Έναν πρώτο απολογισμό για τις δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα κατά το πρώτο τρίμηνο (Μάιος-Ιούλιος) της αντιπυρικής περιόδου 2023 επιχειρεί, μέσω του naftemporiki.gr, ο Ανδριανός Γκουρμπάτσης, αντιστράτηγος -υπαρχηγός Πυροσβεστικού Σώματος ε.α, νομικός, ειδικός ερευνητής – δικαστικός πραγματογνώμονας.
Πιο συγκεκριμένα, τα στοιχεία δείχνουν πως από την 1η Ιανουαρίου έως και την 31η Ιουλίου 2023 έλαβαν χώρα στην επικράτεια συνολικά 7.081 αγροτοδασικές πυρκαγιές, από τις οποίες αποτεφρώθηκαν συνολικά 547.700 στρέμματα αγροτοδασικών εκτάσεων.
Στο διάστημα αυτό έχασαν τη ζωή τους δύο πιλότοι – αξιωματικοί της Πολεμικής Αεροπορίας από την πτώση του αεροσκάφους CL – 215 (1055) στον Πλατανιστό του δήμου Καρύστου Ευβοίας που μετείχε στις 25.7.2023 σε επιχείρηση αεροπυρόσβεσης, καθώς και 3 ιδιώτες (ένας άνδρας κτηνοτρόφος στην ίδια πυρκαγιά της Καρύστου και άλλα δύο άτομα στην πυρκαγιά του Βελεστίνου Μαγνησίας, και πιο συγκεκριμένα ένας άνδρας κτηνοτρόφος στον Άγιο Γεώργιο Φερών και μία γυναίκα σε τροχόσπιτο στο Χοροστάσι.
Ο αριθμός των 7.081 αγροτοδασικών πυρκαγιών είναι μειωμένος σε ποσοστό 3,1%% σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του έτους 2022. Αντιθέτως, είναι αυξημένος σε ποσοστό 9,4%, από το 2021, 2,3%, από το 2020, 17,9%, από το 2019, 35,1%, από το 2018 και 24,3%, από το 2017.
Από τις συνολικά 7.081 αγροτοδασικές πυρκαγιές, τους τρεις πρώτους μήνες της αντιπυρικής περιόδου εκδηλώθηκαν λιγότερες από τις μισές, και συγκεκριμένα οι 2.918. Ο μέσος ημερήσιος αριθμός αγροτοδασικών πυρκαγιών κατά τους τρεις πρώτους μήνες (92 ημέρες) της αντιπυρικής περιόδου είναι 32. Ο μεγαλύτερος ημερήσιος αριθμός των 85 πυρκαγιών εκδηλώθηκαν στις 19 Μαΐου 2023.
Εξάλλου ο συνολικός αριθμός των 547.700 στρεμμάτων που καταστράφηκαν από τις πυρκαγιές είναι μεγαλύτερος – διπλάσιος από τις καμένες εκτάσεις κατά το 2022. Μετά το 2007 (2.623.933 στρέμματα) και το 2021 (1.332.141 στρ.) είναι σύμφωνα με το EFFIS η 3η καταστροφικότερη χρονιά από το 2006.
Από τον συνολικό αυτόν αριθμό καμένων εκτάσεων, τα 540.410 στρέμματα κάηκαν από τις 15 έως τις 29 Ιουλίου 2023, ήτοι ο μέσος ημερήσιος αριθμός καμένων στρεμμάτων ανήλθε σε 36.000.
Πιο συγκεκριμένα από τις 17 έως τις 27 Ιουλίου 2023 προκλήθηκαν οι οκτώ (8) καταστροφικότερες πυρκαγιές:
- 17 Ιουλίου 2023 – Ν. Κουβαράς Αττικής, 38.692 στρ.
- 17 Ιουλίου 2023 – Δερβενοχώρια (Πάνακτο) – Μάνδρα, 117.087 στρ.
- 17 Ιουλίου 2023 – Λουτράκι (Καλλιθέα), 11.962 στρ.
- 18 Ιουλίου 2023 – Ρόδος, 177.735 στρ.
- 23 Ιουλίου 2023 – Καρυστία Εύβοιας, 19.683 στρ.
- 23 Ιουλίου 2023 – Διακοπτό Αχαΐας, 17.721 στρ.
- 23 Ιουλίου 2023 – ΒΑ Κέρκυρα, 21.771 στρ.
- 26 Ιουλίου 2023 – Βελεστίνο Μαγνησίας, 87.240 στρ.
Ο αριθμός των συνολικά 547.700 συνολικά καμένων στρεμμάτων έως την 31η Ιουλίου 2023 είναι σχεδόν 5πλάσιος, ήτοι μεγαλύτερος σε ποσοστό 461,2%% από τον μέσο αριθμό των 118.750 στρ. καμένων εκτάσεων κατά τα έτη 2006 – 2022.
Τα 547.700 καμένα στρέμματα είναι αυξημένα κατά 243,6%, σε σχέση με το 2022, 367,2%, σε σχέση με το 2020, 510,1%, σε σχέση με το 2019, 455%, σε σχέση με το 2018% και 273,3%, σε σχέση με το 2017, ενώ είναι μειωμένα κατά 238,7%, σε σχέση με το 2021.
Ο συνολικός αριθμός των καμένων εκτάσεων των κρατών της ΕΕ από την 1η Ιανουαρίου έως την 31η Ιουλίου 2023 είναι 2.367.680 στρέμματα, αυξημένος κατά 67,6% από τον μέσο αριθμό 1.600.990 στρ. την περίοδο 2006 – 2022. Η Ελλάδα με τις συνολικά καμένες εκτάσεις των 547.700 στρεμμάτων την ίδια περίοδο, ήτοι πλέον του 1/4 του συνολικού αριθμού καμένων εκτάσεων των κρατών της ΕΕ, κατατάσσεται στη 2η θέση μεταξύ των κρατών της ΕΕ καθώς και των κρατών της Μεσογείου με τις περισσότερες καμένες εκτάσεις.
Πιο συγκεκριμένα, στην 1η θέση βρίσκεται η Ισπανία με 694.730 στρ. (σχεδόν 4/πλάσια έκταση της Ελλάδος), ενώ στην 3η θέση βρίσκεται η Ιταλία με 533.540 στρ. (υπερδιπλάσια έκταση της Ελλάδος).
Επίσης, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 7η θέση των κρατών της ΕΕ με τον αριθμό πυρκαγιών.
Πιο αναλυτικά οι καμένες αυτές εκτάσεις, σύμφωνα με το EFFIS της ΕΕ, προξενήθηκαν από 23 δασικές πυρκαγιές, Τα κράτη με τις περισσότερες πυρκαγιές είναι: 1) Ισπανία (333) πυρκαγιές, 2) Γαλλία (210), 3) Ιταλία (163), Πορτογαλία (112), Ιρλανδία (30), Βουλγαρία (28) και Ελλάδα (23).
117 συλλήψεις
Από τον συνολικό αριθμό των 7.081 πυρκαγιών συνελήφθησαν από τον διωκτικό μηχανισμό στα όρια του αυτοφώρου συνολικά 117 εμπρηστές – ένας ελάχιστος αριθμός συγκριτικά με τον συνολικό αριθμό πυρκαγιών, που αποδεικνύει, σύμφωνα με τον κ. Γκουρμπάτση, την αναποτελεσματικότητά του – φερόμενοι δράστες, είτε για τα αδικήματα του εμπρησμού (κοινού) με δόλο ή από αμέλεια (άρθρο 264 ΠΚ) ή εμπρησμού δάσους με δόλο ή από αμέλεια (άρθρο 265 ΠΚ), ποσοστό 1,6%.
Από τον αριθμό αυτόν των φερομένων ως εμπρηστών, οι 107 εμπρηστές αφορούν το αδίκημα του εμπρησμού (κοινού) ή εμπρησμού δάσους από αμέλεια (άρθρα 264 παρ. 2 και 265 παρ. 3 ΠΚ), ποσοστό 91,5% και οι 10 (εκ των οποίων οι δύο εμφάνισαν χαρακτηριστικά πυρομανίας), για εμπρησμό (κοινό) ή εμπρησμό δάσους με πρόθεση (άρθρα 264 παρ. 1 και 265 παρ. 1 ΠΚ), ποσοστό 8,5%.
Εξάλλου, από τους συνολικά 117 συλληφθέντες στα όρια αυτοφώρου εμπρηστές, οι 31 εμπρηστές συνελήφθησαν για την τέλεση του αδικήματος του εμπρησμού δάσους με πρόθεση ή από αμέλεια (άρθρο 265 ΠΚ), ποσοστό 26,5% ήτοι 1 στους 4 εμπρηστές. Από τους 31 εμπρηστές δάσους, οι 29 τέλεσαν το αδίκημα του εμπρησμού δάσους από αμέλεια (άρθρο 265 παρ. 3 ΠΚ), ποσοστό 93,5%, ενώ 2 για εμπρησμό δάσους με πρόθεση (άρθρο 265 παρ. 1 και 2 ΠΚ), ποσοστό 6,5%.
Να τονιστεί πως για τις οκτώ (8) καταστροφικότερες αγροτοδασικές πυρκαγιές δεν έχει έως σήμερα εξιχνιαστεί καμία και ως εκ τούτου δεν έχει συλληφθεί κανένας δράστης.
Τέλος, κατά τη διάρκεια του συνολικού αριθμού των 7.081 αγροτοδασικών πυρκαγιών, η Υπηρεσία του 112 «Ευρωπαϊκός Αριθμός Έκτακτης Ανάγκης» της ΓΓΠΠ απέστειλε σε περιοχές που απειλούνταν η ζωή των κατοίκων / επισκεπτών από εξελισσόμενο ή επικείμενο κίνδυνο πυρκαγιών συνολικά 70 sms alert.
Συμπερασματικά, σύμφωνα με τον αντιστράτηγο – υπαρχηγό του Πυροσβεστικού Σώματος ε.α, νομικό, ειδικό ερευνητή – δικαστικό πραγματογνώμονα Ανδριανό Γκουρμπάτση:
Κατά τους πρώτους επτά μήνες (Ιανουάριος – Ιούλιος) του έτους 2023:
- Ο Ιούλιος ήταν ο μήνας με τις περισσότερες αγροτοδασικές πυρκαγιές, με μέσο ημερήσιο αριθμό 49 πυρκαγιές
- Ο αριθμός των αγροτοδασικών πυρκαγιών, πλην του 2022, ήταν για το ίδιο διάστημα ο μεγαλύτερος τουλάχιστον από το 2017
- Οι καμένες εκτάσεις, πλην του 2021, ήταν για το ίδιο διάστημα οι περισσότερες τουλάχιστον από το 2017
- Η δριμύτητα των πυρκαγιών ήταν 78 στρ. / πυρκαγιά (από κάθε πυρκαγιά κάηκαν κατά μέσο αριθμό 78 στρ.)
- Ο μέσος αριθμός καμένων εκτάσεων είναι σχεδόν 5/πλάσιος από τον μέσο αριθμό για το ίδιο διάστημα κατά τα έτη 2006 – 2022, παρόλο που η χώρα διαθέτει τον μεγαλύτερο αριθμό εναερίων μέσων αεροπυρόσβεσης (91) συνολικά, εκ των οποίων τα 51 είναι μισθωμένα.
- Ο διωκτικός μηχανισμός για το έγκλημα του εμπρησμού δάσους είναι αναποτελεσματικός, αφού μόνον το 1,6% των φερομένων ως δραστών των πράξεων του εμπρησμού (κοινού) και εμπρησμού δάσους είτε με πρόθεση είτε από αμέλεια έχουν συλληφθεί στα όρια του αυτοφώρου.
- Ο μέσος ημερήσιος αριθμός 32 αγροτοδασικών πυρκαγιών κατά τους τρεις μήνες της τρέχουσας αντιπυρικής περιόδου ήταν ο μισός του αντίστοιχου μέσου αριθμού της τελευταίας 15/ετίας.
- Το φαινόμενο των αναζωπυρώσεων ήταν χαρακτηριστικό γνώρισμα που παρατηρήθηκε κυρίως σε ορισμένες εκ των καταστροφικότερων πυρκαγιών όπως λχ της Ρόδου, των Δερβενοχωρίων, της Κέρκυρας, του Βελεστίνου Μαγνησίας.
- Η Ελλάδα κατατάσσεται στη 2η θέση μεταξύ των κρατών της ΕΕ καθώς επίσης και της Μεσογείου με τις περισσότερες καμένες εκτάσεις και στην 7η θέση με τις περισσότερες δασικές πυρκαγιές.
