Skip to main content

Η ώρα των πυραύλων: Πώς αλλάζουν τους πολέμους – Ο τρόπος που φθείρουν τον εχθρό

Τι σημαίνει η μαζική διάδοσή τους για την παγκόσμια ασφάλεια

Τέτοιες επιθέσεις μπορεί να μην οδηγήσουν σε μια νύχτα σοκ και δέους ή σε ένα χτύπημα νοκ-άουτ. Μπορούν όμως να απειλούν αδιάκοπα τον εχθρό και να τον φορτώνουν με δαπάνες ανεξάρτητα από το αν  εκτοξεύονται στην πράξη. Αυτό τους καθιστά ένα ολέθριο εργαλείο που ταιριάζει πολύ σε ρεβανσιστικά κράτη και τους πληρεξουσίους τους. Και προς το παρόν, δεν υπάρχουν ασημένιες σφαίρες για τα προβλήματα που προκαλούν οι πύραυλοι.

Η διάδοση των βαλλιστικών πυραύλων και των συστημάτων κρουζ, κατά την τελευταία δεκαετία έχει αυξηθεί. Τόσο τα κράτη όσο και παραστρατιωτικές οργανώσεις και πολιτοφυλακές έχουν πρόσβαση όλο και περισσότερο σε αυτού του είδους τα όπλα από ό,τι στο παρελθόν.

Μεγάλο μέρος αυτής της αύξησης προέρχεται από την Τεχεράνη και το μεγάλο δίκτυο αντιπροσώπων της. Ο πόλεμος στην Ουκρανία συμβάλλει επίσης σε αυτή την τάση, με τον ρωσικό στρατό να εξαπολύει πυραυλικές επιθέσεις μεγάλης κλίμακας εναντίον στρατιωτικών και πολιτικών στόχων. Και παρόλο που δεν εμπλέκεται σε ενεργή σύγκρουση, η Βόρεια Κορέα συνεχίζει να υπενθυμίζει στον κόσμο ότι διαθέτει ενεργό πρόγραμμα ανάπτυξης πυραύλων, πραγματοποιώντας εκτεταμένες και αδιάκοπες δοκιμές.

Εργαλεία καταναγκασμού

Είτε στην Ασία, είτε στην Ευρώπη, είτε στη Μέση Ανατολή, οι σύγχρονες στρατιωτικές αντιπαραθέσεις φαίνεται να καθορίζονται από τους πυραύλους που περιπλέκουν την άμυνα των αντιπάλων.

Αυτός ο νέος κόσμος μοιάζει πολύ διαφορετικός από αυτόν που υπήρχε πριν από δέκα χρόνια, σημειώνει το Foreign Affairs. Περισσότεροι κρατικοί αλλά και μη κρατικοί φορείς έχουν σήμερα πρόσβαση σε αυτά τα όπλα, και μάλιστα σε μεγαλύτερους αριθμούς από ό,τι πολλοί προέβλεπαν. Κράτη και οι πολιτοφυλακές τα χρησιμοποιούν ως ισχυρά εργαλεία καταναγκασμού.

«Ανταρτοπόλεμος»

Σε αντίθεση με άλλες μορφές αεροπορικής ισχύος, η πρόκληση που θέτουν δεν είναι η απόλυτη καταστροφική τους δυνατότητα ή η ακρίβειά τους

Ενώ οι παραδοσιακές αντιλήψεις για την αεροπορική ισχύ έχουν ως χαρακτηριστικό τους την πρόκληση μεγάλων καταστροφών, σε επιχειρήσεις-αστραπή, στην σύγχρονη εποχή των πυραύλων η κατάσταση θυμίζει περισσότερο ανταρτοπόλεμο: Χρήση μικρότερου αριθμού όπλων σε σύγκριση με τις κλασσικές εκστρατείες βομβαρδισμού, και για σημαντικά μεγαλύτερο εύρος χρόνου.

Μπορούν να προκαλέσουν τον θάνατο από εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, σε διάστημα εβδομάδων, μηνών, ακόμη και ετών.

Και σε σύγκριση με τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, μεταφέρουν σημαντικά βαρύτερες πολεμικές κεφαλές για μεγαλύτερες αποστάσεις ενώ συχνά είναι πολύ πιο δύσκολο να αναχαιτιστούν όταν εντοπιστούν.

Εξάλλου, ο λόγος για τον οποίο οι πύραυλοι είναι αποτελεσματικά ασύμμετρα εργαλεία είναι ότι συνεπάγονται ένα μόνιμο κόστος για τον εχθρό.

Αυτό που τα κράτη δεν μπορούν εύκολα να αντιμετωπίσουν είναι το τίμημα των συνεχών αμυντικών επιχειρήσεων. Η αντιμετώπιση αυτών των νέων πυραυλικών απειλών είναι δύσκολη. Η συγκέντρωση εξοπλισμού , η προμήθεια όπλων για την αναχαίτισή τους και η καταστροφή των θέσεων εκτόξευσης δεν είναι φτηνή Η διατήρηση μιας συνεχούς κατάστασης υψηλού συναγερμού εξαντλεί την ετοιμότητα ενός στρατού, εν μέρει με την επιβάρυνση  του προσωπικού.

Μέθοδος άσκησης πολιτικής πίεσης

Σύμφωνα με έρευνα του Armed Conflict Location and Event Data Project, οι Χούθι έχουν χρησιμοποιήσει τα συνεχή πυραυλικά πλήγματα για να προσπαθήσουν να επιτύχουν τους πολιτικούς τους στόχους. Η μελέτη κατέδειξε, για παράδειγμα, μια σαφή συσχέτιση μεταξύ του όγκου των πυραυλικών πληγμάτων και των επικείμενων διαπραγματεύσεων. Με τον ίδιο τρόπο που οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπάθησαν να συνδυάσουν τη στρατηγική αεροπορική δύναμη με διαπραγματευτικά αποτελέσματα στο Βιετνάμ, οι Χούθι προσπάθησαν να συνδυάσουν τις διαπραγματεύσεις με τους πυραύλους.

Δεν άλλαξαν την έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά σκόρπισαν θάνατο

Οι πύραυλοι χρησιμοποιούνται ως τρομοκρατικά όπλα εξαναγκασμού για πάνω από 80 χρόνια. Ο πρώτος βαλλιστικός πύραυλος στον κόσμο ήταν ο ναζιστικός V-2.

Η ιπτάμενη βόμβα V-1 των Ναζί θεωρήθηκε ένας από τους πρώτους πυραύλους cruise – ένα όπλο που χαράζει τη δική του πορεία μέσα στην ατμόσφαιρα, με τροχιά που μοιάζει με αεροπλάνο.

Οι Ναζί χρησιμοποίησαν αυτά τα όπλα στο πλαίσιο μιας εκβιαστικής εκστρατείας “εκδίκησης” κατά των συμμαχικών δυνάμεων και των βρετανικών πόλεων. Δεν άλλαξαν την έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά σκότωσαν πάνω από 15.000 ανθρώπους.

Scud: Το Kalashnikov του κόσμου των πυραύλων

Σύντομα, τέτοια όπλα υιοθετήθηκαν και από άλλες χώρες. Το Scud της Σοβιετικής Ένωσης ήταν ένας βαλλιστικός πύραυλος μικρού βεληνεκούς που αναπτύχθηκε για πρώτη φορά το 1955 και εξαπλώθηκε σε περισσότερα από 20 κράτη, καθιστώντας τον το Kalashnikov του κόσμου των πυραύλων.

Οι Scuds και οι πολλοί απόγονοί τους έγιναν δημοφιλείς, επειδή αποτέλεσαν ένα καλό υποκατάστατο της αεροπορικής ισχύος.

‘Οταν βγήκε «εκτός» περίπου η μισή παραγωγή του αργού της Σαουδικής Αραβίας.

Οι πυραυλικές επιθέσεις στις δεκαετίες του 1980, 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000 περιελάμβαναν μικρό αριθμό Scuds και ήταν συχνά ανεπιτυχείς, αλλά οι πρόσφατες επιθέσεις ήταν μεγαλύτερες, πιο σύνθετες και φαίνεται ότι είχαν μεγαλύτερο αποτέλεσμα.

Το καλύτερο παράδειγμα είναι η επίθεση του Σεπτεμβρίου 2019 σε σαουδαραβικά διυλιστήρια πετρελαίου από ομάδες που υποστηρίζονται από το Ιράν, οι οποίες χρησιμοποίησαν ένα μείγμα βαλλιστικών πυραύλων και πυραύλων κρουζ για να θέσουν εκτός λειτουργίας περίπου τη μισή παραγωγή αργού πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας.

naftemporiki.gr