Ο 53χρονος δεξιός λαϊκιστής Χαβιέ Μιλέι είναι ο μεγάλος νικητής στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Αργεντινή, αποσπώντας το 56% των ψήφων, έναντι 44% του «Περονιστή» υποψήφιου και υπουργού Οικονομίας Σέρχιο Μάσα.
Η διαφορά των δυο «μονομάχων» είναι σχεδόν τρία εκατομμύρια ψήφοι-που σηματοδοτεί μια ήττα χωρίς προηγούμενο για τον Περονισμό.
Ο κυβερνητικός υποψήφιος Μάσα παραδέχτηκε την ήττα του. «Ο Χαβιέ Μιλέι είναι πρόεδρος. Τον συγχαίρω γιατί τον ψήφισε η πλειοψηφία των Αργεντινών», είπε. «Από αύριο είναι ευθύνη του εκλεγμένου προέδρου να παρέχει ασφάλεια και εγγυήσεις και ελπίζουμε ότι θα το κάνει».
Αργεντινή: «Βουτιά» στο άγνωστο- Το outsider με το αλυσοπρίονο που αναδείχθηκε πρόεδρος της χώρας
Η νίκη Μιλέι συνιστά μια πολύ πιο απότομη στροφή από το αναμενόμενο, καθώς η Αργεντινή εκτοξεύεται στο άγνωστο, ακολουθώντας τα βήματα του Ντόναλντ Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες και του Ζαΐρ Μπολσονάρου στη Βραζιλία. «Σήμερα ξεκινά η ανοικοδόμηση της Αργεντινής, σήμερα αρχίζει το τέλος της παρακμής. Το εξαθλιωτικό μοντέλο της πανταχού παρούσας Πολιτείας τελειώνει. Σήμερα για άλλη μια φορά ενστερνιζόμαστε τις ιδέες της ελευθερίας, αυτές των ιδρυτών μας», δήλωσε ο νεοεκλεγείς πρόεδρος.
Ο Μιλέι ζήτησε από την κυβέρνηση να αναλάβει τη μετάβαση, προειδοποίησε ότι θα είναι πολύ σκληρός με όσους αντιστέκονται «βίαια» στις αλλαγές που προτείνει. «Αν δεν προχωρήσουμε γρήγορα με τις διαρθρωτικές αλλαγές που χρειάζεται η Αργεντινή, θα πάμε προς τη χειρότερη κρίση στην ιστορία. «Θέλω μια κυβέρνηση που κάνει το καθήκον της, που σέβεται την ιδιωτική ιδιοκτησία και το ελεύθερο εμπόριο», τόνισε.
Η νίκη του νεοφιλελεύθερου Μιλέι αντιπροσωπεύει μια πραγματική ανατροπή για την Αργεντινή, όπου οι κεντροαριστεροί Περονιστές έχουν δώσει τον τόνο για περισσότερα από 20 χρόνια, το κράτος παρεμβαίνει μαζικά στην οικονομία, οι δημόσιες υπηρεσίες επιδοτούνται σε μεγάλο βαθμό και σε πολλές επαρχίες υπάρχουν περισσότεροι εργαζόμενοι στον δημόσιο τομέα παρά στον ιδιωτικό .
Πληθωρισμός πάνω από το 140%
Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Νότιας Αμερικής βρίσκεται πάντως σε βαθιά οικονομική κρίση. Το ποσοστό πληθωρισμού είναι πάνω από 140% και περίπου το 40% των ανθρώπων στην πάλαι ποτέ πλούσια χώρα, ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.
Η Αργεντινή υποφέρει από φουσκωμένο κρατικό μηχανισμό, χαμηλή βιομηχανική παραγωγικότητα και μεγάλη παραοικονομία που στερεί από το κράτος πολλά φορολογικά έσοδα. Το εθνικό νόμισμα, το πέσο, συνεχίζει να χάνει αξία έναντι του δολαρίου και το βουνό του χρέους αυξάνεται συνεχώς.
«Ριζοσπαστικό πρόσωπο»
Εν μέσω αυτής της σοβαρής οικονομικής κρίσης, ο αυτοαποκαλούμενος και «αναρχοκαπιταλιστής» Μιλέι υπόσχεται ένα ριζοσπαστικό πρόσωπο: Θέλει να εισαγάγει το αμερικανικό δολάριο ως νόμιμο χρήμα, να καταργήσει την κεντρική τράπεζα και πολλά υπουργεία και να περικόψει τις κοινωνικές δαπάνες.«Κανείς με τόσο ακραίες απόψεις για οικονομικά ζητήματα δεν έχει εκλεγεί ποτέ πρόεδρος μιας χώρας της Νότιας Αμερικής», δήλωσε ο οικονομολόγος Μαρκ Γουάισμπροτ από το αμερικανικό ερευνητικό ινστιτούτο Κέντρο Οικονομικών και Πολιτικών Ερευνών.
Ο Μιλέι επωφελήθηκε πάνω από όλα από την οργή πολλών Αργεντινών ενάντια στη συνεχιζόμενη κρίση και τη διαφθορά στο πολιτικό κατεστημένο. Με ατημέλητα μαλλιά και ένα αλυσοπρίονο στο χέρι κατά την προεκλογική του εκστρατεία, ο νέος πρόεδρος θέλει επίσης να απελευθερώσει την οπλοκατοχή, είναι ενάντια στο δικαίωμα στην άμβλωση, δεν πιστεύει στην ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή και αποκαλεί τον Αργεντινό Πάπα Φραγκίσκο «κομμουνιστή».
Όπως ο Ντόναλντ Τραμπ, αλλά και ο Ζαΐρ Μπολσονάρου, ο Μιλέι χρησιμοποιεί αντισυστημική ρητορική, αλλά σε αντίθεση με τα πρότυπά του, απέχει από τον δεξιό εξτρεμισμό και υποστηρίζει, για παράδειγμα, τους γάμους των ομοφύλων.
Η μελλοντική του αντιπρόεδρος Βικτόρια Βιγιαρουέλ από την άλλη, εξυπηρετεί τη συντηρητική πελατεία, διατηρεί επαφές με ακροδεξιές ομάδες σε όλο τον κόσμο και προκαλεί επανειλημμένα με δηλώσεις για τη στρατιωτική χούντα (1976-1983). Κόρη αξιωματικού, η Βικτόρια Βιγιαρουέλ αμφισβητεί τον αριθμό των νεκρών της χούντας που υπολογίζεται από τις οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε 30.000
Χωρίς πλειοψηφία στη Βουλή
Η ικανότητα του Μιλέι να εφαρμόσει το πρόγραμμά του πιθανότατα θα δοκιμαστεί, γιατί παρά τη ριζοσπαστική ρητορική του, δεν μπορεί να φτάσει μακριά μόνος του. Δεν έχει πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, το στρατόπεδό του δεν έχει ούτε έναν κυβερνήτη επαρχίας και δεν διαθέτει εξειδικευμένο προσωπικό για να καλύψει σημαντικές βασικές θέσεις. Οι πολιτικοί του αντίπαλοι από την άλλη, μπορούν να του κάνουν δύσκολη τη ζωή ως αρχηγός κράτους: οι αριστεροί Περονιστές είναι καλά οργανωμένοι μέσω των συνδικάτων, των κοινωνικών κινημάτων και των κομματικών δομών μέχρι τις μικρότερες κοινότητες και είναι σε θέση να παραλύσουν τη δημόσια ζωή στην Αργεντινή ανά πάσα στιγμή με διαμαρτυρίες κατά της νέας κυβέρνησης.
Στις 10 Δεκεμβρίου ορκίζεται
Ο Μιλέι θα αναλάβει επισήμως την εξουσία στις 10 Δεκεμβρίου, όταν λήγει η θητεία του περονιστή Αλμπέρτο Φερνάντες. Η ανάγκη εξεύρεσης άμεσων λύσεων θα αναγκάσει πάντως τον Μιλέι να διαπραγματευτεί με εκείνους που κατά τη διάρκεια της εκστρατείας αποκάλεσε «ανθρώπινα αποβράσματα» και «καταστροφές». Με μόνο 38 από τους 350 βουλευτές στο Κογκρέσο, ο Μιλέι θα χρειαστεί τη βοήθεια των 94 βουλευτών του φιλελεύθερου πρώην προέδρου Μαουρίτσιο Μάκρι (2015-2019). Η υποστήριξη που έλαβε από τον πρώην φιλελεύθερο πρόεδρο ήταν άλλωστε το κλειδί για τη νίκη του Μιλέι, αφού του έδωσε ένα δημοκρατικό κάλυμμα που τελικά ήταν αρκετό για να πείσει τους αναποφάσιστους.
Οι ψήφοι του Μιλέι προέρχονταν κυρίως από τα μεσαία και κατώτερα στρώματα, ιδιαίτερα από τους νέους, που δυσαρεστημένοι από τις επαναλαμβανόμενες οικονομικές κρίσεις, αγκάλιασαν τις ιδέες του και την υπόσχεσή του να γκρεμίσει τα πάντα για να ξανακτίσει τη χώρα από την αρχή.
