Το πλαίσιο της κρατικής αρωγής, που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τόσο το σχήμα της ενίσχυσης για την οικοσκευή και τις απλές επισκευαστικές εργασίες, όσο και το σχήμα της στεγαστικής συνδρομής, έχει ενεργοποιήσει το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και δη η Γενική Γραμματεία Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής, για τις περιοχές της Θεσσαλίας, αλλά και της Στερεάς Ελλάδας, που επλήγησαν από τις πλημμύρες του Σεπτεμβρίου 2023. Προς αυτή την κατεύθυνση έχει ξεκινήσει από τη Γενική Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΓΔΑΕΦΚ) η διαδικασία πρώτων αυτοψιών, για να εντοπιστεί η ζημιά από το πλημμυρικό φαινόμενο, αλλά και επανελέγχων για τις ζημιές στα σπίτια και στα κτήρια εν γένει.
Μέχρι τη Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου από τα κλιμάκια της ΓΔΑΕΦΚ, με τη συνεισφορά μηχανικών των δήμων, της Πολιτικής Προστασίας, του Ελληνικού Στρατού, του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και της Ένωσης Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών, έχουν πραγματοποιηθεί συνολικά 17.453 αυτοψίες, εκ των οποίων 15.856 απογραφικές αυτοψίες, εστιάζοντας κυρίως στις ζημιές στην οικοσκευή των κατοικιών, και 1.597 επανέλεγχοι, εστιάζοντας στις ζημιές στο φέροντα οργανισμό των σπιτιών και των λοιπών κτιρίων. Από τους επανελέγχους, έχουν προκύψει μέχρι τώρα:
- 439 σπίτια και λοιπά κτήρια που χαρακτηρίζονται ως επικίνδυνα για χρήση, δηλαδή ως «κόκκινα»
- 376 σπίτια και λοιπά κτήρια που χαρακτηρίζονται ως προσωρινά – μέχρι να επισκευαστούν – ακατάλληλα για χρήση, δηλαδή ως «κίτρινα», και
- 782 σπίτια και λοιπά κτήρια που χαρακτηρίζονται ως κατάλληλα για χρήση με ανάγκη μικρών επισκευών, δηλαδή ως «πράσινα».
Μετά από την απογραφική αυτοψία, το σπίτι ή κτήριο άλλης χρήσης σημαίνεται με μία «πράσινη» γραμμή και στον φερόμενο ιδιοκτήτη δίνεται ο αριθμός του απογραφικού δελτίου κατά αυτοψία, ενώ μετά τον επανέλεγχο, όταν απαιτείται, το σπίτι ή το κτήριο άλλης χρήσης σημαίνεται με το χρωματισμένο τρίγωνο που αντιστοιχεί στις βλάβες του κτηρίου και στη δυνατότητα χρήσης του, δηλαδή «πράσινο», «κίτρινο» και «κόκκινο».
Από την πρώτη στιγμή έχει ενεργοποιηθεί το πλαίσιο της κρατικής αρωγής, τόσο για την ενίσχυση για την αποζημίωση της οικοσκευής και για τις απλές επισκευαστικές εργασίες, όσο και για τη στεγαστική συνδρομή. Ειδικότερα:
(α) Ενίσχυση για οικοσκευή και απλές επισκευαστικές εργασίες – έως 6.000 ευρώ
Παρέχεται ενίσχυση για απλές επισκευαστικές εργασίες ή και την αντικατάσταση οικοσκευής, η οποία ανέρχεται μέχρι του ποσού των 6.000 ευρώ για κύρια κατοικία, ανάλογα με την καταγραφή της σοβαρότητας των ζημιών από τη Γενική Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΓΔΑΕΦΚ) του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Συγκεκριμένα, έχουν οριστεί τρεις βαθμίδες ανάλογα με το ύψος της ζημιάς στην οικοσκευή, όπου οι μικρές ζημιές αντιστοιχούν σε 2.000 ευρώ, οι μεσαίες ζημιές αντιστοιχούν σε 4.000 ευρώ και οι μεγάλες ζημιές αντιστοιχούν σε 6.000 ευρώ. Ειδικά για κατοικίες που βρίσκονται σε συγκεκριμένες περιοχές που επλήγησαν καθολικά από τις πλημμύρες, όπως αυτές προέκυψαν σε συνεργασία με το Πυροσβεστικό Σώμα, η ενίσχυση για απλές επισκευαστικές εργασίες ή και την αντικατάσταση της οικοσκευής, έχει αρχικά προσδιοριστεί στο ποσό των 6.000 ευρώ. Οι εν λόγω ενισχύσεις ισχύουν και για δευτερεύουσες κατοικίες, περιοριζόμενες στο 50% των ποσών που καταβάλλονται για τις κύριες κατοικίες. Οι ενισχύσεις αυτές καταβάλλονται μέσω της πλατφόρμας arogi.gov.gr, μετά από τις απαραίτητες διασταυρώσεις και ελέγχους, με ειδική μέριμνα για τις περιοχές που έχουν πληγεί καθολικά.
Εάν στην εν λόγω ενίσχυση συνυπολογιστεί και αυτή για τις πρώτες βιοτικές ανάγκες, η οποία ανέρχεται στα 600 ευρώ για κύρια κατοικία που έχει πληγεί, τότε, αθροιστικά, το ποσό των ενισχύσεων διαμορφώνεται ως το ποσό των 6.600 ευρώ ανά κύρια κατοικία.
(β) Στεγαστική συνδρομή για την κατοικία – έως 120.000 ευρώ
Το σχήμα της στεγαστικής συνδρομής, το οποίο επίσης υλοποιείται από τη ΓΔΑΕΦΚ, περιλαμβάνει την ενίσχυση για την αποκατάσταση των κατοικιών και των λοιπόν κτηριακών εγκαταστάσεων, όπου το 80% της επισκευής ή αποκατάστασης του κτηρίου καλύπτεται από δωρεάν κρατική αρωγή και το 20% από άτοκο δάνειο με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου. Το σχήμα αφορά και τις τρεις κατηγορίες πληγέντων κτηρίων, όπως αυτές προκύπτουν μετά από τις αυτοψίες. Δηλαδή, «πράσινα», «κίτρινα» ή «κόκκινα» σπίτια ή λοιπά κτίρια που επλήγησαν από εισροή υδάτων λόγω του πλημμυρικού φαινομένου. Συγκεκριμένα:
Τα «πράσινα» σπίτια ή λοιπά κτήρια, δηλαδή αυτά με «πράσινη» γραμμή κατά την απογραφική αυτοψία ή το «πράσινο» τρίγωνο κατά τον επανέλεγχο, δύναται να λάβουν ενίσχυση στεγαστικής συνδρομής:
(α) είτε ύψους 60 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο για πλημμυρισμένο κτήριο μέχρι 150 τετραγωνικά πληγείσας στάθμης, με μελέτη που συντάσσεται από τους μηχανικούς της ΓΔΑΕΦΚ, χωρίς κανένα κόστος για τους πληγέντες,
(β) είτε μέσω της υποβολής μελέτης για τις βλάβες του κτηρίου από ιδιώτη μηχανικό σε περίπτωση που ο πληγέντας θεωρεί ότι η ζημιά ξεπερνά τα 60 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο για το πλημμυρισμένο κτήριο, με ανώτατο όριο σε αυτή την περίπτωση τα 150 ευρώ ανά τετραγωνικό – διατηρώντας το όριο των 150 τετραγωνικών.
Συνεπώς, στην περίπτωση ενός «πράσινου» κτηρίου 150 τετραγωνικών, η ενίσχυση της κρατικής αρωγής μπορεί να φτάσει είτε τα 7.200 ευρώ μέσω της οδού της μελέτης από την υπηρεσία, είτε τα 18.000 ευρώ μέσω της οδού της μελέτης από ιδιώτη μηχανικό.
Τα «κίτρινα» σπίτια ή λοιπά κτήρια, δηλαδή αυτά με «κίτρινο» τρίγωνο κατά τον επανέλεγχο, δύναται να λάβουν:
(α) πρώτη αρωγή έναντι της στεγαστικής συνδρομής ύψους 5.000 ευρώ μέσα από την πλατφόρμα της πρώτης αρωγής, arogi.gov.gr, με το εν λόγω ποσό να συμψηφίζεται στη συνέχεια με την ενίσχυση της στεγαστικής συνδρομής, και
(β) ενίσχυση στεγαστικής συνδρομής μέσω της υποβολής μελέτης για τις βλάβες του κτιρίου στο φέροντα οργανισμό – αλλά και στα μη φέροντα στοιχεία του κτηρίου – από ιδιώτη μηχανικό, με ανώτατο όριο σε αυτή την περίπτωση τα 350 ευρώ ανά τετραγωνικό, διατηρώντας το όριο των 150 τετραγωνικών.
Συνεπώς, στην περίπτωση ενός «κίτρινου» κτηρίου 150 τετραγωνικών, η ενίσχυση της κρατικής αρωγής μπορεί να φτάσει τις 42.000 ευρώ για την επισκευή του κτηρίου με μελέτη από ιδιώτη μηχανικό.
Τα «κόκκινα» σπίτια ή λοιπά κτήρια, δηλαδή αυτά με «κόκκινο» τρίγωνο κατά τον επανέλεγχο, μπορούν να λάβουν:
(α) πρώτη αρωγή έναντι της στεγαστικής συνδρομής ύψους 10.000 ευρώ μέσα από την πλατφόρμα της πρώτης αρωγής, arogi.gov.gr, με το εν λόγω ποσό να συμψηφίζεται στη συνέχεια με την ενίσχυση της στεγαστικής συνδρομής, και
(β) ενίσχυση στεγαστικής συνδρομής μέσω της υποβολής μελέτης από ιδιώτη μηχανικό για την ανακατασκευή του κτηρίου, με ανώτατο όριο σε αυτή την περίπτωση τα 1.000 ευρώ ανά τετραγωνικό – διατηρώντας το όριο των 150 τετραγωνικών.
Συνεπώς, στην περίπτωση ενός «κόκκινου» κτηρίου 150 τετραγωνικών, η ενίσχυση της κρατικής αρωγής μπορεί να φτάσει τις 120.000 ευρώ για την ανακατασκευή του κτηρίου με την έκδοση οικοδομικής άδειας από την αρμόδια ΥΔΟΜ από ιδιώτη μηχανικό.
(γ) Ανακατασκευή σπιτιών και λοιπών κτηρίων από ωμοπλίνθους
Σπίτια ή λοιπά κτήρια από ωμοπλίνθους τα οποία έχουν υποστεί βλάβες από το πλημμυρικό φαινόμενο και έχουν χαρακτηριστεί ως προσωρινώς ακατάλληλα για χρήση, δηλαδή «κίτρινα», εφόσον οι πληγέντες ιδιοκτήτες επιθυμούν την κατεδάφισή τους, μπορούν να αιτηθούν στη ΓΔΑΕΦΚ τον επανέλεγχό τους προκειμένου να εξεταστεί η δυνατότητα χαρακτηρισμού τους ως κτήρια δομημένα από ευτελή υλικά που δεν μπορούν να επισκευαστούν. Σε αυτή την περίπτωση, τα κτήρια που χαρακτηρίζονται ως δομημένα από ευτελή υλικά εισέρχονται στην κατηγορία των χαρακτηρισμένων ως «κόκκινα» κτηρίων και μπορούν να λάβουν την αντίστοιχη ενίσχυση της στεγαστικής συνδρομής για να ανακατασκευάσουν το κτήριό τους με βάση τα σύγχρονα υλικά και δεδομένα.
Τέλος, εξετάζεται η επέκταση του σχήματος της στεγαστικής συνδρομής, ώστε να βοηθηθούν περαιτέρω οι ιδιοκτήτες κατοικιών που επλήγησαν από το πλημμυρικό φαινόμενο ως προς την κατασκευή νέων κτηρίων – σε αντικατάσταση αυτών που έχουν κριθεί ως επικινδύνως ετοιμόρροπα.
