Πώς επηρέασε η εκρηκτική άνοδος των ενοικίων και του κόστους των αγαθών πρώτης ανάγκης τους υποψηφίους των Πανελλαδικών Εξετάσεων; Προτίμησαν να δηλώσουν και να πετύχουν σε σχολές του τόπου κατοικίας τους. Αν αυτό είναι αναμενόμενο για την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, λόγω μεγάλου πληθυσμού και μεγάλης ποικιλίας επιστημονικών αντικειμένων, δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο για τα Γρεβενά ή τη Χίο, για παράδειγμα.
Στις Πανελλαδικές Εξετάσεις του 2023 είδαμε σε 116 Τμήματα από τα 452 πάνω από τους μισούς επιτυχόντες να έχουν το Τμήμα ως πρώτη τους επιλογή. Εξ αυτών τα 49 Τμήματα βρίσκονται εκτός Αθήνας και Θεσσαλονίκης και δεν είναι στρατιωτικές, αστυνομικές και λοιπές σχολές. Αυτό σε συνδυασμό με τις δεκάδες κενές θέσεις που είχαμε σε πολλές σχολές της επαρχίας δημιούργησε ένα νέο τοπίο: λίγοι πρωτοετείς φοιτητές οι περισσότεροι κάτοικοι της πόλης. Σα να συνεχίζουν μετά το σχολείο οι συμμαθητές στο Πανεπιστήμιο.
Στο Τμήμα Φυσικής Λαμίας οι 22 από τους 36 επιτυχόντες το είχαν πρώτη επιλογή. Συμπεραίνουμε ότι οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, από τους 22 είναι κάτοικοι της Λαμίας ή των γύρω περιοχών. Αν ήταν από άλλες μακρινές περιοχές θα είχαν δηλώσει πρώτη κάποια άλλη πόλη και τη Λαμία μετά. Το ότι δήλωσαν τη Λαμία πρώτη μας δείχνει εντοπιότητα. Έτσι το Τμήμα έχει φέτος 36 πρωτοετείς φοιτητές από το Γενικό Λύκειο με εξετάσεις εκ των οποίων οι 22 είναι μάλλον ντόπιοι και πιθανόν κάποιοι από αυτούς συμμαθητές στο Λύκειο. Είχαμε και 56 κενές θέσεις, πολύ περισσότερες από τους επιτυχόντες φοιτητές. Πολύ διαφορετική εικόνα από αυτή που έχουμε στο μυαλό μας για το Πανεπιστήμιο, με πολλούς φοιτητές, άγνωστους μεταξύ τους στη μεγάλη τους πλειοψηφία, που κάνουν μια νέα αρχή στη ζωή τους.
Ακόμη και σε Τμήματα που δεν είχαν καμία κενή θέση, όπως το Τμήμα Οικονομικών στις Σέρρες είχαμε 119 φοιτητές να το έχουν δηλώσει ως πρώτη επιλογή στο Μηχανογραφικό τους σε σύνολο 231 φοιτητών που εισήχθησαν, ποσοστό 52%. Και εδώ πιστεύω ότι η μεγάλη πλειοψηφία των 119 φοιτητών που το είχαν ως πρώτη επιλογή μένουν στις Σέρρες και επέλεξαν σπουδές στο σπίτι τους.
Το Τμήμα Μαθηματικών στα Ιωάννινα είχε 33 επιτυχόντες εκ των οποίων οι 23 το είχαν δηλώσει ως πρώτη προτίμηση και είχε 210 κενές θέσεις. Είναι λογικό να υποθέσουμε ότι αυτοί οι 23 φοιτητές που το δήλωσαν ως πρώτη επιλογή έχουν τόπο διαμονής στην Ήπειρο και το Τμήμα ήταν το κοντινότερό τους. Το μάθημα θα γίνεται σε μία αίθουσα όπως στο σχολείο.
Βέβαια υπάρχουν και Τμήματα που είχαν την πλειοψηφία των φοιτητών τους να τα έχουν δηλώσει ως πρώτη επιλογή για άλλους λόγους. Το Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων στη Σύρο το δήλωσαν ως πρώτη επιλογή 53 φοιτητές σε σύνολο 100 επιτυχόντων και έμειναν και 17 κενές θέσεις. Το Τμήμα αυτό δεν έχει αντίστοιχό του σε άλλες πόλεις. Μόνο στην Κοζάνη υπάρχει παρόμοιο, αλλά όχι αντίστοιχο, Τμήμα. Το επέλεξαν λοιπόν εξαιτίας του μοναδικού του αντικειμένου, οι υποψήφιοι που ήθελαν να σπουδάσουν, αυτό το αντικείμενο. Δεν είχαν άλλες επιλογές, όσοι μένουν στη Νότια Ελλάδα.
Το Εμπορικό Ναυτικό έχει τους πιστούς του οπαδούς. Στους 445 που εισήχθησαν στη Σχολή Πλοιάρχων οι 399 είχαν τη σχολή ως πρώτη τους επιλογή και στους 134 εισαχθέντες οι 121 είχαν τη σχολή ως πρώτη τους επιλογή. Και εδώ η επιλογή είναι η Σχολή και όχι η πόλη.
Το φαινόμενο παρατηρείται, λοιπόν, σε Τμήματα που υπάρχουν σε πολλές πόλεις, όπως τα Τμήματα Φυσικής, Διοίκησης Επιχειρήσεων, Οικονομικών, Μαθηματικών και άλλα. Στον πίνακα βλέπουμε 39 Τμήματα όπου παραπάνω από τους μισούς επιτυχόντες είχαν το Τμήμα ως πρώτη επιλογή στο Μηχανογραφικό τους.
Οι περισσότεροι νέοι, που μένουν στις πρωτεύουσες νομών, θέλουν να φύγουν και να σπουδάσουν σε άλλη μεγάλη πόλη, για να ζήσουν σε μια μεγαλούπολη και να γευτούν αυτό που λένε φοιτητική ζωή. Το ότι δηλώνουν σχολές στον τόπο τους σημαίνει ότι η οικονομική πίεση της οικογένειας επέβαλε τις σπουδές στον τόπο τους. Τυχεροί όσοι έχουν σχολές που μπορούν να δηλώσουν στο Μηχανογραφικό τους στην πόλη τους. Ένας υποψήφιος θεωρητικής κατεύθυνσης κάτοικος Σερρών δεν μπορεί να δηλώσει καμία σχολή στην πόλη του, απλά διότι δεν υπάρχει καμία θεωρητική σχολή στις Σέρρες. Ένας υποψήφιος που μένει στη Βέροια δεν μπορεί να σπουδάσει τίποτα στην πόλη του, διότι δεν υπάρχει καμία σχολή στη Βέροια. Πολλοί από όσους είχαν σχολή στον τόπο τους την προτίμησαν, λοιπόν, παρά την επιθυμία τους, λόγω του κόστους σπουδών σε άλλη πόλη, που είναι πια δυσβάσταχτο.
www.stadiodromia.gr
