Οροφές στο ύψος των στεγαστικών δανείων ως προς την αξία των ακινήτων, καθώς και όριο στην αναλογία τοκοχρεολυσίων και εισοδήματος του δανειολήπτη καθιερώνει απόφαση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα.
Στόχος της παρέμβασης της Κεντρικής Τράπεζας, η οποία κυοφορούνταν αρκετούς μήνες, είναι η προστασία των δανειοληπτών και των τραπεζών και η αποτροπή της δημιουργίας νέων κόκκινων στεγαστικών δανείων, τα οποία έχουν μεγάλο κοινωνικό αντίκτυπο.
Τα νέα όρια θα ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου 2025 και ορίζουν ότι οι τράπεζες θα μπορούν να χορηγούν δάνεια καλύπτοντας μέχρι το 80% ή 90% της αξίας του ακινήτου, ενώ συγχρόνως το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησής τους δεν μπορεί να υπερβαίνει το 40% – 50% του ετήσιου εισοδήματος του δανειολήπτη.
Η απόφαση της ΤτΕ έρχεται σε μια περίοδο που οι τιμές των ακινήτων έχουν εκτοξευτεί στα ύψη, εξέλιξη την οποία παρακολουθεί με προσοχή η Τράπεζα και, μέσα από τις εκθέσεις της, συστήνει προσοχή στις επιλογές των καταναλωτών και των τραπεζών. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι την τελευταία διετία η ζήτηση των στεγαστικών δανείων έχει ατονήσει, λόγω των υψηλών επιτοκίων. Εφόσον τα επιτόκια αποκλιμακωθούν μέχρι τις αρχές του 2025, η ζήτηση θα αναθερμανθεί, όταν θα ισχύσουν τα όρια χορήγησης στεγαστικών δανείων.
Πώς βλέπουν την παρέμβαση οι τράπεζες
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, τα πιστωτικά ιδρύματα, μετά το πάθημα της δεκαετίας του 2000, από το 2010 και μετά είναι ιδιαίτερα φειδωλά ως προς το ύψος των στεγαστικών δανείων που χορηγούν, τα οποία καλύπτουν πολύ μικρότερο τμήμα της αξίας των ακινήτων σε σχέση με τα όρια που θέτει η απόφαση της ΤτΕ.
Στο αυτό το πλαίσιο, εκτιμούν ότι δεν θα επηρεαστεί η πιστωτική τους πολιτική. Αναλυτικότερα, η απόφαση (227/08.03.2024 -ΦΕΚ Β’ 1716/15- 03-2024) του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος «θεσπίζει μακροπροληπτικά μέτρα σχετικά με τη δανειακή επιβάρυνση, που εφαρμόζονται σε επίπεδο δανειολήπτη για δάνεια και λοιπές πιστώσεις προς φυσικά πρόσωπα με εξασφάλιση οικιστικό ακίνητο στην Ελλάδα και συγκεκριμένα: α) Ανώτατο επιτρεπόμενο όριο για τον δείκτη δανείου προς αξία κατά την έγκριση (loan-to-value at origination – LTV-O) 90% για δανειολήπτες που είναι αγοραστές για πρώτη φορά και 80% για τους λοιπούς δανειολήπτες.
Ποσοστό έως 10% επί του συνολικού αριθμού των δανείων και λοιπών πιστώσεων που εγκρίνονται και έχουν έστω εν μέρει εκταμιευθεί ντός εκάστοτε ημερολογιακού τριμήνου σε επίπεδο ιδρύματος ή οντότητας δύναται να υπερβαίνει τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια LTV-O. Η αξιολόγηση της υπέρβασης των ορίων θα γίνεται διακριτά για τους αγοραστές για πρώτη φορά και για τους λοιπούς δανειολήπτες.
Το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο για τον δείκτη LTV-O δεν εφαρμόζεται σε συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης ιδιωτών που αφορούν ακίνητα. β) Ανώτατο επιτρεπόμενο όριο για τον δείκτη εξυπηρέτησης χρέους προς εισόδημα κατά την έγκριση (debt service-to-income at origination – DSTI-O) 50% για δανειολήπτες που είναι αγοραστές για πρώτη φορά και 40% για τους λοιπούς δανειολήπτες. Ποσοστό έως 10% επί του συνολικού αριθμού των δανείων και λοιπών πιστώσεων που εγκρίνονται και έχουν έστω εν μέρει εκταμιευθεί εντός εκάστοτε ημερολογιακού τριμήνου σε επίπεδο ιδρύματος ή οντότητας δύναται να υπερβαίνει τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια DSTI-O.
Ποιους αφορούν
Τα μακροπροληπτικά μέτρα σχετικά με τη δανειακή επιβάρυνση, που εφαρμόζονται σε επίπεδο δανειολήπτη και καθορίζονται με την παρούσα πράξη, εφαρμόζονται σε δάνεια και λοιπές πιστώσεις προς φυσικά πρόσωπα με εξασφάλιση οικιστικό ακίνητο που βρίσκεται στην Ελλάδα και εγκρίνονται μετά τη θέση σε εφαρμογή της παρούσας πράξης από τράπεζες και λοιπά χρηματοοικονομικά ιδρύματα με έδρα στην Ελλάδα ή ιδρύματα ή οντότητες με έδρα σε χώρες εντός ή εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ενεργούν μέσω υποκαταστήματος στην Ελλάδα. Τα μακροπροληπτικά μέτρα που λαμβάνονται δεν εφαρμόζονται σε:
- Δάνεια και λοιπές πιστώσεις που εμπίπτουν στις διατάξεις των άρθρων 47α και 47β του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου,
- Δάνεια και λοιπές πιστώσεις που συνδέονται με προγράμματα εθνικής στεγαστικής πολιτικής ή πράσινης μετάβασης και τα οποία διέπονται από ειδικότερους όρους και προϋποθέσεις,
- Μεταβιβαζόμενα χαρτοφυλάκια από εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις του ν. 5072/2023
