Ανάμεσα στις σκιές, πίσω από τις θολωτές καμάρες του Μεγάλου Παζαριού της Κωνσταντινούπολης, άνδρες μπαινοβγαίνουν σε πίσω δωμάτια κρατώντας δεσμίδες με δολάρια. Ένας έμπορος ανταλλάσσει αθόρυβα, εκατομμύρια, κυρίως με stablecoins.
Και η Τουρκία δεν είναι η μόνη χώρα που προσπαθεί να ανέβει στο τρένο. Οι υπεύθυνοι χάραξης οικονομικής πολιτικής διαφόρων κρατών, αγωνίζονται να προλάβουν την ταχεία άνοδό τους, καθώς έχουν κερδίσει έδαφος ακόμη και στις καθημερινές συναλλαγές.
Τα stablecoins είναι κρυπτονομίσματα συνδεδεμένα με διάφορα assets, και συνηθέστερα με το δολάριο.
Tether: Ο «βασιλιάς»
Ως εκ τούτου, και σε αντίθεση με το bitcoin, η τιμή τους αυξομειώνεται ελάχιστα. Το κυρίαρχο stablecoin, το tether, έχει σταθερή τιμή 1 δολάριο, με εύρος που κυμαίνεται μεταξύ μερικών εκατοστών του σεντ.
Χρησιμοποιούνται κυρίως-αλλά όχι μόνο- για την εμπορία άλλων κρυπτονομισμάτων, παρέχοντας μια σταθερή γέφυρα μεταξύ των πιο ασταθών ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων.
Σύμφωνα με την εταιρεία δεδομένων, Chainalysis, την οι συναλλαγές, οι πληρωμές και οι μεταφορές σε stablecoins έφτασαν τα 27,6 τρις δολάρια πέρυσι, ή τα δύο πέμπτα – από το ένα πέμπτο το 2020 – του συνόλου της αξίας που διακανονίζεται σε ανοικτές αλυσίδες μπλοκ.
Συναλλαγές για ανάγκες της καθημερινότητας και εμπορικές συναλλαγές
Τα stablecoins χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο για πρακτικούς σκοπούς. Οι μετανάστες στέλνουν εμβάσματα μέσω αυτών, αντικαθιστώντας το τραπεζικό σύστημα συναλλαγών το οποίο πλήττεται από υψηλά τέλη και καθυστερήσεις.
Οι καταστηματάρχες στο Μεγάλο Παζάρι πληρώνουν τους προμηθευτές με αυτά, καθώς είναι η ταχύτερη επιλογή συναλλαγών.
Μέσο αποταμίευσης
Σε χώρες όπου ο πληθωρισμός εξανεμίζει τις αποταμιεύσεις και τα δολάρια είναι σπάνια, τα συγκεκριμένα κρυπτονομίσματα γίνονται αποδεκτά ως μέσο αποταμίευσης.
Με πραγματική «πατρίδα» την Τουρκία
Η Αμερική, όπου τα stablecoins έχουν κεντρικό ρόλο στις συναλλαγές κρυπτογράφησης, παραμένει η μεγαλύτερη αγορά στον κόσμο, σύμφωνα με την Chainalysis.
Μάλιστα, τον Ιανουάριο ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε διάταγμα με το οποίο έδωσε εντολή στους αξιωματούχους να καταρτίσουν ένα ρυθμιστικό πλαίσιο για τα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία εντός έξι μηνών, ενώ δήλωσε ότι η Αμερική θα γίνει «η πρωτεύουσα κρυπτογράφησης του πλανήτη».
Ωστόσο, σε σχέση με το οικονομικά μεγεθη, ωστόσο, η Τουρκία είναι πλέον η πατρίδα των συναλλαγών stablecoin: Από την αρχή του 2024 και εως τον Μάρτιο οι συγκεκριμένες συναλλαγές έφτασαν στο 4,3% του ΑΕΠ.
Την ίδια στιγμή, μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουνίου του 2024 η Αιθιοπία σημείωσε την ταχύτερη αύξηση -σχεδόν τριπλασιασμό- σε συναλλαγές κάτω των 10.000 δολαρίων, οι περισσότερες από τις οποίες ήταν συνήθως εμβάσματα και πληρωμές καθημερινής ανάγκης.
Το Tether, αντιπροσωπεύει το 70% της συγκεκριμένης δραστηριότητας.
Πόσο ασφαλές είναι;
Αλλά η κυριαρχία εγκυμονεί κινδύνους. Τυχόν απώλεια της εμπιστοσύνης στο tether θα μπορούσε να κλονίσει την συγκεκριμένη αγορά, όπως συνέβη το 2022 με την πτώση του Terra-Luna, ενός αλγοριθμικού συστήματος σταθερών νομισμάτων.
Επίσης, αν η εταιρεία με την σειρά της, αναγκαστεί να πουλήσει τα κρατικά ομόλογα και άλλες συμμετοχές της, αυτό θα μπορούσε να έχει συνέπειες για τις κύριες χρηματοπιστωτικές αγορές.
Η Tether επιμένει ότι το μοντέλο της είναι ασφαλές. Έχει αποδειχθεί ανθεκτικό: κατά τη διάρκεια της κατάρρευσης της Terra-Luna, η εταιρεία πραγματοποίησε εξαγορές άνω των 10 δισ. δολαρίων μέσα σε ένα δεκαπενθήμερο, διατηρώντας παράλληλα τη σύνδεσή της με το δολάριο.
Αδιαφάνεια και απουσία ελέγχων
Ωστόσο, η αδιαφάνεια που την περιβάλλει σημαίνει ότι δεν μπορούν να αποκλειστούν μελλοντικές δυσκολίες, λέει ο Rajeev Bamra του οίκου αξιολόγησης Moody’s.
Σε αντίθεση με την Circle, τον κύριο ανταγωνιστή της, η Tether δεν υποβάλλεται σε ανεξάρτητους ελέγχους, γεγονός που καθιστά δύσκολο να γνωρίζουμε αν τα περιουσιακά της στοιχεία -που εκτός από τα κρατικά ομόλογα περιλαμβάνουν και πιο επικίνδυνα στοιχεία, όπως το bitcoin- ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις της.
Επίσης, δεν αποκαλύπτει πού βρίσκονται τα αποθεματικά της.
Υψηλή βαθμολογία κινδύνου
Στην αξιολόγηση κινδύνου (όσον αφορά την ικανότητά της να διατηρήσει τη σύνδεση με το δολάριο) η S&P, βαθμολογεί την tether με βαθμό 4 στα 5. Το USDC της Circle παίρνει δύο βαθμούς.
Πολλές κυβερνήσεις παράλληλα αρχίζουν να γίνονται πιο αυστηρές.
Τον Ιανουάριο, τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια διέγραψαν το tether από την λίστα, επειδή δεν συμμορφώθηκε με τους νέους νόμους της ΕΕ.
Ο Paolo Ardoino, το αφεντικό της Tether, ασκεί κριτική στους κανόνες, ιδίως για την υποχρέωση που προβλέπει ότι τα stablecoins πρέπει να κατέχουν το 60% των αποθεματικών σε τραπεζικές καταθέσεις. «Αν μια τράπεζα χρεοκοπήσει, το stablecoin χρεοκοπεί μαζί της», υποστηρίζει. Παρόλα αυτά, λέει, οι αναδυόμενες αγορές είναι η πραγματική του στόχευση.
Μέρος εγκληματικής δραστηριότητας
Πιο ανήσυχες γίνονται και οι κυβερνήσεις. Η Tether είναι εγγεγραμμένη στο Ελ Σαλβαδόρ, ο πρόεδρος του οποίου, ο Ναγίμπ Μπουκέλε, επιθυμεί διακαώς να καταστήσει τη χώρα του κόμβο των ψηφιακών κεφαλαίων.
Οι Βρετανικές Παρθένες Νήσοι κατέχουν ήδη αυτόν τον ρόλο. Κανένα από τα δύο μέρη δεν φημίζεται για παρεμβατικές ρυθμίσεις.
Το 2023 μια μελέτη της TRM Labs, εταιρείας blockchain-intelligence, διαπίστωσε ότι ένα σχετικά υψηλό ποσοστό των συναλλαγών tether αποτελούσε μέρος εγκληματικής δραστηριότητας.
Το Ιράν και η Ρωσία έχουν χρησιμοποιήσει το νόμισμα για να αποφύγουν τις κυρώσεις.
Μια έκθεση του ΟΗΕ χαρακτήρισε το νόμισμα ως «προτιμώμενη επιλογή» για τους κερδοσκόπους της Νοτιοανατολικής Ασίας.
Κάποιοι παίρνουν τα μέτρα τους
Στις 25 Φεβρουαρίου η Τουρκία άρχισε να απαιτεί από τα ανταλλακτήρια κρυπτογράφησης να έχουν άδεια, να επιβάλλουν ελέγχους κατά του ξεπλύματος χρήματος και να επαληθεύουν την ταυτότητα των χρηστών.
Συνέπεια αυτού ήταν, πλατφόρμες όπως η Binance και η KuCoin να περιορίσουν την παρουσία τους στη χώρα.
Στη Νιγηρία ο όγκος των stablecoin μειώθηκε κατά 38% έως τον Ιούλιο του 2024, αφού οι αρχές ανακάλεσαν τις άδειες περισσότερων από 4.000 ανταλλακτηρίων, κατηγορώντας τα για την πτώση του εθνιικού νομίσματος, νάιρα.
naftemporiki.gr
