Σάββατο, 25 Ιανουαρίου 2025 σήμερα, και η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου.
Σύμφωνα με το εορτολόγιο, τιμώνται επίσης η Αγία Μαργαρίτα η Οσιομάρτυρας και ο Άγιος Αυξέντιος ο Νεομάρτυρας.
Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος
Ο Άγιος Γρηγόριος Ναζιανζηνός ο Θεολόγος ήταν Έλληνας Καππαδόκης θεολόγος που διατέλεσε Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως τον 4ο αιώνα μ.Χ. Θεωρείται ευρέως ως ο πιο ταλαντούχος ρήτορας μεταξύ των Πατέρων της Εκκλησίας. Ως κλασικά εκπαιδευμένος ομιλητής και φιλόσοφος του Ελληνισμού, κατάφερε να συνδυάσει τον Ελληνισμό με την πρώτη Εκκλησία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Ο Γρηγόριος είχε σημαντικό αντίκτυπο στη διαμόρφωση της Τριαδικής Θεολογίας τόσο μεταξύ των Ελληνόφωνων όσο και με των Λατινόφωνων Θεολόγων και έγινε γνωστός ως «Τριαδικός Θεολόγος». Τα περισσότερα από τα έργα του επηρεάζουν τους σύγχρονους Θεολόγους, ειδικά όσον αφορά τα τρία Πρόσωπα της Αγίας Τριάδας. Επίσης ήταν αδελφικός φίλος του Μεγάλου Βασιλείου.
Ο Άγιος Γρηγόριος γεννήθηκε στο χωριό Αριανζός κοντά στη Ναζιανζό της νοτιοδυτικής Καππαδοκίας. Οι γονείς του, Γρηγόριος ο Πρεσβύτερος και Νόννα, ήταν πλούσιοι γαιοκτήμονες και απέκτησαν τρία τέκνα τον Γρηγόριο, τον άγιο Καισάριο και την αγία Γοργονία.
Η Νόννα έστρεψε το σύζυγό της στο Χριστιανισμό, ο οποίος βαπτίστηκε το 325 μ.Χ., ενώ λίγα χρόνια αργότερα, το 328 ή 329 χειροτονήθηκε Επίσκοπος Ναζιανζού. Ο νεαρός Γρηγόριος και ο αδερφός του, Καισάριος Ναζιανζηνός, τον πρώτο καιρό ήταν μαθητές του θείου τους, Αμφιλόχιου. Ο Γρηγόριος σπούδασε ρητορική και φιλοσοφία στη Ναζιανζό, στην Καισάρεια, στην Αλεξάνδρεια και στην Αθήνα.
Το 361, ο Άγιος Γρηγόριος επέστρεψε στη Ναζιανζό και χειροτονήθηκε πρεσβύτερος από τον πατέρα του, ο οποίος τον ήθελε για να τον βοηθήσει να φροντίζει τους τοπικούς Χριστιανούς. Ο νεαρός Γρηγόριος, ο οποίος ήθελε να γίνει μοναχός, χαρακτήρισε πράξη τυραννίας την προτροπή του πατέρα του να επιλέξει μεταξύ του Ιερατείου και της ζωής του μοναχού. Αφού έφυγε από το σπίτι, συνάντησε τον Βασίλειο στην Αννεσόη του Πόντου, και έκτοτε ζούσαν ως ασκητές.
Ωστόσο, ο Βασίλειος τον προέτρεψε να επιστρέψει στην πατρίδα του και να βοηθήσει τον πατέρα του, κάτι που ο Γρηγόριος έκανε τον επόμενο χρόνο. Όταν έφθασε στη Ναζιανζό, ο Γρηγόριος βρήκε τη Χριστιανική κοινότητα χωρισμένη λόγω των Θεολογικών διαφορών και τον πατέρα του να κατηγορείται για συμμετοχή σε αίρεση από τους τοπικούς μοναχούς. Κατάφερε να ενώσει τους τοπικούς Χριστιανούς.
Την ίδια ώρα, ο Αυτοκράτορας Ιουλιανός δήλωσε δημοσίως πώς ήταν κατά του Χριστιανισμού. Ως απάντηση, ο Γρηγόριος έγραψε τις Ύβρεις κατά του Ιουλιανού, μεταξύ του 362 και του 363. Στις Ύβρεις καταγράφει πώς ο Χριστιανισμός θα ξεπεράσει τους ηγέτες όπως ο Ιουλιανός με αγάπη και υπομονή.
Με τον θάνατο του Ιουλιανού, ο Γρηγόριος και οι Χριστιανοί της Ανατολής δεν ήταν κάτω από τον κίνδυνο του διωγμού, καθώς ο νέος Αυτοκράτορας, Ιοβιανός, ήταν πιστός στον Χριστιανισμό.
Ο Γρηγόριος πέρασε τα επόμενα χρόνια καταπολεμώντας τον Αρειανισμό, ο οποίος απειλούσε να διαιρέσει την Καππαδοκία.
Σε ποιους λέμε «χρόνια πολλά»
Την ονομαστική τους εορτή έχουν οι:
- Γρηγόριος, Γρηγόρης, Γρηγορία
- Μαργαρίτα, Μαργαρίτης
