Όταν χρηματιστές, τραπεζίτες και άλλα εκλεκτά μέλη του χρηματοοικονομικού κλάδου εθίζονται σε ναρκωτικές ουσίες ή στο αλκοόλ, συχνά καταλήγουν στον καναπέ του ψυχιάτρου Σαμ Γκλέιζερ. Ο Δρ. Γκλέιζερ είναι ιδιοκτήτης κλινικής ψυχοθεραπειών με 6 γιατρούς, που αυτή τη στιγμή φροντίζουν 200 ασθενείς. Στη συντριπτική πλειονότητά τους είναι traders, διαχειριστές hedge funds, επενδυτικοί τραπεζίτες και δικηγόροι επιχειρήσεων. Κάποιοι μοιάζουν να ξεπήδησαν από τις σελίδες του μυθιστορήματος του Μπρετ Ίστον Έλις, American Psycho (το οποίο είδαμε και στη μεγάλη οθόνη με πρωταγωνιστή τον Κρίστιαν Μπέιλ). Σχεδόν όλοι είναι άνδρες και φοβούνται να μιλήσουν στους εργοδότες τους για το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πόσο μάλλον να ζητήσουν άδεια ασθενείας.
«Έχω δει πολλούς ανθρώπους που εργάζονται στα ανώτερα κλιμάκια του χρηματοοικονομικού τομέα, μοιάζουν άκρως λειτουργικοί και είναι τρομοκρατημένοι στην ιδέα του να αποκαλυφθεί τι περνάνε» λέει ο 56χρονος Γκλέιζερ σε συνέντευξή του στη Wall Street Journal. «Υπάρχει μία κουλτούρα παράνοιας. Θα θέλατε να διαχειριστεί τα χρήματά σας κάποιος που έχει αναγνωριστεί ως αλκοολικός;» εξηγεί.
Ως έφηβος ακόμη ο Γκλέιζερ ήθελε να ασχοληθεί με την ιατρική, ακολουθώντας τα βήματα του πατέρα του και του αδερφού του. Σε ηλικία 21 ετών έχασε τη μητέρα του και έπαθε κατάθλιψη. Τότε αποφάσισε να σπουδάσει ψυχιατρική. Όταν έκανε την πρακτική του, ένας από τους πρώτους ασθενείς του ήταν λογιστής μεγάλης εταιρείας της Wall Street, που έχασε τη δουλειά του και εθίστηκε στη κοκαΐνη. «Το να τον δω να κάνει στροφή στη ζωή του, να παλέψει και να μείνει νηφάλιος, ήταν κάτι που πραγματικά με γέμισε ικανοποίηση» λέει. Άρχισε να ασχολείται και με άλλους ασθενείς εθισμένους σε αλκοόλ και ναρκωτικά, πρωτίστως από τον χρηματοοικονομικό κλάδο. Ασθενείς τον συνέστηναν σε άλλους συναδέλφους τους με προβλήματα εθισμού και έτσι η λίστα των πελατών του άρχισε να μεγαλώνει. Μέσα σε λίγα χρόνια οι ασθενείς του προέρχονταν σχεδόν αποκλειστικά από τη Wall Street.
Οι ετήσιες απολαβές υψηλόβαθμων στελεχών φτάνουν έως και δεκάδες εκατομμύρια δολάρια. Τα χρήματα μπορούν να αποδειχθούν πρόβλημα. Πρώτον γιατί δίνουν άνετη πρόσβαση σε ουσίες και δεύτερον γιατί λειτουργούν ως αποτρεπτικός παράγοντας πολλές φορές στο να ζητήσει κάποιος εθισμένος βοήθεια. Αισθάνονται ότι κανείς δεν θέλει να ακούσει έναν πλούσιο τύπο να παραπονιέται για τις δυσκολίες της ζωής του. Και όταν ζητούν βοήθεια, συχνά θέλουν να το κάνουν με τους δικούς τους όρους.
Τα πρώτα χρόνια της καριέρας του ο Γκλέιζερ είχε έναν ασθενή με κατάθλιψη και εθισμό στο σεξ, που δήλωνε «υπερβολικά απασχολημένος», ώστε να καταφέρει να επισκεφτεί το γραφείο του ψυχιάτρου. Έστειλε λοιπόν μία λιμουζίνα να παραλάβει τον Γκλέιζερ και να τον μεταφέρει στον δικό του χώρο. «Στην αρχή αισθάνεσαι πολύ ιδιαίτερος. Μετά συνειδητοποιείς πως δεν βοηθάς τον ασθενή σου, γιατί έχεις γίνει υπάλληλός του» αναφέρει στη WSJ.
Πολλοί φοβούνται ακόμη το στίγμα
Το ζήτημα της πίεσης στην ψυχική υγεία απασχολεί έντονα τη Wall Street. Ήρθε δε δυναμικά στο προσκήνιο όταν ο Τόμας Λι, πρωτοπόρος στον χώρο των private equity, αυτοκτόνησε τον περασμένο Φεβρουάριο. Παρόλα αυτά ζητήματα όπως η κατάθλιψη, το στρες, ο εθισμός παραμένουν ταμπού σε πολλές επιχειρήσεις του κλάδου – εν μέρει επειδή το να παρουσιάζεις στελέχη που εμφανίζουν μία εικόνα απόλυτης σταθερότητας είναι καθοριστικής σημασίας στο να προσελκύεις ή να διατηρείς πελάτες.
Σε άλλους επαγγελματικούς χώρους έχουν ληφθεί πρωτοβουλίες ώστε να αφαιρεθεί το στίγμα και οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν εθισμούς και προβλήματα ψυχικής υγείας να μπορούν να λάβουν άδεια μετ’αποδοχών και δωρεάν υπηρεσίες συμβουλευτικής. Στην ανώτατη εκπαίδευση, την πολιτική, τον επαγγελματικό αθλητισμό έχουμε πολλά παραδείγματα πρωταγωνιστών, που μιλούν δημόσια για τα θέματα της ψυχικής υγείας και τις προσωπικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Στη Wall Street προς το παρόν λίγοι κολοσσοί, όπως η JPMorgan Chase, έχουν προωθήσει τέτοιου είδους πρωτοβουλίες. Οι εταιρείες private equity, τα hedge funds και άλλες μικρότερου μεγέθους χρηματιστηριακές εταιρείες έχουν μείνει πολύ πίσω, αφού θέλουν να αποφύγουν το στίγμα.
«Ο εθισμός είναι τεράστιο πρόβλημα» λέει στη WSJ ο Τζόναθαν Άλπερτ, ψυχοθεραπευτής με αρκετούς ασθενείς από τον χώρο των χρηματοοικονομικών και της τεχνολογίας. «Το να ζητήσει κάποιος βοήθεια είναι πιθανότατα πιο αποδεκτό στον χώρο της τεχνολογίας, γιατί είναι ένας κλάδος, που εστιάζει στην ευημερία. Η Wall Street ωστόσο είναι πιο παραδοσιακή και τα στελέχη της θέλουν να δίνουν την εικόνα των σκληροτράχηλων ανθρώπων, που σφίγγουν τα δόντια και κάνουν αυτό που πρέπει να κάνουν».
Το παράρτημα της Νέας Υόρκης της Εθνικής Συμμαχίας για την Ψυχική Υγεία προώθησε πέρυσι μία συνεργατική πρωτοβουλία για την αφύπνιση και ενημέρωση σε θέματα ψυχικής υγείας. Πέντε μεγάλες επενδυτικές τράπεζες, μεταξύ των οποίων οι Citigroup και Deutsche Bank, υπέγραψαν. Μόνο δύο εταιρείες εναλλακτικών επενδύσεων συμμετείχαν στην πρωτοβουλία.
