών ρυθμίσεων και εγκυκλίων που έχουν αποκαταστήσει τα προβλήματα που αφορούν τις χορτολιβαδικές, τις βραχώδεις και τις φρυγανικές εκτάσεις;
14. Πως πρόκειται να διαχειριστείτε την περίπτωση των εκχερσωμένων για αγροτική καλλιέργεια εκτάσεων;
15. Μετά και τις πρόσφατες ανακοινώσεις για εξάμηνη παράταση στην προθεσμία για την υποβολή αντιρρήσεων αλλά και πιθανές νέες νομοθετικές διατάξεις πως θα επιτευχθεί το χρονοδιάγραμμα κύρωσης των δασικών χαρτών έως το τέλος του 2021 και πως θα καλυφθεί η δέσμευση έναντι της ΕΕ για κάλυψη της ίδιας υποχρέωσης έως τον Ιούλιο του 2021».
