Με τα ονόματα Κοσμάς και Δαμιανός υπάρχουν δύο ζεύγη Αγίων Αναργύρων στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Ήταν μάλιστα ανά δύο μεταξύ τους αδέλφια.
Ήταν γιατροί οι οποίοι εξασκούσαν το λειτούργημά τους αφιλοκερδώς και γι αυτό επονομάστηκαν «Ανάργυροι» (δεν έπαιρναν αργύρια).
Οι Ανάργυροι της Μικράς Ασίας
Οι δίδυμοι Άγιοι Κοσμάς και Δαμιανός, γιοι της Θεοδότης, γεννήθηκαν στην Συρία και πέθαναν το 303 στις Αιγές της μικρασιατικής Κιλικίας.
Άσκησαν το επάγγελμα του γιατρού και θεράπευαν αφιλοκερδώς τους αρρώστους. Γνωστό είναι το θαύμα που έκαναν, πετυχαίνοντας την μεταμόσχευση ενός ποδιού από νεκρό άτομο, σε έναν ασθενή με σηψαιμία.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη τους την 1η Νοεμβρίου.
Οι Ανάργυροι της Ρώμης
Τα αδέλφια Κοσμάς και Δαμιανός ήταν γιατροί που δεν έπαιρναν χρήματα για τις υπηρεσίες που προσέφεραν.
Σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση κατάφεραν να κάνουν τον αυτοκράτορα Καρίνο να πιστέψει στο Χριστιανισμό κατά τη διάρκεια που υποβάλλονταν σε βασανιστήρια. Σκοτώθηκαν, πιθανότατα από κάποιον ιατρικό αντίζηλο, το 284.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη τους την 1η Ιουλίου.
Οι Ανάργυροι της Αραβίας
Υπάρχουν επίσης τα αδέλφια Κοσμάς, Δαμιανός, Άνθιμος, Ευπρέπιος και Λεόντιος, που ονομάζονται και αυτά Ανάργυροι οι εξ Αραβίας.
Αποκεφαλίστηκαν μετά από φρικτά βασανιστήρια, στα οποία υποβλήθηκαν από τον έπαρχο των Αιγών Λυσία επί Ρωμαίου αυτοκράτορα Διοκλητιανού (284-305). Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη τους στις 17 Οκτωβρίου.
