Μέχρι στιγμής έχουν καεί 400.000 στρέμματα γης, την ώρα που ο μέσος ετήσιος όρος είναι τα 500.000 στρέμματα, όπως ανέφερε ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Κικίλιας, κατά τη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε την Παρασκευή για τις δασικές πυρκαγιές.
Ο κ. Κικίλιας χαρακτήρισε την περίοδο δύσκολη και υπογράμμισε την αυτοθυσία και τον ηρωισμό όλων όσων δίνουν μάχη με τις φωτιές, κάνοντας αναφορά και στον θάνατο των δύο πιλότων.
Σήμερα είναι η πρώτη μέρα που στο χάρτη πρόβλεψης κινδύνου πυρκαγιάς δεν βρισκόμαστε στο κόκκινο, ανέφερε ο υπουργός, σημειώνοντας ότι μέσα σε ένα δεκαήμερο είχαμε πάνω από 600 οι φωτιές στη χώρα. Και από τις 600, οι δέκα ήταν σε μεγάλη έκταση.
«Τις μέρες αυτές εκδηλώθηκαν 667 πυρκαγιές. Πάνω από 60 πυρκαγιές την ημέρα, σχεδόν σε όλη τη χώρα. Για μία ακόμη χρονιά, στη συντριπτική τους πλειοψηφία προκλήθηκαν από ανθρώπινο χέρι. Ήταν εμπρησμοί είτε από εγκληματική αμέλεια είτε από πρόθεση», είπε χαρακτηριστικά, εξηγώντας πως η διαφορά με άλλες χρονιές ήταν οι καιρικές συνθήκες, στις οποίες κλήθηκε ο μηχανισμός να διαχειριστεί την κρίση.
Διαβάστε ακόμα: Ο «πόλεμος» της χώρας με τις φλόγες: Πάνω από 610 δασικές πυρκαγιές το τελευταίο 10ημερο
«Η κλιματική κρίση έδωσε ένα ιστορικά πρωτοφανή καύσωνα. Η κλιματική κρίση είναι εδώ, δεν είναι θεωρία, είναι βίωμα. Δεν είναι φέτος μόνο εδώ. Θα είναι διαρκής με ό,τι αυτό συνεπάγεται», υπογράμμισε, προσθέτοντας: «Ενδεικτικά, την τελευταία δεκαετία, ακραίο καύσωνα σε συνδυασμό με ισχυρούς ανέμους είχαμε μία μέρα το 2012, δύο ημέρες το 2019 και ένα τριήμερο το 2021. Άρα η κατάσταση επιδεινώνεται, όπως δείχνουν τα στοιχεία».
Θέλοντας να τονίσει τις ιδιαίζουσε συνθήκες που αντιμετωπίζουμε φέτος, ο κ. Κικίλιας ανέφερε ότι από το 2003 που ξεκίνησε να εκδίδεται ο χάρτης επικινδυνότητας πυρκαγιάς, ποτέ άλλοτε δεν είχαμε χάρτη με κατηγορίες πολύ υψηλού κινδύνου σε κατάσταση συναγερμού για πέντε συνεχόμενες ημέρες και σε τόσες περιφέρειες.
Πάντως, συνέχισε, το Πυροσβεστικό Σώμα κατάφερε να θέσει υπό έλεγχο την πλεινότητα των 667 πυρκαγιών. «Ωστόσο, δέκα πυρκαγιές, σε Δερβενοχώρια, Λουτράκι, Κουβαρά, Αίγιο, Λακωνία, Βοιωτία, Λαμία, Κάρυστο, Ρόδο, Νέα Αγχίαλο, πήραν μεγάλες διαστάσεις… και κόστισαν τη ζωή σε τρεις συνανθρώπους μας που δεν απομακρύνθηκαν, παρά την προειδοποίηση. Οι φωτιές προκάλεσαν επίσης τον τραυματισμό 74 πυροσβεστών».
Ο υπουργός επανέλαβε πως πρώτη προτεραιότητα της κυβέρνησης σε συνθήκες υψηλού κινδύνου «ήταν, είναι και παραμένει η προστασία της ανθρώπινης ζωής. Τα υπόλοιπα, σημαντικά μεν, αλλά έπονται».
Το κράτος, είπε ο κ. Κικίλιας, θα κάνει ό,τι πρέπει και ό,τι οφείλει για να ανακουφίσει τους πληγέντες και τις πληγείσες περιοχές. Παρά την προετοιμασία ο βαθμός δυσκολίας αποδείχθηκε πολύ μεγάλος, σημείωσε και συμπλήρωσε ότι όπου διαπιστωθούν ελλείψεις ή λάθη θα υπάρξει βελτίωση και αναθεώρηση. Η κλιματική κρίση δεν θα φύγει και οφείλουμε να προσαρμόσουμε τις πολιτικές μας σε όλα τα επίπεδα, τόνισε ο υπουργός. «Δεν στρουθοκαμηλίζουμε. Βλέπουμε την πραγματικότητα κατάματα. Βελτίωση, ενίσχυση, αναθεώρηση, ειδικά όταν έχουμε πρωτοφανή συμβάντα όπως το να περνάει η φωτιά αντιπυρική ζώνη πλάτους 200 μέτρων και να εμφανίζονται πυροστρόβιλοι με θερμοκρασία 1000 βαθμούς Κελσίου», πρόσθεσε.
Στη συνέντευξη Τύπου συμμετείχαν επίσης ο γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών, καθηγητής Φυσικής της Ατμόσφαιρας και Κλιματολογίας Χρήστος Ζερεφός, ο αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, αντιστράτηγος Γεώργιος Πουρναράς, και ο προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ευάγγελος Γκουντούφας.
Χρ. Ζερεφός: Η κλιματική κρίση μάς οδηγεί σε αναθεώρηση όλων των στρατηγικών
Από την πλευρά του ο καθηγητής Φυσικής της Ατμόσφαιρας και Κλιματολογίας Χρήστος Ζερεφός αναφέρθηκε στις καιρικές συνθήκες που έχουν καταστήσει πιο εύκολη την πρόκληση και διάδοση των δασικών πυρκαγιών, ενώ απέρριψε την εκτίμηση ότι τα φαινόμενα που ζούμε φέτος οφείλονται στο Ελ Νίνιο. Για τον καθηγητή, η κλιματική κρίση έχει αλλάξει τα πάντα και αναγκάζει σε αναθεώρηση όλων των στρατηγικών.
Πιο συγκεκριμένα, ξεκινώντας την τοποθέτησή του, είπε ότι «το 2023 θα πρέπει να το θυμόμαστε, όπως θυμόμαστε το 2021, το 2019 και το 2012».
Οι καύσωνες είναι γνωστοί εδώ και 2.500 χρόνια, από τα γραπτά του Αριστοτέλη, είπε, σημειώνοντας ότι ήταν μικρότερης διάρκειας. «Σοβαρός καύσωνας ξεκίνησε το 1987 για την Ελλάδα» και είχε προκαλέσει 3.000 θύματα. Όπως είπε, κάθε χρόνο οι μέρες με υψηλές θερμοκρασίες θα είναι πιο πολλές και βαθμιαία θα εμφανίζονται πιο συχνά καύσωνες που ευνοούν την εμφάνιση δασικών πυρκαγιών.
Επιχειρώντας να εξηγήσει τι ακριβώς συνέβη φέτος στη χώρα μας που ευνόησε την πρόκληση πυρκαγιών, ανέφερε ότι είχαμε ένα ήπιο χειμώντα που είχε ως αποτέλεσμα να χάσουμε το μισό νερό. «Επομένως άρχισε να ωριμάζει μια κατάσταση επικινδυνότητας για την εξάπλωση των πυρκαγιών. Η σχετική υγρασία του εδάφους σε πολλές περιοχές κατέβηκε κάτω από 10%, που είναι το ακραίο όριο για διάδοση δασικών πυρκαγιών», είπε, προσθέτοντας ότι τα δασικά οικοσυστήματα της Ελλάδας είναι από τα πιο ευαίσθητα στον κόσμο. «Το δασικό οικοσύστημα είναι απαραίτητο. Εαν το προστατεύσουμε υπάρχει ελπίδα να αναγεννηθεί», δήλωσε.
«Δυστυχώς το θέμα της προστασίας των δασών είναι πολύ δύσκολο», συνέχισε. Ωστόσο, όπως είπε, το κόστος της κλιματικής αλλαγής, εάν δεν κάνουμε τίποτα, στο τέλος του αιώνα θα ξεπεράσει τα 700 δισ. ευρώ, ενώ εάν προσαρμοστούμε, το κόστος αυτό μειώνεται στα 400 δισ. ευρώ.
«Τι είναι η προσαρμογή; Τα μέτρα, η γνώση, η ενημέρωση, η έγκαιρη παρέμβαση και οι υποδομές που δεν υπάρχουν», εξήγησε, τονίζοντας ότι η τρατηγική επιδέχεται βελτίωσης. Όλες οι σπουδές μας είναι πλέον παρωχημένες διότι η κλιματική κρίση προκαλεί πλήρη αποσταθεροποίηση του κλίματος παγκοσμίως, υπογράμμισε.
«Οι δασικές πυρκαγιές που βλέπουμε σήμερα φτάνουν, και μπορούν να φτάσουν, το 1 χιλιόμετρο υψόμετρο. Αυτό στο παρελθόν δεν υπήρχε.Οι δασικές πυρκαγιές πηγαίνανε μέχρι τα 500 μέτρα. Η πρώτη φορά που φάνηκε ότι μπορούν να φτάσουν και να περάσουν το 1 χιλιόμετρο έγινε στην Πελοπόννησο το 2007, και η αιτία ήταν οι φοβεροί άνεμοι που έπνεαν με 150 χλμ/ώρα επί πέντε ημέρες, κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στη χώρα μας», ανέφερε για να καταλήξει πως «η κλιματική κρίση οδηγεί σε εξ’ ανάγκης αναθεώρηση όλων των στρατηγικών που εφαρμόσαμε, όχι μόνο εμείς αλλά και οι άλλες χώρες της Μεσογείου».
Αναφερόμενος στο Ελ Νίνιο είπε ότι πρόκειται για ένα σπουδαίο φαινόμενο, το οποίο όμως ακόμα δεν έχει φτιαχτεί. «Τώρα φτιάχνεται. Επομένως δεν είναι αυτή η αιτία για τα φαινόμενα που είδαμε φέτος», σημείωσε.
«Αντίθετα, υπάρχει μια υπερθέρμανση σε όλη την ανατολική ακτή στα νερά των Ηνωμένων Πολιτειών και μια υπερθέρμανση της Μεσογείου. Για παράδειγμα, στο Μαϊάμι η θάλασσα έχει 28-29 βαθμούς θερμοκρασία. Δηλαδή είτε κολυμπάτε στο Μαϊάμι είτε στην Αλεξάνδρεια, η θάλασσα έχει την ίδια θερμοκρασία. Αυτές οι αλλαγές είναι πολύ μεγάλες, τόσο μεγάλες όση η ενέργεια που στέλνει ο ήλιος κάθε δευτερόλεπτο. Καλούμαστε να προσαρμοστούμε, να τις αντιμετωπίσουμε», κατέληξε.
Γ. Πουρναράς: Είχαμε «το τρίγωνο του διαβόλου»
Σε τρεις λέξεις αυτό που ζήσαμε το τελευταίο διάστημα ήταν «το τρίγωνο του διαβόλου: οι υψηλές θερμοκρασίες, η χαμηλή σχετική υγρασία και ο άνεμος», είπε ο αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, αντιστράτηγος Γεώργιος Πουρναράς, συμμετέχοντας στη συνέντευξη.
«Ειδικότερα η πυρκαγιά της Μαγνησίας, αλλά και κάποιες άλλες πυρκαγιές, ήταν αυτό που χαρακτηρίζουμε επιθετικές πυρκαγιές και είναι δύσκολα αντιμετωπίσιμες», εξήγησε, υπογραμμίζοντας πως το Πυροσβεστικό Σώμα είναι σε επιφυλακή ενώ έχουν ανακληθεί όλες οι άδειες, και είναι όλοι στο πεδίο.
Αναφερόμενος στον μεγάλο αριθμό των πυρκαγιών που κλήθηκε η Πυρσοβεστική να αντιμετωπίσει, είπε ότι καθημερινά είχαμε 60-80 ενάρξεις πυρκαγιάς. Και σε όλες έπρεπε να διατεθούν επίγειες και εναέριες δυνάμεις. «Ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα».
«Στην πυρκαγιά της Ρόδου έγινε μια μεγάλη επιχείρηση με 350 άτομα ενώ καθημερινά επιχειρούσαν 12-15 εναέρια μέσα. Στη Μαγνησία, από τις 11:30 έως τις 16:00, είχαμε 9 ενάρξεις πυρκαγιών», πρόσθεσε.
