Θωμάς Σιταράς,
Αθηναιογράφος- Συγγραφέας
Είναι παρατηρημένο ότι κάθε πόλεμος επηρεάζει και το λεξιλόγιό μας. Οι διάφορες πολεμικές επινοήσεις και εφευρέσεις, οι στρατιωτικοί και πολεμικοί όροι, τα μυστικά όπλα, οι διπλωματικές συνεννοήσεις, προσφέρουν λέξεις, φράσεις, ονόματα που αστικοποιούνται, γίνονται κτήμα του λαού και χρησιμοποιούνται μεταφορικά, και σαν επίδειξη πνεύματος.
Πίνει λόγου χάριν στην ταβέρνα μια παρέα.
-Βαράει το αφιλότιμο, λέει κάποιος που βρίσκει το κρασί δυνατό.
Συμφωνούν οι άλλοι.
-Κουτελίτης είναι!… Θα πει δεύτερος της παρέας και συμπληρώνει τρίτος με πολεμική έκφραση:
-Υπερίτης* είναι. Σου καίει το λαρύγγι!…
Ορίστε λοιπόν ο υπερίτης ταβερνοποιημένος. Σε λίγο, όταν η παρέα θα σηκωθεί να φύγει, κάποιος θα τρικλίζει και κάποιος θα του πει:
-Πως περπατάς έτσι μωρέ; Ελιγμούς κάνεις για ν΄αποφύγεις τις τορπίλες;
***
Έτσι είναι. Στον έρωτα, στις αισθηματικές σχέσεις, το πολεμικό λεξιλόγιο επικρατεί:
-Αυτό δεν είναι φλερτ αγαπητέ μου. Είναι σωστή επίθεση!
-Τι να κάνω δεσποινίς; Αφού απέτυχα στη κυκλωτική κίνηση, επιχειρώ μια επίθεση κατά μέτωπο!…
-Προσέξτε μη πέσετε σε καμιά παγίδα!…
Όταν οι σχέσεις προχωρήσουν θα αλλάξουν και οι λέξεις οι πολεμικές:
-Ξέρεις καημένε, είδα ένα καπελάκι θαύμα! Μόνο χίλιες διακόσιες…
-Μόνο;
-Μόνο!… Και… χρειάζομαι και γάντια και κάλτσες…
-Μόνο;
-Μόνο!
-Με έχεις ταράξει στις πολεμικές πιστώσεις!
Αργότερα, όταν οι σχέσεις θα διακοπούν, ο πρώην ερωτευμένος θα διηγείται στους φίλους του:
-… της κάνω ένα αιφνιδιασμό και την βρίσκω σε πολεμική έγερση με ένα γέρο!
-Και τι έκανες;
-Μεταβολή και κανονική υποχώρηση. Αυτή, μάτια μου, είχε υπογράψει σύμφωνα φιλίας με όλο τον κόσμο!…
-Δεν σου δικαιολογήθηκε;
-Ήρθε και μου είπε, ότι με το γέρο, να πούμε, είχε μονάχα… εμπορική σύμβαση περί χαρτζιλίκι. Αλλά εμένα αυτές οι εμπορικές συμβάσεις δεν μου αρέσουν καθόλου. Πάντα κάτι κρύβουν…
***
Παντού λοιπόν, πολεμικές λέξεις, πολεμικοί όροι. Είναι το πνεύμα της εποχής.
Άκουσα προχθές ένα σύζυγο να λέει στη γυναίκα του:
-Πολύ βάφεσαι καημένη!…
-Λίγο βάψιμο επιβάλλεται!…
-Μα αυτό δεν είναι βάψιμο. Είναι … καμουφλάζ!
* Υπερίτης ή αέριο μουστάρδας, χημικό-τοξικό όπλο, που η χρήση του ήταν διαδεδομένη στον Πρώτο Παγκόσμιο
(βασισμένο σε χρονογράφημα του Δημήτρη Γιαννουκάκη στην εφημερίδα ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ, 1940)
