Παρασκευή, 10 Ιανουαρίου 2024 σήμερα, τιμάται η μνήμη ενός μεγάλου Πατέρα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, του Αγίου Γρηγορίου, Επισκόπου Νύσσης.
Σύμφωνα με το εορτολόγιο, γιορτάζουν επίσης:
- Ο Όσιος Δομετιανός ο Επίσκοπος Μελιτηνής
- Ο Άγιος Μαρκιανός ο Πρεσβύτερος Οικονόμος Μεγάλης Εκκλησίας
- Ο Όσιος Αμμώνιος
- Η Αγία Θεοσεβία η Διακόνισσα
- Ο Όσιος Αντίπας ο Αθωνίτης
Ποιος ήταν ο Γρηγόριος Νύσσης
Ο Γρηγόριος (335 – 394) ήταν χριστιανός Μικρασιάτης επίσκοπος Νύσσης από το 372 έως το 376 και από το 378 έως τον θάνατό του.
Ήταν αδελφός του Μεγάλου Βασιλείου, της Οσίας Μακρίνης και αδελφικός φίλος του Γρηγορίου του Θεολόγου. Είχε ενεργό ανάμειξη σε ζητήματα θεολογικά και πολιτικά. Συμμετείχε στις Συνόδους της Αντιοχείας το 379 και της Β’ Οικουμενικής στην Κωνσταντινούπολη.
Άφησε πλούσιο συγγραφικό έργο, το οποίο περιλαμβάνει ομιλίες με εξηγητικό και δογματικό περιεχόμενο, καθώς και επιτάφιους λόγους με λογοτεχνικές αξιώσεις.
Ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης από ορισμένους ερευνητές θεωρείται περισσότερο φιλόσοφος παρά θεολόγος, καθώς καταφέρνει να επεξηγήσει και φιλοσοφικά πολλές θεολογικές έννοιες. Έχει ειπωθεί ότι «μπόρεσε καλύτερα απ’ όλους να μεταφυτεύσει στο εσωτερικό του χριστιανικού κόσμου την πνευματική κληρονομιά της αρχαίας Ελλάδας», ενώ επηρεάστηκε σημαντικά από το έργο του Ωριγένη.
Ο Γρηγόριος συνέχισε την τριαδολογία και την πνευματολογία του αδελφού του Βασιλείου, όπως και τη χριστολογία του Γρηγορίου Θεολόγου αλλά προχωρώντας αυτές σε εύρος και βάθος. Με τη θεολογία του περί εκπόρευσης του αγίου Πνεύματος, απέκλεισε τη δυτική χρήση του filioque από τη διδασκαλία της ανατολικής χριστιανικής Εκκλησίας.
Η Αγία Θεοσεβία
Η Αγία Θεοσεβία έζησε τον 4ο μ.Χ. αιώνα. Μερικοί ιστορικοί πιστεύουν ότι η Αγία Θεοσεβία ήταν σύζυγος του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης, η οποία πέθανε αρκετά νέα. Ωστόσο, ο Κύριλλος Α’, πατριάρχης Ιεροσολύμων, σε ένα γράμμα του προς τον Άγιο Γρηγόριο Νύσσης την αναφέρει σαν αδελφή του.
Σε ποιους λέμε «χρόνια πολλά»
Την ονομαστική τους εορτή έχουν οι:
- Θεοσέβια
- Αντίπας, Αντίπη
- Δομετιανός, Δομετιανή
- Αμμώνιος
