Συνεχίζονται οι ανταποκρίσεις των βρετανικών μέσων από τη Σαντορίνη – αγαπημένο προορισμό και για τους Βρετανούς τουρίστες. Το BBC μίλησε με τους κατοίκους, που μένουν στο νησί, παρά το σεισμικό σμήνος. Ορισμένοι θυμήθηκαν και την ημέρα εκείνη του Ιουλίου του 1956, όταν η καταστροφή χτύπησε.
«Θυμάμαι τον σκύλο και το πουλί μας να συμπεριφέρονται περίεργα. Και τότε, ο σεισμός χτύπησε», ανακαλεί η 83χρονη Ειρήνη Μινδρινού. «Το σπίτι άνοιξε στα δύο πριν ξανακλείσει. Μέσα από τη ρωγμή στη στέγη, μπορούσα να δω τον ουρανό».
Ο σεισμός μεγέθους 7,8 Ρίχτερ, που σημειώθηκε μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού, κατέστρεψε μεγάλο μέρος του νησιού, ενώ ένας ισχυρός μετασεισμός 12 λεπτά αργότερα προκάλεσε ακόμη μεγαλύτερες ζημιές. Πενήντα τρεις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.
«Το νησί, τότε ένα ήσυχο ψαροχώρι, σημαδεύτηκε ανεπανόρθωτα και οι κάτοικοί του έφυγαν. Σήμερα είναι πολύ διαφορετικό, έχοντας ανοικοδομηθεί σε έναν από τους πιο περιζήτητους τουριστικούς προορισμούς της Ελλάδας – αλλά αυτή την εβδομάδα, εκτυλίχθηκε μια ακόμη μαζική έξοδος, καθώς ένα νέο κύμα σεισμών έπληξε το νησί», σημειώνει το BBC.
«Δεν μπορώ να αφήσω το σπίτι μου»
Οι ελαφροί σεισμοί που ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 2024 μετατράπηκαν σε πλήρους κλίμακας δονήσεις, κλονίζοντας σπίτια και αναστατώνοντας τους κατοίκους. Οικογένειες έσπευσαν να φύγουν αεροπορικώς και ακτοπλοϊκώς, αναζητώντας απεγνωσμένα καταφύγιο καθώς η γη σείστηκε ξανά.
Αλλά δεν φεύγουν όλοι, τονίζει το βρετανικό δίκτυο. Όσοι παραμένουν επιδεικνύουν το μείγμα θάρρους, ανάγκης και βαθιάς σύνδεσης με τη γη που χαρακτηρίζει τους ντόπιους. Αντέχουν άυπνες νύχτες, στοιχειωμένοι από τις μνήμες του παρελθόντος και τον τρομακτικό άγνωστο κίνδυνο του μέλλοντος.
«Ο θόρυβος από τον σεισμό… είναι ανυπόφορος. Ακόμη και μέσα στο σπίτι μου, έχει γίνει αβάσταχτος», λέει η Μαργαρίτα Καραμολέγκου, τοπική επιχειρηματίας. «Αισθάνομαι εξαντλημένη, μέρα με τη μέρα, χωρίς τέλος στον ορίζοντα… Αλλά δεν έχω νιώσει φόβο. Δεν μπορώ να αφήσω το σπίτι μου, ούτε τους ανθρώπους που έμειναν πίσω».
Αυτή η «ανθεκτικότητα» δεν εκπλήσσει. Οι κάτοικοι έχουν υπομείνει τόσο κοινωνικές αλλαγές—σύμφωνα με τον δήμαρχο Νίκο Ζώρζο, 3,4 εκατομμύρια επισκέπτες κατέκλυσαν το νησί πέρυσι—όσο και σεισμικές αναταράξεις. Και τώρα, όπως πάντα, στέκονται ενωμένοι.
«Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να στηρίξουμε τους πιο ευάλωτους», λέει ο Ματθαίος Φύτρος, ντόπιος εθελοντής και έμπορος. «Άτομα με αναπηρίες, ηλικιωμένοι—πολλοί δυσκολεύονται να μετακινηθούν, και τα σπίτια τους είναι δύσκολο να προσεγγιστούν. Αν ένας μεγάλος σεισμός χτυπήσει, ξέρω ακριβώς πού μένουν και θα φτάσω εκεί όσο πιο γρήγορα μπορώ, μαζί με τους πυροσβέστες».
Ο Ματθαίος και άλλοι περιπολούν το νησί, διασφαλίζοντας ότι τα εγκαταλελειμμένα σπίτια δεν λεηλατούνται και προσφέροντας βοήθεια σε όσους έχουν ανάγκη. «Δεν φοβάμαι», λέει με ήρεμη πεποίθηση. «Είμαστε περήφανοι για το νησί μας. Απλώς ελπίζω όλα να πάνε καλά και αυτή η δοκιμασία να τελειώσει σύντομα. Θα χαρούμε να έχουμε και πάλι τους επισκέπτες μας κοντά μας».
«Είμαστε ευγνώμονες για τον τουρισμό, αλλά…»
Η αντίδραση του κράτους ήταν άμεση, με μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης. Ωστόσο, πίσω από την ευγνωμοσύνη για την κυβερνητική παρέμβαση, υπάρχει και μια σιωπηλή πικρία. Πολλοί ντόπιοι θυμούνται τα χρόνια που οι εκκλήσεις τους για καλύτερες υποδομές και στήριξη αγνοήθηκαν.
«Για χρόνια ζητάμε ένα καλύτερο λιμάνι, κάτι που θα μας βοηθήσει να διαχειριστούμε τον ολοένα αυξανόμενο αριθμό τουριστών», λέει η Μαργαρίτα με απογοήτευση. «Χρειαζόμαστε βοήθεια για να διατηρήσουμε την ταυτότητα του νησιού, το μοναδικό του περιβάλλον, τις σεισμικές και ηφαιστειακές δυνάμεις που το διαμορφώνουν. Είμαστε ευγνώμονες για τον τουρισμό, αλλά πρέπει και να προστατεύσουμε αυτό που κάνει τη Σαντορίνη ξεχωριστή».
Ο τουρισμός έχει γίνει η ψυχή της οικονομίας της Σαντορίνης. Το νησί συνεισφέρει περίπου 2,5% στο ελληνικό ΑΕΠ, περίπου 5,9 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Καθώς οι σεισμοί συνεχίζονται, το μέλλον της οικονομίας της Σαντορίνης παραμένει αβέβαιο. Θα αντέξει την τρέμουσα γη; Οι κάτοικοι φοβούνται ότι η ευθραυστότητα του νησιού δεν περιορίζεται μόνο στο έδαφος.
«Μετανιώνω για το πόσο άναρχη ήταν η ανάπτυξη του νησιού με την άνοδο του τουρισμού», λέει η Ειρήνη, που βρίσκεται προσωρινά στην Αθήνα, όχι από φόβο, αλλά για προγραμματισμένες ιατρικές εξετάσεις. «Έχουμε βλάψει το φυσικό περιβάλλον εδώ. Και τώρα, με τους σεισμούς να συνεχίζονται, υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να χαθεί ολόκληρη η τουριστική σεζόν».
«Θα βγούμε από αυτό πιο δυνατοί»
Οι επιστήμονες μπορεί να μην ξέρουν πότε θα σταματήσει η σεισμική δραστηριότητα, αλλά αντί να υποκύψουν στον φόβο, κάποιοι κάτοικοι επιλέγουν να κατανοήσουν το φαινόμενο, ελπίζοντας ότι αυτό θα τους προσφέρει ανακούφιση απέναντι στο άγνωστο.
«Προσπαθώ να σκέφτομαι ό,τι συμβαίνει με καλοσύνη», λέει σκεπτική η Μαργαρίτα. «Νιώθω πως κάτι εκεί κάτω ηρεμεί. Ό,τι θαυμάζουμε σήμερα στη Σαντορίνη—η ομορφιά, ο χαρακτήρας της—έχει διαμορφωθεί από το ηφαίστειο και τις σεισμικές δυνάμεις».
«Είμαστε το πιο αγαπημένο νησί», λέει με περηφάνια ο Ματθαίος. «Και πιστεύω ότι είμαστε το πιο όμορφο από όλα τα νησιά της Ελλάδας. Θα βγούμε από αυτό πιο δυνατοί».
Όλες οι εξελίξεις από το liveblog της Ναυτεμπορικής.
