Του Γιώργου Δ. Παυλόπουλου
[email protected]
Οι ιταλικές εκλογές κινήθηκαν τελικά περισσότερο στον αστερισμό της εκλογής Τραμπ και του βρετανικού δημοψηφίσματος, παρά σε εκείνον των ολλανδικών, γαλλικών και γερμανικών εκλογών του 2017.
Μεγάλοι και ουσιαστικά μοναδικοί κερδισμένοι, το ιδιόμορφο, επικρινόμενο ως λαϊκιστικό και με θολή πλατφόρμα Κίνημα «Πέντε Αστέρια» (M5S) του Μπέπε Γκρίλο, με «βιτρίνα» τον νέο αρχηγό Λουίτζι Ντι Μάιο και η εθνικιστική δεξιά (αν όχι ακροδεξιά) Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι.
Μεγάλοι χαμένοι ο Ματέο Ρέντσι και το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα (PD) του, που υπέστησαν ξεκάθαρη ήττα, καθώς και ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο οποίος κατάφερε για πρώτη φορά από το 1994 να χάσει την ηγεμονία και να γίνει δεύτερη δύναμη μέσα στη συντηρητική παράταξη, ενώ υπολόγιζε σε θριαμβευτική επάνοδο. Οι εθνικιστές και τα μετα-φασιστικά ρεύματα, τους οποίους χρησιμοποιούσε ως βαστάζους στο κεντροδεξιό μπλοκ και στις κυβερνήσεις του, κέρδισαν για πρώτη φορά τον ρόλο του πηδαλιούχου στο τρένο της Δεξιάς.
«Μεγάλος συνασπισμός» τέλος
Το σενάριο του «μεγάλου συνασπισμού» Forza Italia (FI) – Δημοκρατικού Κόμματος, δηλαδή Μπερλουσκόνι – Ρέντσι, αποτελεί πια όνειρο θερινής νυκτός. Ακόμη και αν ο πρώτος δεν αποχωρήσει από την πολιτική και ο δεύτερος δεν παραιτηθεί από την ηγεσία του PD, τα «κουκιά» σε Βουλή και Γερουσία δεν βγαίνουν και ουδεμία τρίτη πολιτική δύναμη θα υποστήριζε – ούτε θα είχε συμφέρον να υποστηρίξει – ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Τα ποσοστά των δύο κομμάτων, αθροιζόμενα, μετά βίας φθάνουν εκείνο των «Πέντε Αστέρων».
Μια κυβέρνηση της Κεντροδεξιάς υπό τον – φίλο και συνοδοιπόρο της Μαρίν Λεπέν – Σαλβίνι, που μία ημέρα μετά την κάλπη δήλωσε και πάλι ότι «το ευρώ ήταν ένα λάθος», δεν θα ενέπνεε καμία εμπιστοσύνη στις Βρυξέλλες για την επόμενη ημέρα. Ωστόσο, οι συμφωνίες είναι για να τηρούνται και ο Μπερλουσκόνι είχε δεσμευθεί ότι, εάν η Λέγκα ξεπερνούσε τη FI σε ψήφους, θα είχε τον πρώτο λόγο σε ό,τι αφορά το πρόσωπο του πρωθυπουργού. Και σε αυτή την περίπτωση, όμως, θα χρειαστεί, εκτός των ακροδεξιών Αδελφών της Ιταλίας(FdI), επιπλέον κοινοβουλευτική στήριξη.
Ο «εφιάλτης» των Βρυξελλών
Η τρίτη εκδοχή των μετεκλογικών εξελίξεων, δηλαδή μία κυβέρνηση υπό το πρώτο σε ψήφους κόμμα, το ευρωσκεπτικιστικό M5S, με την υποστήριξη και τη συμμετοχή των δύο κομμάτων της σκληρής αντιμεταναστευτικής Δεξιάς (Λέγκα – Αδελφοί της Ιταλίας), είναι αριθμητικά η πλέον εφικτή, με βάση τη διαφαινόμενη κατανομή εδρών, η οποία πάντως θα ξεκαθαρίσει την Τρίτη. Είναι όμως και το πλέον ανησυχητικό για τις σχέσεις Ρώμης – Βρυξελλών, καθώς και για το μέλλον της Ευρωζώνης και ευρύτερα της Ε.Ε. σενάριο.
«Πέντε Αστέρια» και Λέγκα έχουν υπάρξει έως πρόσφατα υποστηρικτές δημοψηφισματικών λύσεων για επιστροφή της Ιταλίας στη λιρέτα, ενώ χρησιμοποιούν ακόμη και σήμερα σκληρή γλώσσα για τους αξιωματούχους της Ένωσης των «28» που κατοικοεδρεύουν στις Βρυξέλλες. Οι Ντι Μάιο και Σαλβίνι έσπευσαν να καθησυχάσουν αγορές και επενδυτές, ωστόσο οι περιπέτειες είναι μπροστά για την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης.
Το ιταλικό σύνταγμα δίνει αρκετή ελευθερία κινήσεων στον πρόεδρο της Ιταλίας Σέρτζιο Ματαρέλα, στη φάση των διερευνητικών εντολών. Η αναδιάρθρωση του πολιτικού σκηνικού στη χώρα δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε αδυναμία σχηματισμού βιώσιμου κυβερνητικού σχήματος, σε πολύμηνη αστάθεια ή/και σε νέες κάλπες.
