Κατά την ομιλία του στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Δημοτικού Ελεύθερου Ανοιχτού Πανεπιστημίου του Δήμου Κορίνθου, ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Ακαδημαϊκός και Επίτιμος Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Πρ. Παυλόπουλος, ανέλυσε το θέμα «Το Σύνταγμα της Τροιζήνας του 1827: Το οριστικό «Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος»».
Ειδικότερα, ο κ. Παυλόπουλος σημείωσε ότι: «Στο πλαίσιο της Συνταγματικής Ιστορίας μας το Σύνταγμα της Τροιζήνας του 1827 -το οριστικό «Πολιτικὸν Σύνταγμα τῆς Ἑλλάδος»- προέκυψε από την «θεσμική γέφυρα» την οποία διασφάλισε κανονιστικώς το Σύνταγμα του Άστρους, ήτοι ο «Νόμος τῆς Ἐπιδαύρου» του 1823, όταν η Β΄ Εθνοσυνέλευση αναθεώρησε το «Προσωρινὸν Πολίτευμα τῆς Ἑλλάδος» που είχε θεσπίσει η Α΄ Εθνική Συνέλευση, την 1η Ιανουαρίου 1822. Συγκεκριμένα, ήδη από την 18η Απριλίου 1823 η Β΄ Εθνοσυνέλευση του Άστρους που ψήφισε -κατ’ αναθεώρηση του «Προσωρινοῦ Πολιτεύματος τῆς Ἑλλάδος» του 1822- τον «Νόμον τῆς Ἐπιδαύρου», είχε προαναγγείλει την Γ΄ Εθνοσυνέλευση. Και τούτο διότι τότε αποφασίσθηκε «νὰ προσδιορισθῇ Ἐθνικὴ Συνέλευσις εἰς ἀνάκρισιν τοῦ Πολιτεύματος μετὰ διετίαν». Κατ’ εφαρμογή της ως άνω απόφασης, η Γ΄ Εθνοσυνέλευση συγκλήθηκε για την 25η Σεπτεμβρίου 1825. Όμως, μετά από πολλές καθυστερήσεις εξαιτίας της κακής τροπής του Απελευθερωτικού Αγώνα, η Γ΄ Εθνοσυνέλευση συνήλθε την 6η Απριλίου 1826 στην Πιάδα. Είναι δε αξιοσημείωτο -φυσικά αρνητικώς, και για την οριστικοποίηση της θεσμικής θεμελίωσης του Νεότερου Ελληνικού Κράτους αλλά και για την πορεία του Αγώνα- ότι καθ’ όλο αυτό το χρονικό διάστημα δεν υπήρχε ουσιαστικώς «συνταγματική τάξη» στην απελευθερωμένη Ελλάδα, λόγω μη εφαρμογής του «Νόμου τῆς Ἐπιδαύρου» του 1823».
Αφού αναλύσει διεξοδικά το θέμα, ο κ. Παυλόπουλος καταλήγει: «Το Σύνταγμα που, όπως προεκτέθηκε, θέσπισε η Ε΄ Εθνοσυνέλευση, την 15η Μαρτίου 1832, το οποίο αποκλήθηκε «ηγεμονικόν», υπήρξε απλώς «σχέδιο» Συντάγματος, το οποίο ουδέποτε ίσχυσε, άρα ουδέποτε εφαρμόσθηκε. Και τούτο διότι για να ισχύσει έπρεπε να «καθυποβληθῇ εἰς τὸν Κυρίαρχον Ἡγεμόνα τῆς Ἑλλάδος, διὰ νὰ ἐπικυρωθῇ», πράγμα που ουδέποτε συνέβη. Για λόγους καθαρώς ιστορικούς αναφέρεται ότι, κατά το κείμενό του, το Σύνταγμα αυτό πήρε την ονομασία «ηγεμονικόν», διότι οι διατάξεις του άρθρου 53 όριζαν πως «ἡ Ἑλληνικὴ Ἐπικράτεια εἶναι Ἡγεμονία διαδοχική, Συνταγματικὴ καὶ Κοινοβουλευτική, ἐνεργουμένου τοῦ πολιτικοῦ Κράτους ἀντιπροσωπευτικῶς ὑπὲρ τοῦ Ἔθνους ὑπὸ διαφόρων Ἀρχῶν». Επρόκειτο για Σύνταγμα που καθιέρωνε τις βασικές αρχές της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας, υπό καθεστώς συνταγματικώς περιορισμένης μοναρχίας-ηγεμονίας. Είχε εντόνως επηρεασθεί και από τους συνταγματικούς θεσμούς των ΗΠΑ, ιδίως μέσω της καθιέρωσης δύο αντιπροσωπευτικών σωμάτων, της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας, καθώς και μέσω του τρόπου εκλογής τους. Το «Ηγεμονικόν Σύνταγμα» του 1832 είχε έντονα φιλελεύθερα χαρακτηριστικά, ιδίως σε ό,τι αφορά την συνταγματική κατοχύρωση των κυριότερων Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Πέραν του ότι καθιέρωνε νέα ατομικά δικαιώματα, με κυριότερο παράδειγμα εκείνο της κατά τις διατάξεις του άρθρου 46 προστασίας του ασύλου της κατοικίας, η προστασία των δικαιωμάτων ήταν πληρέστερη, σε σχέση με όλα τα προηγούμενα Ελληνικά Συντάγματα, από πλευράς συνταγματικών εγγυήσεων άσκησής τους. Ίσως δε ήταν ακριβώς αυτός ο φιλελεύθερος χαρακτήρας του μηδέποτε ισχύσαντος «Ηγεμονικού Συντάγματος», ο οποίος αποτέλεσε «παράδειγμα προς αποφυγήν» για την μετέπειτα Αντιβασιλεία του Όθωνος αλλά και για τον ίδιο τον Όθωνα, έτσι ώστε να μην υπάρξει οποιοσδήποτε συνταγματικός περιορισμός κατά την άσκηση των βασιλικών του καθηκόντων και να «εδραιωθεί» στην Ελλάδα η ανεξέλεγκτη “ελέω Θεού μοναρχία”».
