Περισσότερα από 110.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα – το 83% της ελληνικής επικράτειας δηλαδή έχει καλύψει ο καπνός από τις πυρκαγιές που μαίνονται σε διάφορες περιοχές της χώρας, τονίζει στην Ναυτεμπορική, ο μετεωρολόγος Κώστας Λαγουβάρδος, διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
«Οι καπνοί από τις πυρκαγιές στην Αλεξανδρούπολη, στη Βοιωτία, την Εύβοια και αλλού έχουν καλύψει μια έκταση μήκους 900 χιλιομέτρων» τονίζει και προειδοποιεί ότι «τις δύο επόμενες ημέρες, οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες θα είναι μάλιστα πάρα πολύ κακές. Αύριο θα έχουμε πολύ ισχυρό μελτέμι, που θα επηρεάσει τις περιοχές της Αττικής, της Εύβοιας, θα συνεχίσουν να πνέουν ισχυροί άνεμοι στη Θράκη, στις Σποράδες, σε ένα μεγάλο μέρος της Πελοποννήσου.
«Ο χάρτης που δείχνει τη διασπορά του καπνού είναι εντυπωσιακός. Όσο θυμάμαι τα τελευταία χρόνια από μεγάλες δασικές πυρκαγιές, που συχνά είχαμε, εικόνες σε τέτοια έκταση δεν είχα ξαναδεί. Ο καπνός από τις πυρκαγιές που μαίνονται σε διάφορες περιοχές της χώρας , έχουν καλύψει πάνω από 110.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Ο καπνός έχει φτάσει μέχρι το Ιόνιο και πέρα απ` αυτό. Είναι όντως εντυπωσιακό.
Είναι ενδεικτικό ότι οι κάτοικοι στη Λευκάδα ή την ορεινή Ναυπακτία είδαν σήμερα σύννεφα καπνού να καλύπτουν τον ουρανό και ρωτούσαν έντρομοι που έχει πιάσει φωτιά.
Είχαμε δει φυσικά τέτοια φαινόμενα και πρόπερσι με τι φωτιές στην Αττική και την Εύβοια, αλλά σε τέτοια έκταση ο καπνός να έχει καλύψει σχεδόν όλη τη χώρα , δεν το έχουμε ξαναδεί. Στην τελευταία ανακοίνωση που εκδώσαμε η υπηρεσία μας Meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου , βλέπουμε στον συνοδευτικό χάρτη ότι οι καπνοί έχουν καλύψει μια έκταση μήκους 900 χιλιομέτρων . Δεν είναι όμως μια στενή ζώνη καπνού που μπορεί να φτάσει πολύ μακριά. Το φοβερό είναι πόσο έχει απλώσει ο καπνός, το τι εκλύεται από την πυρκαγιά στην Αλεξανδρούπολη και πώς απλώνεται και από την ένταση των ανέμων.
Εκρηκτική κατάσταση
Αντιμετωπίζουμε μια δύσκολη κατάσταση. Χθες και σήμερα υπάρχει το ανώτατο στάδιο επικινδυνότητας σε πολλές περιοχές , γιατί έχουμε και πολύ υψηλές θερμοκρασίες-στην Αλεξανδρούπολη για παράδειγμα , τα θερμόμετρα έδειχναν πάνω από 37 βαθμούς Κελσίου-αλλά έχει προηγηθεί και ο καύσωνας , με αποτέλεσμα τα πάντα να είναι ξερά στα δάση. Και όσο δεν βρέχει, αυτές οι υψηλές θερμοκρασίες καθιστούν «βόμβα» την νεκρή καύσιμη ύλη-τα ξερά φύλλα και τα κλαδιά ,έχοντας πολύ χαμηλή υγρασία, καίγονται ανεξέλεγκτα.. Σε συνδυασμό με τον ισχυρό άνεμο, αυτή η κατάσταση γίνεται εκρηκτική.
Τις δύο επόμενες ημέρες, οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες θα είναι μάλιστα πάρα πολύ κακές. Αύριο θα έχουμε πολύ ισχυρό μελτέμι, που θα επηρεάσει τις περιοχές της Αττικής, της Εύβοιας, θα συνεχίσουν να πνέουν ισχυροί άνεμοι στη Θράκη , στις Σποράδες, σε ένα μεγάλο μέρος της Πελοποννήσου . Αυτό θα συνεχιστεί και την Τετάρτη. Από την Πέμπτη θα εξασθενήσουν λίγο οι δείκτες , θα αρχίσει να πέφτε η ένταση των ανέμων και να υποχωρεί λίγο η θερμοκρασία. Αλλά επειδή θα έχουμε υψηλές θερμοκρασίες μέχρι το τέλος της εβδομάδας , η κατάσταση θα είναι δύσκολη. Ελπίζουμε η κατάσταση να βελτιωθεί από το Σάββατο, καθώς αναμένουμε βροχές και καταιγίδες στον ηπειρωτικό κορμό της χώρας και αυτό θα ρίξει τη θερμοκρασία και κάπως θα βελτιωθεί η κατάσταση σε πολλές περιοχές.
Κλιματική κρίση
Πόσο επηρεάζει όμως η κλιματική κρίση όλα αυτά τα φαινόμενα; Και τι πρέπει να κάνει η χώρα σε επίπεδο πρόληψης,για να έχει μια μακροπρόθεσμη ασπίδα προστασίας απέναντι στα ακραία καιρικά φαινόμενα;
«Προφανώς ,ένα μέρος των φαινομένων αυτών οφείλονται και στην κλιματική κρίση. Γιατί όταν έχουμε εντονότερους ,συχνότερους και μεγάλης διάρκειας καύσωνες, αυτό που βλέπουμε στα δάση μας , θα το αντιμετωπίζουμε κάθε καλοκαίρι. Είδαμε τι συνέβη πρόπερσι μετά από μεγάλους καύσωνες, αλλά και τώρα με τις υψηλές θερμοκρασίες και τους ανέμους. Το θέμα είναι όμως ότι αυτά τα φαινόμενα γίνονται όλο και πιο συχνότερα . Αυτό οφείλεται σίγουρα στην κλιματική αλλαγή και φοβόμαστε ότι αυτό θα γίνει «κανονικότητα» τις επόμενες δεκαετίες.
Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε;
«Πέρα από το γενικό ότι πρέπει προφανώς να περιορίσουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα για να περιορίσουμε την κλιματική αλλαγή και οτιδήποτε συνδέεται με το κλίμα, αυτό που πρέπει να κάνουμε βραχυπρόθεσμα είναι να δουλέψουμε καλύτερα με τα επιστημονικά εργαλεία που έχουμε.
Είπατε και εσείς και σας ευχαριστούμε για την εξαιρετική δουλειά που γίνεται στην υπηρεσία Meteo του Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Το παράπονο του επιστήμονα
Χρειάζεται όμως καλύτερη συνεργασία με την πολιτεία. Θα πρέπει οι θεσμοί της πολιτείας και οι επιστημονικοί φορείς να εργάζονται μαζί, στενά ώστε να παρέχουμε τις καλύτερες υπηρεσίες και εργαλεία που έχουμε ,για την ενημέρωση, βραχυπρόθεσμα, το τι θα συμβεί τις επόμενες ημέρες, την εβδομάδα που έρχεται. Στόχος είναι να έχουμε καλύτερη προετοιμασία , καλύτερη αποτύπωση των δεικτών, τι συμβαίνει στα δάση μας ,καλύτερη ενημέρωση και πρόβλεψη των συνθηκών. Αυτό δεν γίνεται στο βαθμό που μπορούμε»
-Για ποιο λόγο; Διακρίνω ένα παράπονο στα λόγια σας…
– Γιατί δεν βλέπουμε όλες αυτές οι επιστημονικές πληροφορίες να παρέχονται στο αρμόδιο υπουργείο με ένα συντονισμένο τρόπο και όχι απλά να τις αλιεύουν οι αρμόδιοι στο διαδίκτυο, όπως κάνει ένας δημοσιογράφος. Αυτή η πληροφόρηση θα πρέπει να δίνεται συντονισμένα . Πρέπει οι αρχές να έχουν υπόψη ότι όλα τα πράγματα εξελίσσονται επιστημονικά , όπως και σε όλους τους τομείς. Θα πρέπει να σταματήσουμε να λέμε ποιος είναι ο υπεύθυνος, ποιανού είναι η αρμοδιότητα. Ολων μας η δουλειά είναι να βοηθήσουμε. Και όταν είναι όλοι μαζί, όλοι οι φορείς μαζί , σίγουρα το αποτέλεσμα θα είναι καλύτερο.
Δεν μπορείς να αποκλείεις από την ενημέρωση και τη συνεργασία κάποιους φορείς και μάλιστα δημόσιους φορείς, όπως το Αστεροσκοπείο , που μπορούν να βοηθήσουν. Και αυτό δεν αφορά μόνο τις δασικές πυρκαγιές . Αφορά όλα τα καιρικά φαινόμενα, που μπορούμε να βοηθήσουμε. Είμαστε σε πολύ καλύτερη κατάσταση , σε σχέση με πριν από 10-15 χρόνια, μπορούμε να προβλέψουμε καλύτερα τα φαινόμενα, με μεγαλύτερη ακρίβεια . Η πρόβλεψη πρέπει να πηγαίνει συντεταγμένα στην πολιτεία, τους δήμους, τις περιφέρειες .
Καλύτερη συνεργασία με πολιτεία και τοπικούς φορείς
Θα πρέπει επίσης να δεθούμε ακόμη περισσότερο με τους τοπικούς φορείς, που καίγονται –στην κυριολεξία και μεταφορικά –όταν υπάρχει το πρόβλημα. Θα πρέπει λοιπόν να δημιουργήσουμε υπηρεσίες και εργαλεία πληροφόρησης. Να ανοίξουμε τους διαύλους επικοινωνίας . Δεν μπορεί για παράδειγμα και σας το λέω ως παράπονο, να βγαίνει μια οδηγία από την Πολιτική Προστασία ότι υπάρχουν προγνώσεις βροχών και ανέμων από Πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, αλλά δεν πρέπει να τα παρακολουθείτε γιατί δεν είναι θεσμικός ο ρόλος τους.
Είναι σκοταδιστικό αυτό, αλλά αυτή είναι οδηγία που στέλνεται κάθε χρόνο σε δήμους και κοινότητες . Θα πρέπει να αντιληφθούμε πώς πρέπει να ακολουθήσουμε την επιστήμη, να την αξιοποιήσουμε στο μέτρο του δυνατού, για να προστατεύσουμε τη ζωή και την περιουσία των πολιτών».
