Να ανοίξει από αυτήν τη Βουλή η διαδικασία της Αναθεώρησης του Συντάγματος, ζήτησε η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Φώφη Γεννηματά, κατά την παρουσίαση του βιβλίου του καθηγητή Ξανοφώτα Κοντιάδη και της Αλκμήνης Φωτιάδη «Είναι ανθεκτικό το Σύνταγμα και τί πρέπει ν’ αλλάξει;» που διοργάνωσε το Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ίδρυμα Θ. και Δημ. Τσάτσου, στο Ινστιτούτο Γκαίτε.
«Είναι αναγκαίο ένα νέο “πολιτικό συμβόλαιο” με σημαντικές τομές στο πολιτικό μας σύστημα, καθώς οι νέες κοινωνικές συνθήκες που διαμορφώθηκαν διεθνώς εξαιτίας της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας, οδήγησαν σε μια βαθιά πολιτική και ηθική κρίση», είπε η κ. Γεννηματά, επισημαίνοντας ότι στην Ελλάδα το δημοσιονομικό αδιέξοδο δεν άργησε να μεταφερθεί στο πολιτικό πεδίο δοκιμάζοντας τις αντοχές του σύγχρονου συνταγματικού κράτους και των θεσμών της οργανωμένης εξουσίας.
Στις προτάσεις που ανέπτυξε η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων:
1) Ως προς τη μορφή του πολιτεύματος:
- Απαιτείται η δημιουργία ισχυρών αντίβαρων στο πρωθυπουργοκεντρικό μοντέλο, με την παράλληλη διαφύλαξη του της προεδρευόμενης δημοκρατίας.
- Η πρωτοκαθεδρία της κυβέρνησης στη χάραξη και υλοποίηση των δημόσιων πολιτικών δεν πρέπει να αμφισβητηθεί.
- Η αξιοποίηση της μεταπολιτευτικής εμπειρίας πρέπει να είναι δημιουργική, με την έννοια της διατήρησης του θετικού πολιτειακού κεκτημένου του 1986 και της στοχευμένης βελτίωσης της λειτουργίας των θεσμών.
2) Ως προς τις αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας, κατά την πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, υπάρχει περιθώριο ενίσχυσης των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας, που δεν θα συνιστούν επιστροφή στη «διαρχία» του αρχικού Συντάγματος 1975.
Ενδεικτικά, πρότεινε να θεσπιστεί η ουσιαστική εμπλοκή του Προέδρου στην διαδικασία επιλογής της ηγεσίας των Ανωτάτων Δικαστηρίων και των επικεφαλής των Ανεξάρτητων Διοικητικών Αρχών, να ενισχυθεί η αρμοδιότητά του για σύγκληση του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών και η ενεργοποίηση του Προέδρου στο Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής.
3) Αλλαγή του τρόπου ανάδειξης του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Η σύνδεση της εκλογής του αρχηγού του κράτους με το ενδεχόμενο διάλυσης της Βουλής αποτελεί ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα προβληματικής εφαρμογής του Συντάγματος. Η εκλογική διαδικασία υποβιβάζεται σε αντικείμενο κομματικής αντιπαράθεσης και χρησιμοποιείται για την επίτευξη πολιτικών σκοπιμοτήτων. Ένα νέο, ορθολογικό σύστημα εκλογής είναι, λοιπόν, αναγκαίο. Που αποσυνδέει τη διάλυση της Βουλής από την εκλογή του Προέδρου, ανέφερε η κ. Γεννηματά.
4) Πρόωρη διάλυση της Βουλής.
- Πρέπει να απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία της Βουλής, ώστε το ίδιο το Κοινοβούλιο να λειτουργεί ως θεσμικό αντίβαρο.
- Μπορούν επίσης να εξετασθούν με ισχυρά αντικίνητρα για την πρόωρη διάλυση της Βουλής. Όπως τον περιορισμό της θητείας της νέας Βουλής στο υπόλοιπο της αρχικής 4ετίας. Στόχος μας σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι ο ορισμός σταθερής ημερομηνίας εκλογών.
5) Αναθεώρηση του άρθρου 86 για την ποινική ευθύνη των υπουργών.
Η άσκηση της ποινικής δίωξης πρέπει να παραμείνει στη Βουλή με τη συνδρομή Δικαστικού οργάνου και με την κατάργηση των χρονικών ορίων της αποσβεστικής προθεσμίας.
6) Απαιτούμενη πλειοψηφία για τη στελέχωση των ανεξάρτητων αρχών.
Όπως εξήγησε η κ. Γεννηματά, τα 4/5 που απαιτούνται σήμερα για τη στελέχωση των ανεξάρτητων αρχών έχουν αποδειχθεί μεγάλο πρόβλημα στην Ελλάδα της οξείας πολιτικής κρίσης, προτείνονται τη μείωση της απαιτούμενης πλειοψηφίας στα 3/5, όχι πια στη Διάσκεψη των Προέδρων, αλλά στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, όπου η συμπολίτευση δεν διαθέτει ποτέ τα 3/5.
7) Θεσμική κατοχύρωση της εθνικής συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Το σύγχρονο Ευρωπαϊκό Δίκαιο της Εργασίας είναι το δίκαιο των συλλογικών συμβάσεων.
Επίσης η κ.Γεννηματά πρότεινε:
- τη ριζική αλλαγή του εκλογικού νόμου.
- την κατάργηση της πολύ ενισχυμένης σήμερα αναλογικής, που έχει χάσει την αξία και την αποστολή της, σε μια εποχή ισχνών πλειοψηφιών που εκ των πραγμάτων επιβάλλουν συγκλίσεις και ευρύτερες συνεργασίες.
- την κατάργηση του απόλυτου μπόνους των 50 εδρών και την αντικατάστασή του με ένα μικρότερο, 30 εδρών, μόνο για το πρώτο κόμμα ή τον συνασπισμό κομμάτων που έχει υπερβεί το 40%: κίνητρο για κυβερνησιμότητα, αλλά και για συμμαχίες σε πολιτική και όχι καιροσκοπική βάση.
- το σπάσιμο των μεγάλων εκλογικών περιφερειών και τη διατήρηση τουλάχιστον του 3% ως πλαφόν εισόδου στη Βουλή και του σημερινού αριθμού των βουλευτών, μακριά από λαϊκιστικές κορώνες.
