Από την έντυπη έκδοση
Των Μωυσή Λίτση, Νίκου Μπέλλου και Αντώνη Τσιμπλάκη
Από την Παρασκευή από ό,τι φαίνεται θα ξαναρχίσει η επαναπροώθηση μεταναστών και προσφύγων στην Τουρκία, την ώρα που εξακολουθούν να παρατηρούνται αυξημένες αφίξεις στα νησιά και παραμένει η προβληματική κατάσταση σε Πειραιά και Ειδομένη.
Η Κομισιόν πάντως με δηλώσεις του εκπροσώπου της, Μαργαρίτη Σχοινά, θεωρεί ότι η επαναπροώθηση προχθές στην Τουρκία των πρώτων 202 μεταναστών έγινε με πλήρη σεβασμό των κανόνων του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου, παρά τις καταγγελίες περί του αντιθέτου, από διεθνείς οργανισμούς και ΜΚΟ. Κυβερνητικός αξιωματούχος δήλωσε χθες ότι η Ελλάδα ανέβαλε ως την Παρασκευή την επαναπροώθηση της επόμενης ομάδας μεταναστών στην Τουρκία. Μέχρι τότε, είπε, δεν αναμένεται να υπάρξει επανεισδοχή άλλων μεταναστών στη χώρα του. Νωρίτερα το γαλλικό πρακτορείο είχε μεταδώσει, ότι σήμερα η Τουρκία θα προχωρούσε στην επανεισδοχή άλλων 200 μεταναστών από την Ελλάδα.
Το τελευταίο εικοσιτετράωρο (από το πρωί της Δευτέρας μέχρι την Τρίτη) καταγράφηκαν 225 νέες αφίξεις στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, όπου συνεχίζονται οι διαμαρτυρίες μεταναστών και προσφύγων. Το λιμάνι της Χίου συνέχισε και χθες να τελεί υπό κατάληψη από οικογένειες Σύρων προσφύγων που ζητούν να έρθουν στον Πειραιά, με τελικό προορισμό να φτάσουν στη Γερμανία. Στη Λέσβο περί τους 100 μετανάστες από το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές, που βρίσκονται υπό περιορισμό στο hot spot της Μόριας, κατέλαβαν το χώρο εισόδου του κέντρου φιλοξενίας, πραγματοποιώντας καθιστική διαμαρτυρία.
Τις πολιτικές και δικαστικές αρχές προβληματίζει η ραγδαία αύξηση των δηλώσεων για παροχή ασύλου από μετανάστες στη Λέσβο και τη Χίο, καθώς η διαδικασία εξέτασης των αιτημάτων ακυρώνει τη διαδικασία επανεισδοχής, αφού με την υποβολή της σχετικής δήλωσης η διαδικασία «παγώνει». Οσοι υποβάλλουν αίτηση παραμένουν στα hot spots, με αποτέλεσμα την αύξηση των υπό περιορισμό κρατουμένων σε αυτά. Συνολικά στη Λέσβο από τους 3.021 διαμένοντες στο hot spot, δήλωση αίτησης ασύλου έχουν υποβάλει 2.800 άτομα, ενώ στη Χίο από τους 1.766 μετανάστες και πρόσφυγες δήλωση έχουν υποβάλει 600.
Κατά την Κομισιόν, η προχθεσινή επανεισδοχή 202 μεταναστών από την Ελλάδα στην Τουρκία έγινε με πλήρη σεβασμό των κανόνων του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου, παρά τις καταγγελίες διεθνών οργανισμών και ΜΚΟ. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της Κομισιόν, Μαργαρίτη Σχοινά, στην Τουρκία επιστρέφουν άμεσα όσοι δεν υποβάλλουν αίτημα χορήγησης ασύλου στις ελληνικές αρχές.
Αφορμή για την παρέμβαση της Κομισιόν ήταν η αμφισβήτηση της διαδικασίας επανεισδοχής από την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και τη Διεθνή Αμνηστία, οι οποίες επικαλούνται πολλά προβλήματα σε επίπεδο εφαρμογής. Οπως αναφέρουν, μέχρι τώρα δεν έχει γίνει επεξεργασία καμίας αίτησης ασύλου όσων έχουν φθάσει στη χώρα μετά τις 20 Μαρτίου.
Οπως δήλωσε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Γραφείου της Υπατης Αρμοστείας, Βενσάν Κοσετέ, ενδέχεται να υπήρχαν μεταξύ των 202 ατόμων άνθρωποι που χρήζουν διεθνούς προστασίας. Ο ίδιος δήλωσε ότι φαίνεται πως 13 άτομα που βρίσκονταν στο πλοίο είχαν ενδεχομένως αιτηθεί άσυλο. Οι μετανάστες για τους οποίους γίνεται λόγος κατάγονται από το Αφγανιστάν και το Κονγκό. Ο ίδιος επεσήμανε επίσης ότι η Υπατη Αρμοστεία δεν είναι αντίθετη στην επιστροφή οικονομικών μεταναστών.
H εκπρόσωπος της Κομισιόν για τη μετανάστευση Τόβε Ερνς ανέφερε ότι η συμφωνία λειτούργησε την πρώτη μέρα εφαρμογής της, ενώ πρόσθεσε ότι η ελληνική νομοθεσία που προσαρμόζεται στη συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκία υιοθετήθηκε και τέθηκε σε ισχύ στις 3 Απριλίου, ενώ και η Τουρκία προχώρησε σε νομοθετική ρύθμιση. Αναφορικά με την υλοποίηση της απόφασης για αποστολή εμπειρογνωμόνων στην περιοχή, η Επιτροπή ανέφερε ότι άλλα 256 άτομα από τα κράτη μέλη προστέθηκαν στο προσωπικό του Frontex, καθώς και 32 εμπειρογνώμονες στην υπηρεσία ασύλου (ΕΑSΟ), ενώ άλλοι 30 θα φτάσουν σήμερα. Η Κομισιόν ενθαρρύνει τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι ελληνικές αρχές προκειμένου να πείσουν τους πρόσφυγες να φύγουν από την Ειδομένη. Η κατάσταση θα ομαλοποιηθεί τόσο στην Ειδομένη όσο και στον Πειραιά, είπε η εκπρόσωπος.
Δουβλίνο ΙΙΙ με «έξυπνα» σύνορα
Σήμερα η Κομισιόν αναμένεται να εγκρίνει μια πρόταση κανονισμού για τα «έξυπνα» σύνορα, νέο σύστημα κατανομής των προσφύγων, αλλά και μια ανακοίνωση για το ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου. Η διαφοροποίηση σε σχέση με τις αρχικές προθέσεις που είχε διατυπώσει έγκειται στο ότι η Κομισιόν δεν θα υποβάλει τώρα την πρόταση για την αναθεώρηση του κανονισμού Δουβλίνο ΙΙΙ, αλλά προφανώς για να βολιδοσκοπήσει τα κράτη μέλη θα εκδώσει σήμερα μια ανακοίνωση με εναλλακτικά σενάρια.
Η θέση της Κομισιόν, όπως είχε εκφραστεί τις προηγούμενες εβδομάδες, ήταν ότι το Δουβλίνο ΙΙΙ πρέπει να αλλάξει γιατί η πραγματικότητα σήμερα είναι διαφορετική και δεν μπορεί όλο το βάρος να πέφτει στις χώρες πρώτης εισόδου, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, αλλά να υπάρχει μια μεγαλύτερη ισορροπία. Ωστόσο, στη συνέχεια, και λόγω των αντιρρήσεων που έχουν εκφράσει οι βόρειες χώρες, η Επιτροπή επέλεξε τελικά μια πιο προσεκτική προσέγγιση, η οποία φυσικά θα πάρει και περισσότερο χρόνο.
Είναι προφανές ότι η εξέλιξη αυτή δεν είναι καλή για τη χώρα μας, δεδομένου ότι μέχρι να αλλάξει η νομοθεσία η Επιτροπή έχει ήδη ζητήσει από τη χώρα μας να ενεργοποιήσει το Δουβλίνο ΙΙΙ που είχε ανασταλεί με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου το 2011. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να αρχίσει να δέχεται όλους τους παράτυπους μετανάστες ή πρόσφυγες που χρησιμοποίησαν τη χώρα μας ως πρώτη χώρα εισόδου στην Ε.Ε.
4 δισ. ευρώ για στέγαση – σίτιση
Λίγο περισσότερα από 4 δισ. ευρώ έχουν προϋπολογιστεί για τη στέγαση το 2016, με επιδότηση ενοικίου, προσφύγων και μεταναστών σε 200 διαμερίσματα στο Δήμο Αθήνας και 5 ακόμη δήμους, Μοσχάτου-Ταύρου, Νέας Σμύρνης, Ζωγράφου, Δάφνης και Αγίου Δημητρίου. Το σχετικό κονδύλι διαχειρίζεται η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Οπως ανέφερε μιλώντας στη «Ν», η υπεύθυνη επικοινωνίας της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών (ΕΑΤΑ) κ. Καλόγιωργα, ενός από τους φορείς που έχουν αναλάβει σε συνεργασία με την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ την υλοποίηση του σχετικού προγράμματος, η προσφορά διαμερισμάτων έχει ξεπεράσει τις προσδοκίες και ήδη εξετάζονται οι προσφορές. Στόχος είναι η διάθεση 50 διαμερισμάτων ανά μήνα. Οι ενδιαφερόμενοι να προσφέρουν προς ενοικίαση διαμέρισμα για τη φιλοξενία προσφύγων μπορούν να απευθύνονται στην ιστοσελίδα ή τα γραφεία της ΕΑΤΑ.
Εντονα προβλήματα στον Πειραιά
Η κατάσταση στο λιμάνι του Πειραιά παραμένει κάτι παραπάνω από προβληματική. Η Πανελλήνια Ενωση Αξιωματικών Λιμενικού Σώματος ζήτησε την παρέμβαση του αρμόδιου εισαγγελέα προκειμένου να εξετάσει τυχόν ευθύνες για τις ενέργειες ατόμων, οι κινήσεις των οποίων δυσχεραίνουν τη διαχείριση των προσφύγων και μεταναστών στο λιμάνι του Πειραιά.
Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά η ΠΕΑΛΣ: «Καθημερινά πολλοί συνάδελφοι χρησιμοποιούνται ως “φύλακες-διαιτητές”, ενώ θα έπρεπε να διατίθενται για άλλους σκοπούς και επιπλέον έχουν να αντιμετωπίσουν και τη στάση ορισμένων ατόμων που δηλώνουν μέλη Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, θεωρούν το λιμάνι ως χώρο αποκλειστικής τους ευθύνης και παρεμποδίζουν συστηματικά το έργο των συναδέλφων, παροτρύνοντας τους πρόσφυγες και μετανάστες να μην επιβιβαστούν σε λεωφορεία για άλλες δομές φιλοξενίας». Διατυπώνει επίσης σειρά ερωτημάτων όπως: «Ποιοι ελέγχουν τα άτομα -Ελληνες και ξένους- που δηλώνουν εθελοντές, κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα και κανείς δεν γνωρίζει ποιοι είναι και τι επιδιώκουν;» και «Ποιος θα φέρει την ευθύνη εάν συμβεί ατύχημα μέσα στο λιμάνι;».
Αναφορικά με το σχέδιο εκκένωσης του λιμανιού, μέχρι χθες το απόγευμα δεν έγινε κατορθωτό να γίνουν μεταφορές προσφύγων σε δομές φιλοξενίας, με αποτέλεσμα ο αριθμός των προσφύγων να παραμένει σε σταθερά επίπεδα τις τελευταίες ημέρες.
Στόχος είναι μέχρι το Πάσχα να έχει εκκενωθεί το λιμάνι, ενώ θα καταβληθεί προσπάθεια μέχρι το τέλος της εβδομάδας να έχει φύγει ένας σημαντικός αριθμός. Ωστόσο, εκπρόσωποι φορέων που δραστηριοποιούνται στο λιμάνι εξέφραζαν αμφιβολίες για το κατά πόσο είναι εφικτός αυτός ο στόχος, λόγω της αντίδρασης των προσφύγων.
Στη Λέσβο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και Πάπας Φραγκίσκος
Το έμπρακτο ενδιαφέρον τους για τους μετανάστες – πρόσφυγες εκδηλώνουν οι κεφαλές της Χριστιανοσύνης. Tην ερχόμενη Παρασκευή ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο Πάπας Φραγκίσκος και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος θα επισκεφθούν τη Λέσβο, συνοδεία και του Προέδρου της Δημοκρατίας Π. Παυλόπουλου, καθώς ο ποντίφικας είναι και αρχηγός κράτους.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου, «στον Μακαριώτατο μεταφέρθηκε η επιθυμία του Πάπα Φραγκίσκου να επισκεφθεί την πατρίδα μας. Σκοπός της επισκέψεώς του, όπως υπογραμμίστηκε στον Μακαριώτατο, είναι η συμβολή του Πάπα στην ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινότητας για την παύση των πολεμικών συγκρούσεων στην περιοχή της Μεσογείου και της Μ. Ανατολής που πλήττουν σφόδρα τις χριστιανικές κοινότητες, αλλά και στην ανάδειξη του μείζονος ανθρωπιστικού προβλήματος που προκλήθηκε από τους απεγνωσμένους πρόσφυγες».
