Δευτέρα, 19 Αυγούστου σήμερα, και σύμφωνα με το εορτολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, τιμάται η μνήμη των:
- Μεγαλομάρτυρος Ανδρέου του Στρατηλάτου,
- Οσίου Θεοφάνους πολιούχου Ναούσης του θαυματουργού
- Μαρτύρων Τιμοθέου, Αγαπίου Θέκλης Ευτυχιανού Στρατηγίου και Μύρωνος.
Σήμερα παρόλα αυτά δεν υπάρχει κάποια γνωστή ονομαστική εορτή.
Ποιος ήταν ο Άγιος Ανδρέας ο στρατηλάτης
Ο άγιος Ανδρέας έζησε στα τέλη του 3ου και στις αρχές του 4ου αιώνα και υπηρετούσε ως χιλίαρχος στον ρωμαϊκό στρατό, στα χρόνια του Μαξιμιανού Γαλέριου, που ήταν σφοδρός διώκτης του Χριστιανισμού.
Είχε επιδείξει ιδιαίτερη ανδρεία και ο αυτοκράτορας του ανέθεσε τη φύλαξη των ανατολικών συνόρων, για την απώθηση των Περσών.
Ήταν γνωστό στους στρατιώτες του πως ήταν επηρεασμένος από τη χριστιανική διδασκαλία, αν και δεν είχε λάβει ακόμη το άγιο βάπτισμα. Η πίστη του στον Χριστό θεωρούνταν έγκλημα και τιμωρούνταν με φρικτά βασανιστήρια και θάνατο.
Κατά την προετοιμασία για μία επίθεση κατά των Περσών, κάλεσε τους στρατιώτες του και τους μίλησε ενθαρρύνοντάς τους: «Μη φοβάστε, θα νικήσουμε. Στρέψτε τα βλέμματά σας στον ουρανό και προσευχηθείτε στον αληθινό Θεό των Χριστιανών, το Δημιουργό του Σύμπαντος, τον μόνο παντοδύναμο Κύριο. Αυτός θα εκμηδενίσει τους εχθρούς μας»!
Οι στρατιώτες όρμησαν στη μάχη και απώθησαν τους Πέρσες. Οι παρατάξεις των εχθρών διαλύθηκαν γρήγορα. Τότε το ενθουσιασμένο στράτευμα αναφωνούσε: «Ιδού πόσο μεγάλος Θεός είναι ο Θεός των Χριστιανών!». Η είδηση κυκλοφόρησε σε όλη την Ανατολή. Όταν ενημερώθηκε ο στρατάρχης Αντίοχος, φανατικός διώκτης των Χριστιανών, κάλεσε τον Ανδρέα και τους στρατιώτες του να δώσουν εξηγήσεις. Εκείνοι δεν αρνήθηκαν την πίστη τους στον Χριστό.
Μαζί με τον Μεγαλομάρτυρα Ανδρέα, υπέστησαν φριχτά βασανιστήρια και έχυσαν το αίμα τους και 2.593 στρατιώτες του.
Τα τίμια Λείψανά τους τα περιμάζεψαν με ευλάβεια οι Επίσκοποι Ταρσού Πέτρος και Βεροίας Νόννος, οι οποίοι είχαν μάθει για την αναζήτηση των αρχών, ακολούθησαν το απόσπασμα και είδαν από μακριά το ηρωικό τους μαρτύριο.