Τετάρτη 12 Μαρτίου σήμερα και η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμάει τη μνήμη του Οσίου Θεοφάνη του Ομολογητή και του Αγίου Φινεές του Δικαίου.
Σύμφωνα με το εορτολόγιο, τιμώνται επίσης:
- Ο Όσιος Γρηγόριος ο Α’ Διάλογος και Πάπας Ρώμης
- Ο Όσιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος ο Ευλαβής
- Ο Προφήτης Ααρών
Θεοφάνης ο Ομολογητής
Γεννήθηκε περί το 760 μ.Χ. και καταγόταν από πλούσια και αριστοκρατική γενιά. Έμεινε ορφανός από τον πατέρα του Ισαάκ και τον μεγάλωσε η μητέρα του Θεοδότη. Παντρεύτηκε σε νεαρή ηλικία, χωρίς να το θέλει, και έζησαν με τη σύζυγό του Μεγαλώ (μετέπειτα μοναχή Ειρήνη) για 8 χρόνια εν παρθενία. Κατόπιν συμφώνησαν με τη σύζυγό του (στα χρόνια της βασιλείας Ειρήνης της Αθηναίας και του υιού της Κωνσταντίνου) να ακολουθήσουν και οι δύο το μοναχικό βίο.
Έλαβε το μοναχικό σχήμα στο μοναστήρι Πολίχινον (ή Πολυχρόνιον) στο όρος Σιγριανή, κοντά στην Κύζικο, στην μικρασιατική πλευρά της θάλασσας του Μαρμαρά, όπου αργότερα έγινε ηγούμενος.
Πήρε μέρος στις εργασίες της Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου στη Νίκαια της Βιθυνίας, στο Ναό της Αγίας Σοφίας, το 787 μ.Χ., κατόπιν αίτησης του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ταρασίου, όπου αποφασίστηκε η αναστήλωση των εικόνων και η καταδίκη της Εικονομαχίας.
Μετά την επιστροφή του, στο μοναστήρι της Σιγριανής εγκατέστησε άλλον ηγούμενο κι αυτός ίδρυσε άλλο μεγαλύτερο μοναστήρι, το επονομαζόμενο του Μεγάλου Αγρού στη μικρασιατική νήσο Καλώνυμο ή Καλόλιμνο (στη θάλασσα του Μαρμαρά), στο οποίο και έγινε ηγούμενος. Παράλληλα ασχολήθηκε με τη συγγραφή, την καλλιγραφία και την αντιγραφή κωδίκων.
Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Λέοντα Ε’ με την επανέναρξη των εικονομαχικών διώξεων ο Θεοφάνης, που ήταν σοβαρά άρρωστος στα νεφρά, κλείστηκε στη φυλακή δύο χρόνια για τα εικονολατρικά του φρονήματα και κατόπιν εξορίστηκε από τους εικονομάχους στη Σαμοθράκη όπου και πέθανε το 815.
Σε ποιους λέμε «χρόνια πολλά»
Την ονομαστική τους εορτή έχουν οι:
- Θεοφάνης, Φάνης, Θεοφανία, Φανή, Φένια
