Μία ακόμη σχολική χρονιά ξεκινά. Τα ρεπορτάζ για την ετοιμότητα των σχολείων θα αρχίσουν να εμφανίζονται στα μέσα. Δε νομίζω να υπάρχει άλλη χώρα στην οποία γίνονται ρεπορτάζ στις τηλεοράσεις για το αν βρίσκονται οι εκπαιδευτικοί στα σχολεία. Θεωρείται αυτονόητο ότι όταν ξεκινούν τα μαθήματα οι εκπαιδευτικοί βρίσκονται στις θέσεις τους και έχουν προετοιμαστεί για τα μαθήματα που θα διδάξουν. Στην Ελλάδα τα αυτονόητα δεν ισχύουν.
Παλιά τα ρεπορτάζ αφορούσαν στα βιβλία και τους εκπαιδευτικούς. Τα βιβλία καταφέραμε και είναι στην ώρα τους, οπότε δεν αναφέρονται πια στα ρεπορτάζ. Έμειναν οι εκπαιδευτικοί που απασχολούν τα ρεπορτάζ: Χιλιάδες κενά για κάποιους, όλοι στις θέσεις τους για κάποιους άλλους. Εξαρτάται από την κομματική τους τοποθέτηση. Για μία ακόμη χρονιά θα αρχίσουν, λοιπόν, τα ρεπορτάζ.
Θα είναι οι εκπαιδευτικοί στην ώρα τους στα σχολεία; Όχι αποκλείεται. Δεν βγαίνει χρονικά. Οι διορισμοί των μονίμων, που αποτελούν την έναρξη της στελέχωσης των σχολείων, έγιναν φέτος στις 21/8. Οι αναπληρωτές ξεκίνησαν στις 31/8. Η διαδικασία είναι συγκεκριμένη. Αναγγέλλονται οι διορισμοί μονίμων. Παρουσιάζονται όσοι από αυτούς επιθυμούν να διοριστούν και τοποθετούνται σε σχολεία. Μετράνε τα κενά και αρχίζουν τα κύματα διορισμών αναπληρωτών. Παρουσιάζονται όσοι από αυτούς αποδέχονται το διορισμό, τοποθετούνται σε σχολεία, μετράνε τα κενά προχωρούν στην επόμενη φάση διορισμών.
Όταν η διαδικασία ξεκινήσει στις 21/8 είναι αδύνατον να έχει ολοκληρωθεί μέσα σε 20 ημέρες, δηλαδή μέχρι τις 11/9, που έχουμε τον αγιασμό. Συνεπώς και φέτος, για μία ακόμη χρονιά, θα υπάρχουν κενά στα σχολεία και η σχολική χρονιά δεν θα ξεκινήσει ομαλά. Υπήρξε κάποιο έκτακτο γεγονός που δημιούργησε αυτή την καθυστέρηση; Όχι καμία. Ο ίδιος Υπουργός ήταν και πέρυσι, συνεπώς θα μπορούσε να εκκινήσει τις διαδικασίες όποια στιγμή ήθελε, το ίδιο κόμμα κυβερνά τα τελευταία 5 χρόνια, άρα δεν υπήρχε έλλειψη κυβερνητικής εμπειρίας. Αν η διαδικασία είχε ξεκινήσει ένα μήνα νωρίτερα όλα θα μπορούσαν να είναι έτοιμα στον αγιασμό. Αλλά δεν ξεκίνησε και συνεπώς δεν θα είναι έτοιμα.
Πέρα από την ετοιμότητα των σχολείων υπάρχουν και άλλα πολύ σημαντικά θέματα. Με το διορισμό τους είτε ως μόνιμοι είτε ως αναπληρωτές καλούνται οι εκπαιδευτικοί μέσα σε ελάχιστες μέρες να παρουσιαστούν σε μία περιοχή μακριά από τον τόπο διαμονής τους. Αυτό σημαίνει μετακόμιση. Πρέπει να βρουν και να νοικιάσουν σπίτι, να μεταφέρουν τα απαραίτητα για τη διαβίωσή τους στο νέο τόπο εργασίας τους. Όλα αυτά πρέπει να γίνουν ταχύτατα, κυριολεκτικά με την ψυχή στο στόμα.
Αυτή είναι η καλή εκδοχή. Στην κακή εκδοχή υπάρχει και το θέμα να βρουν σπίτι να μείνουν. Τα ενοίκια βρίσκονται στα ύψη, όπως όλοι γνωρίζουμε. Ειδικά στις περιοχές υψηλού τουρισμού οι τιμές είναι εξωφρενικές. Εκπαιδευτικοί κοιμούνται σε αυτοκίνητα, βρίσκουν σπίτια – τρύπες με ενοίκιο 500 ευρώ τη στιγμή που ο μισθός τους είναι 900 ευρώ.
Τι κάνει το υπουργείο Παιδείας; Εξασφαλίζει κάποιες εκπτώσεις στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια και φαγητό σε λέσχες αξιωματικών. Αυτά είναι τα μόνα που κάνει, για να πει ότι κάτι κάνει για να φροντίσει για τους υπαλλήλους του. Οι τοπικές κοινωνίες αδιαφορούν πλήρως για τους εκπαιδευτικούς. Δεν υπάρχουν σπίτια για να μένουν οι αναπληρωτές, σε λογικές τιμές. Θα μπορούσαν οι δήμοι να συμβάλουν στο υψηλό ενοίκιο ή να κάνει συμφωνίες με ντόπιους για την παροχή σπιτιών σε λογικές τιμές.
Αυτή η καθυστέρηση έχει, λοιπόν, δύο συνέπειες: Από τη μία χιλιάδες χαμένες ώρες. Είναι πολύ εύκολο να διαπιστώσετε και μόνοι σας τον αριθμό των χαμένων ωρών. Αν δείτε παιδιά δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να κυκλοφορούν στο δρόμο μετά τις 11/9 πριν τις 14:00 σημαίνει ότι δεν έχουν πλήρες ωράριο, που βάσει του ωρολογίου προγράμματος είναι 7 ώρες την ημέρα μάθημα. Σημαίνει ότι έχουν κενά στο πρόγραμμά τους, άρα κάποιοι εκπαιδευτικοί λείπουν. Αν πρόκειται για μεμονωμένο γεγονός πιθανόν να οφείλεται στο ότι κάποιος εκπαιδευτικός αρρώστησε και δεν υπάρχει, φυσικά, αντικαταστάτης του. Αν όμως το φαινόμενο είναι μαζικό, δηλαδή αν δείτε ολόκληρο σχολείο να φεύγει στις 12:30 αυτό σημαίνει ότι λείπουν εκπαιδευτικοί.
Η διδακτέα και εξεταστέα ύλη στο Λύκειο καθορίζεται με υπουργικές αποφάσεις, με σκοπό όλα τα σχολεία να ολοκληρώνουν την ύλη έγκαιρα, ώστε οι μαθητές να μπορούν να εξεταστούν μέσω της τράπεζας θεμάτων στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις του Ιουνίου. Η ύλη και οι οδηγίες διδασκαλίας καθορίζονται με βάση τις διδακτικές ώρες που διατίθενται σε κάθε μάθημα από το ωρολόγιο πρόγραμμα. Αν, όμως, χάνονται ώρες λόγω έλλειψης εκπαιδευτικών, τότε ακυρώνεται ο όποιος προγραμματισμός και απλά τρέχει η ύλη ώστε να γραφεί στο βιβλίο ύλης ότι ολοκληρώθηκε η ύλη.
Η δεύτερη συνέπεια είναι η απαράδεκτη συμπεριφορά του υπουργείου Παιδείας προς τους υπαλλήλους του. Τους βάζει να τρέχουν την τελευταία στιγμή, με την ψυχή στο στόμα, να παρουσιαστούν, να βρουν σπίτι, να μετακομίσουν και να είναι στον αγιασμό μες στην καλή χαρά στη θέση τους να μορφώσουν τα παιδιά μας κι όλα αυτά με μισθό που δεν φτάνει για τίποτα. Γι’ αυτό υπάρχει τάση φυγής από το Δημόσιο. Είναι πολύ κακός εργοδότης πια το Δημόσιο σε όλους τους τομείς, με αποτέλεσμα όσοι μπορούν να φύγουν φεύγουν.
Τόσα χρόνια τα ίδια και τα ίδια. Το ερώτημα είναι θα μπορούσαν να είναι όλα στην ώρα τους; Ναι θα μπορούσαν. Έχει γίνει. Πριν από περισσότερα από 20 χρόνια, έγινε για μία δύο χρονιές. Αυτό δείχνει ότι είναι εφικτό να είναι όλοι στη θέση τους στην ώρα τους. Θα μου πείτε ότι τότε δεν υπήρχε τόσο μεγάλος αριθμός αναπληρωτών, πράμα που κάνει τις διαδικασίες πιο πολύπλοκες και πιο χρονοβόρες. Πολύ σωστά. Θα πρέπει, λοιπόν, οι διαδικασίες να ξεκινούν νωρίτερα και από τότε, ώστε όλα να είναι έτοιμα στην ώρα τους. Τι χρειάζεται; Κάποιος να το πάρει πάνω του. Να το βάλει ως στόχο, να καταφέρει να κάνει τα πράγματα να λειτουργήσουν. Μία φορά δεν φτάνει, διότι αν μετά την πρώτη επιτυχία υπάρξει εφησυχασμός θα ξανακυλήσουμε στα ίδια.
Όλα αυτά εμποδίζουν την όποια συζήτηση για την ποιότητα της εκπαίδευσης. Δεν μπορείς να μιλάς για ποιότητα όταν τα σχολεία υπολειτουργούν.
*Ο Στράτος Στρατηγάκης είναι Μαθηματικός – Ερευνητής ([email protected])
