Τη «χρυσή τομή» ψάχνουν στο υπουργείο Εργασίας για να συνδυάσουν τη διατήρηση της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε εκατοντάδες χιλιάδες μη μισθωτούς ασφαλισμένους, με το δεδομένο πρόβλημα ότι έχουν και συσσωρευμένα χρέη προς τον ΕΦΚΑ.
Η αποπληρωμή των οφειλών αποτελεί τεράστιο «αγκάθι» καθώς δεν είναι μόνο ότι το συνολικό χρέος προς την κοινωνική ασφάλιση έχει ανέλθει, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του ΚΕΑΟ, στα 47,17 δισ. ευρώ. Είναι και το δεδομένο ότι από αυτό το δυσθεώρητο χρέος, που αφορά φυσικά και νομικά πρόσωπα, έχει ρυθμιστεί μόλις το 10%, δηλαδή 4,76 δισ. Τα υπόλοιπα 42,41 δισ. βρίσκονται εκτός διαδικασίας ρύθμισης, γεγονός που επιβαρύνει την ομαλή λειτουργία της κοινωνικής ασφάλισης.
Για το θέμα, ασφαλείς πληροφορίες θέλουν να έχουν εκφραστεί σχετικές απόψεις τόσο από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου, όσο και από αρμόδιους παράγοντες της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικής Ασφάλισης (ΓΓΚΑ) και του ΕΦΚΑ, με τις οριστικές αποφάσεις να πρόκειται να ληφθούν σε κορυφαίο επίπεδο από την κυβέρνηση, δηλαδή από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Οι τοποθετήσεις των εκπροσώπων του υπουργείου Εργασίας κινούνται σε δύο κατευθύνσεις: Από τη μια πλευρά να μην υπάρξει πρόβλημα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για περίπου 400.000 μη μισθωτούς που διατηρούν έως τα τέλη Φεβρουαρίου την ασφαλιστική τους ικανότητα, αλλά δεν έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους.
Από την άλλη, όμως, να υπάρξει μια διαδικασία τακτοποίησης των χρεών, καθώς δεν μπορεί να συνεχίζεται «επ’ άπειρον» η συσσώρευση οφειλών από μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών από συγκεκριμένους οφειλέτες.
Ενημέρωση οφειλετών
Σε κάθε περίπτωση, ο ΕΦΚΑ σε συνεργασία με το ΚΕΑΟ, που διατηρεί το σχετικό μητρώο οφειλετών, έχει ξεκινήσει την ενημέρωση των ασφαλισμένων μη μισθωτών (ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών) αυτής της κατηγορίας, ώστε έγκαιρα να σπεύσουν να ενταχθούν στη ρύθμιση των 24 δόσεων και να αποφύγουν τον κίνδυνο να απολέσουν οι ίδιοι και τα προστατευόμενα μέλη τους την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Γνωρίζουν όμως στον Φορέα ότι η ρύθμιση και το επιτόκιο που επιβάλλει συχνά λειτουργούν αποτρεπτικά για να ενταχθούν εκεί οι οφειλέτες με μεγάλα ποσά χρέους (άνω των 100.000 ευρώ έκαστος). Οι δόσεις που προκύπτουν, αρκετές φορές είναι υπέρογκες και ουσιαστικά οδηγούν στη μη αποπληρωμή τους, με συνέπεια την ανακύκλωση και όχι την επίλυση του προβλήματος.
Τα επίσημα στοιχεία, όπως προκύπτουν από την τελευταία διαθέσιμη γ’ τριμηνιαία έκθεση του ΚΕΑΟ, δείχνουν ότι στην πάγια ρύθμιση (12 δόσεων παλιότερα, 24 δόσεων τώρα πια) έχουν ενταχθεί 988.435 οφειλέτες, με το συνολικό ποσό χρέους που ρυθμίστηκε να φτάνει στα 10,85 δισ. ευρώ.
Όμως, περισσότεροι από τους μισούς εξ αυτών, ακριβέστερα 492.596 περιπτώσεις οφειλετών, απώλεσαν τη ρύθμιση. Ως αποτέλεσμα, το ποσό χρέους που χάθηκε και δεν εισπράχθηκε να υπερβαίνει τα 8,89 δισ. Αντίθετα, ολοκληρώθηκε η αποπληρωμή των δόσεων από 387.609 οφειλέτες (φυσικά ή νομικά πρόσωπα) και έτσι μέσω της συγκεκριμένης ρύθμισης τα έσοδα του ΕΦΚΑ έχουν αυξηθεί κατά 1,19 δισ. ευρώ έως τώρα. Στα
τέλη του περασμένου Σεπτεμβρίου παρέμεναν ενεργές άλλες 108.230 ρυθμίσεις χρεών, που εάν καταλήξουν θετικά στο σύνολό τους θα αποφέρουν μέσω του ΚΕΑΟ πρόσθετο έσοδο στην κοινωνική ασφάλιση ύψους 767.039.728 ευρώ. Το ποσό αυτό είναι ελάχιστο συγκριτικά με τα 47,16 δισ. ευρώ που είναι το συνολικό χρέος.
Βέβαια, στον ΕΦΚΑ έχουν ξεκαθαρίσει ήδη από τον περασμένο Μάιο ότι η ισχύουσα ασφαλιστική ικανότητα παραμένει ενεργή μέχρι και τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους. Από τον Μάρτιο και μετά, ασφαλιστική ικανότητα θα μπορούν να αποκτήσουν μόνο όσοι έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους και παράλληλα καταβάλλουν εμπρόθεσμα τις τρέχουσες.
Έχει τονιστεί επίσης ότι η προηγούμενη χρονιά ήταν η τελευταία που εφαρμόστηκε μια πιο… ευνοϊκή διαδικασία που αφορούσε και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη γι’ αυτή την ειδική κατηγορία οφειλετών. Πλέον, θα αποτελεί προαπαιτούμενο διατήρησης της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης η εξόφληση του συνόλου ή η ρύθμιση τυχόν οφειλών που έχουν οι μη μισθωτοί ασφαλισμένοι.
Ούτε τις ετήσιες εισφορές
Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Μάιο, όταν ο ΕΦΚΑ προέβη σε αυτή την τελευταία ευνοϊκή παρέμβαση, από το σύνολο των 800.000 μη μισθωτών οφειλετών, οι μισοί δεν κατέβαλαν ούτε τις ετήσιες εισφορές για τον κλάδο υγείας, που ήταν το προαπαιτούμενο για να τους χορηγηθεί η ασφαλιστική ικανότητα.
Έτσι, διατήρησαν την ελεύθερη πρόσβαση μόνο σε Δημόσιες Δομές Υγείας. Η σχετική απόφαση είχε ληφθεί εν μέσω προεκλογικής περιόδου
τότε και ήταν η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά που οι μη μισθωτοί είχαν τύχει τέτοιας ευνοϊκής μεταχείρισης ώστε να λάβουν ασφαλιστική ικανότητα. Το ποσό που τους αναλογούσε, με βάση την 1η ασφαλιστική κατηγορία, που επιλέγει το 90% εξ αυτών, ήταν τότε 723 ευρώ και αφορούσε μόνο τις
ετήσιες εισφορές υγείας.
Η επανάληψη της συγκεκριμένης ευνοϊκής ρύθμισης δεν προκρίνεται ως μοναδική λύση στο πρόβλημα διατήρησης της ασφαλιστικής ικανότητας και
κατ’ επέκταση της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Βέβαια, με δεδομένο ότι και φέτος είναι «προεκλογική χρονιά», μιας και είναι προγραμματισμένες να διεξαχθούν οι ευρωεκλογές, είναι πιθανό να παίξει κάποιο ρόλο στις οριστικές αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν.
Ενδεχόμενη παράταση της διαδικασίας για λίγους μήνες, έτσι ώστε να επανεξεταστεί συνολικά το θέμα από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί. Όμως, την ίδια στιγμή στον ΕΦΚΑ επιταχύνουν τις διαδικασίες πίεσης προς τους μη μισθωτούς, που από τους ελέγχους του ΚΕΑΟ είναι πιθανό να υπάρχει η δυνατότητα ένταξης σε ρύθμιση. Οι ατομικές ειδοποιήσεις προς τους οφειλέτες θα αυξηθούν το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα προς αυτή την κατεύθυνση.
