Στο επίκεντρο συζήτησης με θέμα «Η διάβρωση του κράτους δικαίου στην Ελλάδα: σκάνδαλο υποκλοπών και ελευθερία των μέσων ενημέρωσης», στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, βρέθηκε σήμερα η χώρα μας
Στη συζήτηση, εκ μέρους της σουηδικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, το λόγο πήρε η υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της χώρας, Τζέσικα Ρόσβαλ, η οποία δήλωσε ότι «η σουηδική Προεδρία θεωρεί την προστασία των κοινών αξιών του Κράτους Δικαίου, της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων ως βασική προτεραιότητα του εξαμήνου» και ότι «πρέπει να υπερασπιστούμε αυτές τις αξίες και κυρίως στη σημερινή συγκυρία με τον πόλεμο στις πύλες της Ευρώπης».
Η επίτροπος για τις Χρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες, τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα και την Ένωση Κεφαλαιαγορών, Μαρέιντ Μαγκίνες, εκπροσωπώντας τον αρμόδιο επίτροπο, Ντιτιέ Ρέντερς, τόνισε ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρακολουθεί τις εξελίξεις σε ό,τι αφορά το Κράτος Δικαίου στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της ετήσιας έκθεσης για το Κράτος Δικαίου, όπως το κάνει για όλα κράτη μέλη». Ενημέρωσε, παράλληλα, την Ολομέλεια ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε την 3η έκθεση για το Κράτος Δικαίου τον Ιούνιο» και, όπως είπε, «για πρώτη φορά συμπεριείχε συστάσεις, ειδικές ανά χώρα, για όλα τα κράτη μέλη».
Οι συστάσεις για το δικαστικό σύστημα
Αμέσως μετά, αναφέρθηκε αναλυτικά για τις συστάσεις που αφορούν την Ελλάδα και «άλλες σχετικές εξελίξεις», όπως είπε. Συγκεκριμένα, μίλησε για τις συστάσεις που αφορούν το δικαστικό σύστημα στην Ελλάδα – εμπλοκή του δικαστικού κλάδου στους διορισμούς προέδρου και αντιπροέδρου στο ανώτατο δικαστικό σύστημα, πρέπει να γίνεται «με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα για τους διορισμούς ανώτατων δικαστικών λειτουργών», διαπίστωση που έχει καταγραφεί και παλιότερα. Η 3η έκθεση για το Κράτος Δικαίου, ανέφερε, «διαπίστωσε ότι η Ελλάδα έχει υιοθετήσει κάποια μέτρα για την αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος, αλλά υπάρχουν διάφορες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν σε ό,τι αφορά την αποτελεσματική λειτουργία της Δικαιοσύνης». Επιπλέον, είπε πως «παρότι υπάρχουν βελτιώσεις στην ψηφιοποίηση της διοίκησης της δικαιοσύνης», την ίδια ώρα, «υπάρχουν σχετικές ελλείψεις της ψηφιοποίησης της αστικής δικαιοσύνης».
Για το «Πόθεν έσχες»
Όσον αφορά το γενικότερο πλαίσιο κατά της διαφθοράς, η επίτροπος ανέφερε ότι, ενώ υποβάλλονται δηλώσεις πόθεν έσχες, «λίγες ελέγχονται» και θα πρέπει να γίνεται «συστηματική επαλήθευση της ορθότητας των στοιχείων των δηλώσεων». Επίσης, το 2021, διαπιστώθηκε «ένας περιορισμένος αριθμός διώξεων, όσον αφορά τη διαφθορά». Επομένως, είπε, θα πρέπει να σημειωθεί πρόοδος σε αυτό το θέμα. Και υπενθύμισε ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πάντα πρότεινε να αυξηθούν οι προσπάθειες (των κρατών μελών) να υπάρχει ένα μητρώο όσον αφορά τις διώξεις και τελεσίδικες αποφάσεις σε περιπτώσεις διαφθοράς».
Σοβαρή ανησυχία για τους δημοσιογράφους
Σχετικά με την ελευθεροτυπία και πολυφωνία των μέσων, η επίτροπος ανέφερε ότι η έκθεση για το Κράτος Δίκαιου μιλάει για την κατάσταση των δημοσιογράφων στην Ελλάδα και ότι «υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες λόγω του ότι πολλοί δημοσιογράφοι έχουν αντιμετωπίσει απειλές και φυσικές επιθέσεις, ενώ έχει επιδεινωθεί το επαγγελματικό τους περιβάλλον».
Επίσης, τόνισε ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει (στην έκθεση) ειδική σύσταση προς την Ελλάδα για το θέμα αυτό με στόχο να υιοθετηθεί ειδική νομοθεσία για να βελτιωθεί η φυσική ασφάλεια και περιβάλλον εργασίας των δημοσιογράφων, λαμβάνοντας υπόψιν τα ευρωπαϊκά πρότυπα για την προστασία των δημοσιογράφων». Και αμέσως προσέθεσε ότι στην ίδια έκθεση σημειώνεται ότι «η ελληνική κυβέρνηση πρόσφατα υπέγραψε ένα μνημόνιο συνεννόησης για την προστασία, ασφάλεια και ενίσχυση της δημοσιογραφίας και άλλων επαγγελμάτων ενημέρωσης μέσα σε ένα κοινό πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων καθ ύλην αρμόδιων υπουργείων, καθώς και προτάσεις για νομοθετικές και μη νομοθετικές πρωτοβουλίες για να εξασφαλιστεί η προστασία των δημοσιογράφων».
Στη συνέχεια της παρέμβασής της, υπενθύμισε ότι «η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Media Freedom Act, που υιοθετήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2022, περιέχει πολλές διατάξεις για να ενισχύσουν την ελευθεροτυπία και για να προστατεύσουν τους δημοσιογράφους, άρθρα συγκεκριμένα για τις υποκλοπές και τη χρήση κακόβουλου λογισμικού από τις δημόσιες αρχές».
Όσον αφορά άλλα ζητήματα και πριν μιλήσει για το θέμα «των κακόβουλων λογισμικών και των υποκλοπών», αναφέρθηκε στις απαιτήσεις «καταγραφής ΜΚΟ και οργανώσεων των πολιτών» και ότι «αυτές οι απαιτήσεις θα πρέπει να είναι αναλογικές, καθώς πρέπει να λειτουργούν απρόσκοπτα», ενώ σχετικά με τη νομοπαρασκευαστική διαδικασία, είπε ότι «θα πρέπει να βελτιωθεί η διαδικασία υιοθέτησης της νομοθεσίας, συγκεκριμένα ο χρόνος δημόσιας διαβούλευσης».
Για τις υποκλοπές
Σχετικά με το θέμα των κακόβουλων λογισμικών και των υποκλοπών, επανέλαβε ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταδικάζει σθεναρά οποιαδήποτε παράνομη πρόσβαση σε προσωπικές επικοινωνίες, είτε με παραδοσιακά μέσα είτε με κακόβουλο λογισμικό ή υποκλοπές» και ότι «έχουμε ένα ισχυρό πλαίσιο για την προστασία των δεδομένων και ιδιωτική σφαίρα και πρέπει να γίνει σεβαστό».
Ενημέρωσε το Σώμα ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημειώνει ότι η ελληνική κυβέρνηση υιοθέτησε νόμο για την υποκλοπή για λόγους εθνικής ασφάλειας και την καταπολέμηση του εγκλήματος». Και αμέσως είπε ότι σε ό,τι αφορά την αγορά και χρήση λογισμικού τέτοιου είδους από τις δημόσιες αρχές, «θα πρέπει να προσδιορίζονται οι συνθήκες αγοράς τέτοιου λογισμικού».
«Τους τελευταίους μήνες σημειώσαμε ότι υπάρχουν κι άλλες αναφορές για παρακολουθήσεις πολιτικών, δημοσιογράφων και στελεχών των ενόπλων δυνάμεων», είπε και προσέθεσε: «Υπάρχουν διάφορες έρευνες που τρέχουν αυτή τη στιγμή. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πιστεύει ότι οι εποπτικές αρχές θα χρησιμοποιήσουν όλες τις εξουσίες που έχουν για να εξετάσουν πλήρως αυτές τις υπόνοιες και τους ισχυρισμούς για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη. Τα άτομα θα πρέπει να ασκούν τα δικαιώματά τους για την προστασία των δεδομένων τους και της ιδιωτικής τους σφαίρα».
Τέλος, σχετικά με το δικαίωμα σε ένδικα μέσα, είπε ότι «το δικαίωμα ενημέρωσης μπορεί να υπόκειται σε καθυστερήσεις λόγω της εθνικής νομοθεσίας» και ότι «αυτό θα πρέπει να γίνεται μόνο για λόγους εθνικής ασφάλειας» και ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει λάβει πληροφορίες από τις ελληνικές αρχές για τις πρόσφατες εξελίξεις και θα παρακολουθεί την κατάσταση εκ του σύνεγγυς».
«Το δημοκρατικό κράτος απειλείται σοβαρά στην Ελλάδα».
Τον λόγο πήρε και η εισηγήτρια της Επιτροπής Pega του Ευρωκοινοβουλίου για τις υποκλοπές Σόφι Ιν’τ Βελντ που δήλωσε ότι «το δημοκρατικό κράτος απειλείται σοβαρά στην Ελλάδα».
«Η δουλειά μας δεν είναι να προστατεύουμε το ένα πολιτικό κόμμα ή το άλλο. Η δουλειά μας είναι να προστατεύουμε την ελληνική δημοκρατία για όλους» είπε η Ολλανδή ευρωβουλευτής για να τονίσει ότι «το χρώμα συναγερμού στην κλίμακα των απειλών είναι πορτοκαλί. Είμαστε όλοι πιστοί στις πολιτικές μας οικογένειες αλλά αυτή η πίστη δεν πρέπει να υπερβαίνει αυτό που κάνουμε. Η δουλειά μας δεν είναι να προστατεύουμε το ένα πολιτικό κόμμα ή το άλλο. Η δουλειά μας είναι να προστατεύουμε την ελληνική δημοκρατία για όλους, όλοι μαζί».
