Από την έντυπη έκδοση
Των Νίκου Μπέλλου και Δημήτρη Χατζηδημητρίου
Η χθεσινή συνεδρίαση του συμβουλίου υπουργών της Ε.Ε. για την προσφυγική κρίση, που έγινε σε κλίμα έντασης, κατέδειξε με τον πλέον σαφή τρόπο ότι τα κράτη-μέλη δεν έχουν σχέδιο αντιμετώπισης του προβλήματος και περιμένουν από την Τουρκία να δώσει λύση. Σχέδιο έκτακτης ανάγκης για αντιμετώπιση μιας όλο και πιο ορατής ανθρωπιστικής κρίσης στην Ελλάδα έχει υποβάλει η κυβέρνηση στην Κομισιόν και την ολλανδική προεδρία.
Το βασικό συμπέρασμα που προκύπτει από τη χθεσινή συζήτηση είναι πως δεν υπήρξε καμία δέσμευση από την πλευρά της Αυστρίας και των χωρών του διαδρόμου των Βαλκανίων ότι τα βόρεια σύνορα της Ελλάδας θα παραμείνουν ανοικτά τουλάχιστον μέχρι τις 7 Μαρτίου και τη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών με τον Τούρκο πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου.
Είναι αλήθεια ότι η πλειοψηφία των χωρών-μελών, η Κομισιόν και η ολλανδική προεδρία αναφέρθηκαν στην ανάγκη να υπάρξει κοινή απάντηση της Ε.Ε. στο προσφυγικό.
Ωστόσο, οι χώρες του διαδρόμου των Βαλκανίων, με εξαίρεση τη Γερμανία, δεν θέλησαν να δεσμευθούν. Για παράδειγμα, η Σλοβενία είπε ότι αν η Αυστρία και η Γερμανία κλείσουν τα σύνορά τους, τότε θα κάνει και αυτή το ίδιο. Η Σερβία που δεν είναι μέλλος της Ε.Ε. αλλά προσκλήθηκε στη συνεδρίαση είπε ότι και αυτή θα κλείσει τα σύνορα αν κάνουν το ίδιο οι γειτονικές Κροατία και Σλοβενία.
Η χώρα μας δεν ήταν χθες στο στόχαστρο της πλειονότητας των κρατών-μελών, αντίθετα μάλλον η Αυστρία ήταν σε δυσκολότερη θέση για τις μονομερείς ενέργειές της. Υπήρξε και μια αντιπαράθεση μεταξύ του αναπληρωτή υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα και της Αυστριακής υπουργού Εσωτερικών Γιοχάνα Λάιτνερ.
Ειδικότερα, ο κ. Μουζάλας χαρακτήρισε «μη φιλική» την ενέργεια της Βιέννης να συγκαλέσει συνάντηση των χωρών του διαδρόμου των Βαλκανίων προκειμένου να ασκήσει πιέσεις στην Ελλάδα απειλώντας με κλείσιμο των βορείων συνόρων. Η κα Λάιτνερ υποστήριξε ότι οι συναντήσεις αυτές είναι θεσμοθετημένες μεταξύ εταίρων, για να της απαντήσει ο υπουργός Μετανάστευσης ότι για την Ελλάδα, όταν συζητάει ένα θέμα της Ε.Ε., εταίροι της είναι τα κράτη-μέλη και όχι τρίτες χώρες, εννοώντας την πΓΔΜ, την Αλβανία, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο που μετείχαν στη συνάντηση της Βιέννης.
Η συζήτηση εντάθηκε περισσότερο, αλλά επενέβη ο Γάλλος υπουργός Εσωτερικών Μπερνάρ Κασνέβ, λειτούργησε πυροσβεστικά και τα πνεύματα ηρέμησαν.
Ωστόσο, η κα Λάιτνερ ήταν προκλητική και στις δημόσιες δηλώσεις, κυρίως όταν διερωτήθηκε αν τα εξωτερικά σύνορα της Σένγκεν μπορεί να παραμένουν στην Ελλάδα αν η χώρα αυτή αδυνατεί να τα προστατεύσει.
Ενδεικτική του κλίματος που επικρατεί σήμερα στην Ε.Ε. ήταν και η δραματική παρέμβαση του επιτρόπου για θέματα Μετανάστευσης Δημήτρη Αβραμόπουλου, ο οποίος έθεσε τα κράτη-μέλη ενώπιον των ευθυνών τους, υπογραμμίζοντας ότι ο κίνδυνος μεγάλης ανθρωπιστικής κρίσης είναι ορατός και ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε στην κατεύθυνση των μονομερών, διμερών ή τριμερών ενεργειών.
Ολοι πρέπει να σεβαστούν τους κοινοτικούς κανόνες, μας μένουν 10 μέρες για να βρούμε λύση μέχρι την έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της 7ης Μαρτίου και τη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών με τον Τούρκο πρωθυπουργό, συνέχισε ο επίτροπος, προσθέτοντας ότι οι μονομερείς ενέργειες τορπιλίζουν τη συνολική προσέγγιση και πως αν δεν βρεθεί κοινή ευρωπαϊκή λύση, τότε όλοι θα είμαστε συνυπεύθυνοι.
Σχετικά με τη στάση των χωρών, από τη μια υπάρχει μια μεγάλη ομάδα χωρών, σχεδόν όλες της Ανατολικής Ευρώπης, η Αυστρία, η Δανία και η Φινλανδία, που κινούνται εκτός κοινοτικού πνεύματος με το επιχείρημα ότι δεν μπορούμε να αφήσουμε τα σύνορα ανοικτά εάν δεν σταματήσει η ροή των προσφύγων στην Ελλάδα.
Από την άλλη, η πλειονότητα των χωρών, κυρίως οι χώρες του Νότου μαζί με τη Γαλλία και τη Γερμανία, θεωρούν ότι δεν μπορεί να υπάρξει άλλη λύση πέραν της ευρωπαϊκής.
Ωστόσο, κανένας δεν έχει να προτείνει κάτι συγκεκριμένο και όλοι έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους στη συνάντηση με τον κ. Νταβούτογλου στις 7 Μαρτίου στις Βρυξέλλες. Δεν είναι, όμως, καθόλου βέβαιο ότι η Τουρκία θα ανταποκριθεί όχι μόνο φραστικά, αλλά στην πράξη, γιατί η Αγκυρα πάντα ζητεί περισσότερα από όσα προτίθεται να δώσει.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι χθες είχε προσκληθεί να έρθει στη συνεδρίαση ο υπουργός Εσωτερικών της Τουρκίας, ο οποίος έστειλε τελικά τον υφυπουργό, που απέφυγε οποιαδήποτε δέσμευση παρά τις πιέσεις που δέχθηκε από ορισμένους εταίρους, παραπέμποντας στη συνάντηση των ηγετών με τον κ. Νταβούτογλου.
Αυτή η αβεβαιότητα για την επόμενη μέρα φαίνεται πως ανησυχεί ιδιαίτερα την ελληνική κυβέρνηση, η οποία έχει επεξεργαστεί και υποβάλει στην Κομισιόν και την ολλανδική προεδρία σχέδιο έκτακτης ανάγκης, προφανώς για την περίπτωση που κλείσουν εντελώς τα βόρεια σύνορα και εγκλωβιστούν οι πρόσφυγες εντός της ελληνικής επικράτειας. Ο κ. Μουζάλας απέφυγε να αναφέρει τι περιέχει αυτό το σχέδιο, ωστόσο είπε πως αν εφαρμοστεί θα περάσουμε δυσκολίες, προσθέτοντας ότι στο τέλος θα τα καταφέρουμε.
Τόσο προσερχόμενος στη συνεδρίαση όσο και στη διάρκεια της συζήτησης, ο κ. Μουζάλας προειδοποίησε τους εταίρους ότι σε μονομερείς ενέργειες μπορεί να προβεί και η Ελλάδα, η οποία δεν πρόκειται να αποδεχθεί να γίνει ένας Λίβανος για την Ευρώπη, μια αποθήκη ψυχών, ακόμη κι αν, όπως είπε, αυτό παίρνει τη μορφή μιας μεγάλης χρηματοδότησης (από την πλευρά της Ε.Ε.).
Ανάκληση της πρέσβεως
Στον αστερισμό της κρίσης περιέρχονται οι σχέσεις της Ελλάδας με την Αυστρία, η οποία ενορχηστρώνει -μέσω βαλκανικών χωρών- την αποτυχία των προσπαθειών της Ευρ. Επιτροπής να χαραχθεί μια κοινή πολιτική αντιμετώπισης του προσφυγικού και ευνοεί την απομόνωση της χώρας μας από τον χώρο Σένγκεν.
Η Αθήνα αντέδρασε χθες με ανάκληση της πρέσβεως μας στη Βιέννη Χρυσούλας Αλειφέρη, σε συνέχεια του διαβήματος που πραγματοποίησε το υπουργείο Εξωτερικών πριν από τρεις ημέρες για την πρωτοβουλία διάσκεψης των Αυστριακών υπουργών Εσωτερικών και Εξωτερικών με τους ομολόγους τους των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, με την Ελλάδα απούσα.
Η Αθήνα θεωρεί ότι η πρωτοβουλία αυτή της αυστριακής κυβέρνησης είναι «πράξη μη φιλική» και «εξωθεσμική που παραβιάζει το γράμμα και το πνεύμα των Συνθηκών της Ε.Ε. και του διεθνούς δικαίου για τους πρόσφυγες».
Κατόπιν τούτου, με εντολή του ΥΠΕΞ Νίκου Κοτζιά ανακλήθηκε στην Αθήνα η κα Αλειφέρη, «προκειμένου να διαφυλαχθούν οι φιλικές σχέσεις μεταξύ των κρατών και των λαών της Ελλάδας και της Αυστρίας».
Οπως τόνισε το υπουργείο Εξωτερικών, «είναι σαφές ότι τα μεγάλα προβλήματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με σκέψεις, νοοτροπίες και εξωθεσμικές πρωτοβουλίες που έχουν τις ρίζες τους στον 19ο αιώνα, ούτε οι αποφάσεις των αρχηγών κρατών μπορούν να υποκαθίστανται από οδηγίες αστυνομικών διευθυντών. Το τελευταίο αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα Δημοκρατίας. Καταδεικνύει δε την ανάγκη προστασίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης από διάφορους ανιστόρητους».
Η Βιέννη, συνεχίζοντας την πάγια αρνητική στάση του ΥΠΕΞ Σεμπάστιαν Κουρτς, σχολίασε πως «η Αυστρία κατανοεί την ένταση που επικρατεί στην Ελλάδα, αφού αυξάνεται η πίεση προς την Ελλάδα για να συνεργαστεί αυτή σε έναν περιορισμό της προσφυγικής ροής».
Κατά το αυστριακό ΥΠΕΞ, είναι δικαίωμα κάθε χώρας να ανακαλεί τους διπλωμάτες της και «βλέπουμε σε αυτή την περίπτωση μία ευκαιρία να ενημερώσει η πρέσβης τους Ελληνες υπευθύνους ως προς την κατάσταση και τις προκλήσεις για τις χώρες προορισμού της προσφυγικής ροής, όπως είναι η Αυστρία».
Aυστριακός πρόεδρος
Την έκπληξή του για τη μη συμμετοχή της Ελλάδας στην περιβόητη Διάσκεψη της Βιέννης για το προσφυγικό εξέφρασε ο ομοσπονδιακός πρόεδρος της Αυστρίας, Χάιντς Φίσερ, με δηλώσεις του, χθες το βράδυ, στη δημόσια αυστριακή τηλεόραση.
«Σε ό,τι αφορά τη σύνθεση των συμμετεχόντων, έμεινα έκπληκτος που δεν ήταν ανάμεσά τους η Ελλάδα, κάτι που το επισήμανα» ανέφερε ο Αυστριακός πρόεδρος, υπονοώντας πως την επισήμανση για την απουσία της Ελλάδας έκανε ο ίδιος κατά τη συνάντηση, προχθές το βράδυ, στο Προεδρικό Μέγαρο στη Βιέννη, στην οποία είχε συγκαλέσει εκτάκτως την ηγεσία και μέλη της αυστριακής κυβέρνησης, συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών και συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος.
Ο Αυστριακός πρόεδρος, ο οποίος είναι γνωστός από τους αγώνες του εναντίον της χούντας των συνταγματαρχών, αλλά και για τις διαφοροποιημένες, ιδιαίτερα θετικές τοποθετήσεις του στη διάρκεια της ελληνικής οικονομικής κρίσης, θεωρείται μεγάλος φίλος της Ελλάδας, όντας γνώστης της ιστορίας της, όπως και της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.
Ανησυχία
Την ανησυχία του για την τροπή που έχει λάβει το προσφυγικό εξέφρασε ο πρόεδρος της Ενωσης Κεντρώων Βασίλης Λεβέντης στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, από τον οποίο έγινε δεκτός χθες. Ο κ. Λεβέντης εστίασε «στη διάψευση της κυβέρνησης ότι τα σύνορα θα παραμείνουν ανοιχτά έως και το πρώτο δεκαήμερο του Μάρτη και για το ότι η Τουρκία θα συμμορφωνόταν με την υπογραφή της και θα τηρούσε τη συμφωνία που έγινε στα πλαίσια του ΝΑΤΟ».
Κατά τον κ. Λεβέντη, «αφού σε όλα η κυβέρνηση διαψεύστηκε και αφού μείναμε χωρίς την αλληλεγγύη της Ε.Ε., η χώρα βρίσκεται σε μεγάλο κίνδυνο. Παράλληλα καθυστερεί η αξιολόγηση του προγράμματος στην οικονομία και η κυβέρνηση δεν εισάγει προς ψήφιση το ασφαλιστικό στη Βουλή φοβούμενη μήπως κυβερνητικοί βουλευτές δεν το ψηφίσουν» κι αυτά είναι επαρκής λόγος για να συγκροτηθεί μια κυβέρνηση ευρύτερης αποδοχής από τεχνοκράτες σαν τη μόνη λύση που μένει για την Ελλάδα για να αλλάξει το κλίμα. Ο κ. Παυλόπουλος σημείωσε ότι περισσότερα θα λεχθούν στη συνάντηση, υπό την προεδρία του, των πολιτικών αρχηγών που θα γίνει την επόμενη εβδομάδα.
H Ελλάδα κινδυνεύει να μετατραπεί σε ένα μεγάλο hotspot
Τον κίνδυνο να μετατραπεί η Ελλάδα σε ένα πολύ μεγάλο hotspot, σημείωσε ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος (ALPHA 9,89).
«Τους τελευταίους 14 μήνες έγιναν πολλά λάθη και στις εκτιμήσεις, αλλά και στους χειρισμούς, κι αυτή τη στιγμή είμαστε πάλι ο αποσυνάγωγος της Ευρώπης, ο παρίας της Ε.Ε.» είπε, ενώ προειδοποίησε ότι με το προσφυγικό εγείρονται απειλές για «την ίδια την εθνική μας κυριαρχία». Πρότεινε τη στεγανοποίηση των τουρκικών ακτών μέσω των πλωτών hotspots. «Επρεπε να είναι εγκατεστημένα στην τουρκική ακτή μεγάλα πλοία με σημαία όχι απλώς Ε.Ε., αλλά του ΟΗΕ, ώστε να κάνεις τον διαχωρισμό, σε άλλο καράβι ο πρόσφυγας, σε άλλο καράβι ο μετανάστης χωρίς χαρτιά» και τόνισε: «Ο πρόσφυγας, όχι στον Πειραιά, αλλά σε όλα τα ευρωπαϊκά λιμάνια, μέχρι το Αμβούργο ή το Ρότερνταμ».
Η κατάσταση που περιέγραψε ο κ. Βενιζέλος τείνει να γίνει πραγματικότητα, καθώς χιλιάδες άνθρωποι διασχίζουν πεζή τη χώρα μας με προορισμό την πΓΔΜ, τα σύνορα της οποίας παραμένουν κλειστά, καθώς στην Ειδομένη το τελευταίο 24ωρο απαγόρευσαν τη διέλευση ακόμα και σε πρόσφυγες από τη Συρία και το Ιράκ. Στα κέντρα υποδοχής σε Ειδομένη και Πολύκαστρο υπολογίζεται πως βρίσκονται πάνω από 4.000 άνθρωποι, ενώ περίπου 2.000 βρίσκονται στο Κέντρο Υποδοχής στα Διαβατά. Επίσης στο λιμάνι του Πειραιά, από όπου και η φωτογραφία, κατέπλευσαν χθες το πρωί επιβατηγά-οχηματαγωγά πλοία, μεταφέροντας περί τους 2.000 πρόσφυγες από νησιά του ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα.
Υπαινιγμοί για τη στάση της Τουρκίας
Οι κρίσεις στη Μέση Ανατολή δεν θα επιλυθούν, αν τρομοκράτες χρησιμοποιούνται ως πιόνια σε γεωπολιτικά παιχνίδια, τόνισε χθες ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ, σε έναν έμμεσο υπαινιγμό για τους χειρισμούς της Τουρκίας -συνεχίζει και προβάλλει εμπόδια στη διαδικασία εκεχειρίας- και ορισμένων αραβικών χωρών στον εμφύλιο στη Συρία.
Οπως έγινε γνωστό, ως το μεσημέρι όλες οι αντιμαχόμενες πλευρές στη Συρία πρέπει να επιβεβαιώσουν τη δέσμευσή τους στην εκεχειρία. Η Μόσχα διαβεβαίωσε ότι δεν διεξάγει συνομιλίες για οποιαδήποτε εναλλακτική λύση στο σχέδιο κατάπαυσης του πυρός και θέλει να επισφραγίσει τις συμφωνίες με τις ΗΠΑ για τη Συρία, μέσω του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Η «κατάπαυση των εχθροπραξιών», που συμφωνήθηκε από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, πρόκειται να ισχύσει από τα μεσάνυχτα σήμερα. Η Δαμασκός έχει συμφωνήσει, όπως και η κύρια συμμαχία της αντιπολίτευσης, αν και δεν είναι έτοιμη να δεσμευθεί παρά για δύο εβδομάδες, δεδομένων των σοβαρών επιφυλάξεών της.
Στον αντίποδα των προσπαθειών ΗΠΑ και Ρωσίας να επιβάλουν εκεχειρία στη σπαρασσόμενη χώρα, ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου δήλωσε χθες ότι η συμφωνία εκεχειρίας στη Συρία «δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα» για τη χώρα του, η οποία είναι αποφασισμένη να απαντήσει σε οποιαδήποτε επίθεση δεχθεί εναντίον του εδάφους της από την κουρδική πολιτοφυλακή την οποία θεωρεί «τρομοκρατική». «Οταν πρόκειται για την ασφάλεια της Τουρκίας, δεν ζητάμε καμιά άδεια, θα κάνουμε αυτό που πρέπει» δήλωσε ο κ. Νταβούτογλου στο Ικόνιο της κεντρικής Τουρκίας.
Η Τουρκία διαφωνεί πλήρως με τις ΗΠΑ στο θέμα της κουρδικής πολιτοφυλακής, την οποία στηρίζει στρατιωτικά η Ουάσιγκτον, καθώς πολεμά στην πρώτη γραμμή τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους και μόλις την Τετάρτη, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε ζητήσει το PYD, όπως και οι τζιχαντιστές του Ι.Κ. και του Μετώπου Αλ-Νόσρα, να αποκλειστούν από την αμερικανο-ρωσική πρόταση εκεχειρίας.
