Του Θωμά Σιταρά, Αθηναιογράφου – Συγγραφέα
Ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο σε έξι μέρες και την έβδομη αναπαύτηκε. Οι άνθρωποι στην Αθήνα, τουλάχιστον όχι όλοι, δεν μπορούν να τον μιμηθούν τις Κυριακές.
Για πολλούς, πάρα πολλούς η ανάπαυση, η Κυριακή αργία, παραμένει όνειρο θερινής νύχτας. Το σήμαντρο της εκκλησίας της ενορίας τους, όχι μόνο ανάπαυση δεν σημαίνει, αλλά αντιθέτως είναι ένα σύνθημα εξαντλητικής κυριακάτικης εργασίας…
Υπάρχουν βιοπαλαιστές στην Πρωτεύουσα που αλλάζουν κάθε Κυριακή επάγγελμα. Άνθρωποι που δεν κατορθώνουν να τα βγάλουν πέρα με την καθημερινή τους εργασία, και έχουν και δεύτερο –κυριακάτικο- επάγγελμα.
Η αθηναϊκή γειτονιά, ο αθηναϊκός δρόμος μπορούν κάλλιστα να μαρτυρήσουν για αυτούς, που μετρούν τις Κυριακές την Αθήνα με τα πόδια, από την μια άκρη έως την άλλη.
***
Γνωστότατος, κυριακάτικος αθηναϊκός τύπος, που εκτελεί κανονικό δρομολόγιο σε όλα τα συνοικιακά δρομάκια, είναι το γεροντάκι που πουλάει «κεράκια- μοσχολίβανο».
Η γεροντίστικη αδύνατη φωνή του συγκινεί τις απλοϊκές γυναικούλες και τις γριούλες, που σταυροκοπιούνται στο πέρασμα του.
-Κεράκια… μοσχολίβανο!
Οι άντρες όταν τον ακούνε αναρωτιούνται:
-Πως διάβολο ζει αυτός ο Χριστιανός από κεράκια και τα μοσχολίβανα;
Και όμως! Έχει για πελάτισσες όλες τις Αθηναίες γριούλες που αφιερώνουν την Κυριακή τους σε ευχέλαια και άλλα θρησκευτικά καθήκοντα. Ο γεροντάκος κερδίζει αρκετά πουλώντας μοσχολίβανο στα πέρατα της αθηναϊκής γειτονιάς.
***
Άλλος, κυριακάτικος δουλευτής, πολύ γνωστός στις λαϊκές συνοικίες είναι ο πλανόδιος «γιατρός»! Η φωνή του συγκινεί τόσους και τόσους. Άλλους ρευματικούς, άλλους νευρασθενικούς, άλλους… Διαλαλεί το εμπόρευμά του με τη γεροντική μελωδική φωνή του σε όλους τους τόνους της μουσικής κλίμακας:
-Κάνω καλά, πληγές, νεφρά, πνευμονίες, κάλους… Λύνω μάγια… Κολλάω μπλάστρια, βδέλλες!…
Με λίγα λόγια δεν υπάρχει τίποτα που να μη το ξέρει και να μη το θεραπεύει…
***
Τρίτος πουλάει Χιώτικη μαστίχα, γλυκά και μαντολάτο.
-Φρέσκο και μυρωδάτο είναι το μαντολάτο!…
Τα παιδιά, όταν περνάει από τις γειτονιές, του κάνουν αληθινή διαδήλωση και οι εισπράξεις του από τα παιδικά βαλάντια ανεβαίνουν κάθε κυριακάτικο πρωινό σε αξιοσέβαστο ποσό.
Ενδιαφέροντες επίσης είναι οι τύποι που ασχολούνται με το πλανόδιο εμπόριο των παιδικών παιχνιδιών.
Σε αυτό τον τομέα η δράση είναι ανεξάντλητη και επικεντρώνεται στον Εθνικό Κήπο και το Ζάππειο. Εδώ από το πρωί μέχρι το βράδυ μαζεύονται χιλιάδες μπέμπηδες και μπεμπέκες με τις μαμάδες τους, τους μπαμπάδες τους, τις νταντάδες τους…
Τι πουλάνε; Ό,τι θέλετε. Τα μπαλόνια βρίσκονται στη πρώτη θέση και αφήνουν καλά λεφτά. Τα καραγκιοζάκια δίνουν και παίρνουν.
-Φράγκο το κολλητήρι… Εδώ τα καραγκιοζάκια!
***
Μπορεί η παιδική μαρίδα να έχει αυτές και άλλες απολαύσεις, αλλά και οι μεγάλοι έχουν τις δικές τους επιθυμίες και ανάγκες…
Σε πολλές γωνιές δρόμων και πλατειών ξεφυτρώνουν κυριακάτικα οι ίδιοι πάντα μικροπωλητές, στήνουν μια μικρή ζυγαριά και αρχίζουν τα ξεφωνητά.
Εδώ, με ένα πενηνταράκι ζυγίζεστε κυρίες και κύριοι. Με ένα πενηνταράκι είπαμε…
Ευτυχώς που το αντίτιμο δεν είναι ανάλογο με τις οκάδες!
Το τι πουλιέται διαφέρει από εποχή σε εποχή. Τον χειμώνα π.χ. ο πλανόδιος παίρνει τη βόλτα του με το βρασμένο κάστανο και το ψημένο αραποσίτι, αλλά και ο πασατέμπος και το στραγάλι δεν λείπει. Τις φεγγαρόλουστες καλοκαιριάτικες βραδιές εμφανίζεται το τηλεσκόπιο- πλανόδιο Αστεροσκοπείο. Τα ηλιόλουστα πρωινά και τα απογευματάκια οι πλανόδιοι φωτογράφοι αποθανατίζουν εκείνη και εκείνον.
Άλλοι λοιπόν, κατά θεία εντολή αφιερώνουν την έβδομη μέρα τους στη θεά Ανάπαυση, και άλλοι, έχοντας σαν οδηγό το «Πενία τέχνας κατεργάζεται», προσπαθούν να εξοικονομήσουν ένα κομμάτι ψωμί για αυτούς και την οικογένειά τους…
(Βασισμένο σε κείμενο της εφημερίδας ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, 1935)
FB: Σιταράς Θωμάς
