Αφιερωμένο στην επιπλέον ημέρα του δίσεκτου έτους 2024 είναι το doodle της Google, σήμερα Πέμπτη, 29 Φεβρουαρίου 2024.
Η Leap Day δεν είναι μια συνηθισμένη ημέρα, καθώς έρχεται κάθε τέσσερα χρόνια. Κατά τα δίσεκτα έτη, προστίθεται στο ημερολόγιο μία παραπάνω ημέρα, με τη μορφή της 29ης Φεβρουαρίου. Αυτές οι επιπλέον 24 ώρες διασφαλίζουν ότι το ημερολόγιο παραμένει ευθυγραμμισμένο με την κίνηση της Γης γύρω από τον ήλιο.
Ενώ οι ημέρες στο σύγχρονο ημερολόγιο είναι 365, ο πραγματικός χρόνος που χρειάζεται για να περιστραφεί η Γη γύρω από τον ήλιο είναι ελαφρώς μεγαλύτερος — περίπου 365,2421 ημέρες. Η διαφορά μπορεί να φαίνεται αμελητέα, αλλά σε βάθος δεκαετιών και αιώνων, αυτό το τέταρτο της ημέρας συνεχίζει να αθροίζεται. Για να διασφαλιστεί, λοιπόν, η συνέπεια με το πραγματικό αστρονομικό έτος, είναι απαραίτητο να προστίθεται μια επιπλέον ημέρα ανά τέσσερα χρόνια.
Το history.com έχει συνοψίσει πέντε πράγματα που ίσως να μην γνωρίζουν όλοι για τη Leap Day.
1. Πολλά αρχαία ημερολόγια είχαν ολόκληρους δίσεκτους μήνες
Σε πολλά ημερολόγια, συμπεριλαμβανομένων των εβραϊκών, κινεζικών και βουδιστικών ημερολογίων, οι ημερομηνίες έδειχναν τη θέση της σελήνης καθώς και τη θέση της Γης σε σχέση με τον ήλιο. Δεδομένου ότι υπάρχει ένα κενό περίπου 11 ημερών μεταξύ ενός έτους όπως μετράται από τους σεληνιακούς κύκλους και ενός έτους όπως μετράται με βάση την τροχιά της Γης, αυτά τα ημερολόγια απαιτούσαν περιοδικά την προσθήκη επιπλέον μηνών.
Οι ενδιάμεσοι μήνες, ωστόσο, δεν είχαν απαραίτητα μια σταθερή ροή. Οι ιστορικοί δεν έχουν κατορθώσει να εξακριβώσουν πλήρως πώς οι αρχαίοι Ρωμαίοι παρακολουθούσαν τον χρόνο. Φαίνεται ότι το πρώιμο ρωμαϊκό ημερολόγιο αποτελούνταν από 10 μήνες συν μια ασαφώς καθορισμένη χειμερινή περίοδο, η διαφορετική διάρκεια της οποίας έκανε το ημερολόγιο να αποσυνδέεται από το ηλιακό έτος.
Τελικά, αυτό το κενό αντικαταστάθηκε από τους νέους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο, ωστόσο η κατάσταση παρέμεινε περίπλοκη. Άρχισε να χρησιμοποιείται ένας εμβόλιμος μήνας 23 ημερών, γνωστός ως Μερκεδόνιος, για να καλυφθεί η διαφορά μεταξύ του έτους τους και του ηλιακού έτους. Για να γίνουν τα πράγματα ακόμα πιο μπερδεμένα, η απόφαση για το πότε θα χρησιμοποιείτο ο μήνας Μερκεδόνιο συχνά λαμβανόταν από Ρωμαίους αρχιερείς, οι οποίοι όμως κάποιες φορές επιθυμούσαν να συντομεύσουν ή να παρατείνουν τη διάρκεια μιας χρονιάς, για τους δικούς τους πολιτικούς σκοπούς. Τελικά, την εποχή του Ιουλίου Καίσαρα, το ρωμαϊκό έτος και το ηλιακό έτος βρίσκονταν εντελώς εκτός συγχρονισμού, με αποτέλεσμα την εξάλειψη του εμβόλιμου μήνα και την εισαγωγή του Ιουλιανού ημερολογίου, το 46 π.Χ.
2. Ο Ιούλιος Καίσαρας εισήγαγε τη Leap Day, με τη βοήθεια των Αιγυπτίων…
Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Αίγυπτο, ο Ιούλιος Καίσαρας πείστηκε για την ανωτερότητα του αιγυπτιακού ηλιακού ημερολογίου, το οποίο περιείχε 365 ημέρες και έναν περιστασιακό ενδιάμεσο μήνα που εισαγόταν ανάλογα με τις παρατηρήσεις αστρονόμων.
Ο Ιούλιος Καίσαρας και ο φιλόσοφος Σωσιγένης ο Αλεξανδρεύς έκαναν μια σημαντική τροποποίηση: αντί να βασίζονται στα αστέρια, απλώς θα πρόσθεταν μια ημέρα κάθε τέσσερα χρόνια στον δεύτερο μήνα του έτους — έτσι γεννήθηκε η λεγόμενη Leap Day.
3. …αλλά τα μαθηματικά τους ήταν λίγο άστοχα
Μέχρι τον 16ο αιώνα, οι επιστήμονες είχαν παρατηρήσει ότι εξακολουθούσε να υπάρχει μια απόκλιση στον χρόνο — ο υπολογισμός του Ιούλιου Καίσαρα ότι ένα έτος διαρκεί 365,25 ημέρες ήταν αρκετά κοντά στην πραγματικότητα, αλλά παρόλα αυτά «έχανε» 11 λεπτά. Αυτό σταδιακά μετετράπη σε πρόβλημα για την Καθολική Εκκλησία, καθώς το Πάσχα απομακρυνόταν από την παραδοσιακή του ημερομηνία – την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο που ακολουθεί την εαρινή ισημερία.
Ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ’ ζήτησε ένα τροποποιημένο ημερολόγιο, το οποίο θα περιλάμβανε τη Leap Day κατά τα δίσεκτα έτη, αλλά θα αντιμετώπιζε την ανακρίβεια που προκαλείτο, εξαλείφοντάς τη κατά τα έτη που κλείνουν έναν αιώνα, αλλά δεν διαιρούνται με το 400 (το 1700, το 1800 και το 1900 δεν ήταν δίσεκτα έτη, αλλά το 2000 ήταν). Η εισαγωγή του Γρηγοριανού ημερολογίου σηματοδότησε την τελευταία αλλαγή στο δυτικό ημερολόγιο όπως το γνωρίζουμε σήμερα.
Ειδικοί σημειώνουν ότι ο Γρηγοριανός υπολογισμός ενός ηλιακού έτους -365,2425 ημέρες- εξακολουθεί να μην είναι τέλειος και επομένως θα χρειαστεί μια άλλη διόρθωση. Ευτυχώς, το Γρηγοριανό ημερολόγιο «χάνει» μία ημέρα μόνο κατά περίπου 3.030 χρόνια, συνεπώς η ανθρωπότητα έχει… λίγο χρόνο πριν βρεθεί αντιμέτωπη με αυτό το ζήτημα.
4. Οι γάμοι και οι προτάσεις
Πολλά έθιμα της 29ης Φεβρουαρίου συνδέονται με τον γάμο. Η παράδοση υποστηρίζει ότι στην Ιρλανδία του 5ου αιώνα, η Αγία Μπριγκίτ παραπονέθηκε στον Άγιο Πατρίκιο ότι δεν επιτρεπόταν στις γυναίκες να κάνουν πρόταση γάμου. Ο θρύλος λέει ότι ο Άγιος Πατρίκιος όρισε μία ημέρα κατά την οποία πράγματι οι γυναίκες θα μπορούσαν να κάνουν πρόταση γάμου: την 29η Φεβρουαρίου.
Αυτή η παράδοση «ταξίδεψε» στη Σκωτία και την Αγγλία, όπου οι Βρετανοί πρόσθεσαν κάτι ακόμη – αν ένας άνδρας απέρριπτε την πρόταση μιας γυναίκας, της χρωστούσε πολλά ζευγάρια ωραία γάντια, ίσως για να κρύψει το γεγονός της απουσίας δαχτυλιδιού αρραβώνα. Στην ελληνική παράδοση, πάντως, θεωρείται κακή τύχη να παντρεύεται κανείς στις 29 Φεβρουαρίου.
5. Γενέθλια στις 29 Φεβρουαρίου
Υπάρχουν μόνο περίπου 5 εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο που έχουν γεννηθεί στις 29 Φεβρουαρίου. Οι πιθανότητες να γεννηθεί κανείς αυτήν την ημέρα είναι περίπου 1 στις 1.461.
Αρκετοί διάσημοι —συμπεριλαμβανομένης της ηθοποιού και τραγουδίστριας Ντίνα Σορ (γεννημένη το 1916), του συγγραφέα Άντονι Ρόμπινς (γεννημένος το 1960) και του ράπερ Ja Rule (γεννηθείς το 1976)— γεννήθηκαν στις 29 Φεβρουαρίου.
Με πληροφορίες από history.com
