“Όλα αυτά τα τρία χρόνια ζούμε κάτω από μια συνεχή κρίση με σκαμπανεβάσματα με την Τουρκία και αυτό δεν είχε συμβεί ποτέ μετά το 1974”, ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας κατά τη διάρκεια συζήτησης που είχε σήμερα με απόφοιτους και φοιτητές του Harvard Kennedy School στο υπουργείο Εξωτερικών.
Ο κ. Δένδιας περιέγραψε μια συνεχή επιδείνωση της κατάστασης δείχνοντας μάλιστα τους χάρτες που παρουσιάζει η Τουρκία που ονομάζει “Γαλάζια Πατρίδα”, στα τουρκικά “Mavi Vatan”, η ιδέα ότι η Τουρκία δικαιούται ό,τι είναι βαμμένο μπλε.
“Αν η Τουρκία ξεκινήσει από αυτή την άποψη, πώς μπορούμε ποτέ να έχουμε μια καλή συνεννόηση;”, σημείωσε ο κ. Δένδιας και παρομοίσε τις βλέψεις της Τουρκίας με αυτές του Ρώσου προέδρου στην Ουκρανία.
“Τα προβλήματα που έχουμε με την Τουρκία και τα προβλήματα που έχουν οι μικρότερες χώρες με τις μεγαλύτερες είναι επιλύσιμα. Αλλά ο τρόπος επίλυσής τους και ο τρόπος αντιμετώπισής τους είναι η αποδοχή ενός κοινού συνόλου κανόνων”, σημείωσε και πρόσθεσε:
“Δεν είναι κανόνες κατ’ επιλογήν, δεν είναι κανόνες αλά καρτ, είναι το διεθνές δίκαιο. Και στην προκειμένη περίπτωση πρόκειται για το διεθνές δίκαιο της θάλασσας. Αν το αποδεχτούμε και οι δύο ως βάση της συζήτησής μας, τα προβλήματά μας είναι πολύ εύκολα επιλύσιμα”.
“Αν προσπαθούμε να λύσουμε μαζί μια άσκηση γεωμετρίας και εσύ εφαρμόζεις την Ευκλείδεια γεωμετρία στην οποία υπάρχουν παράλληλοι, ενώ εγώ εφαρμόζω την παραελλειπτική γεωμετρία στην οποία δεν υπάρχουν παράλληλοι, πώς θα μπορέσουμε ποτέ να λύσουμε μαζί αυτή την άσκηση; Ποτέ δεν θα το κάνουμε αυτό”.
Αναφερόμενος στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, σημείωσε πως ποτέ δεν ήταν τόσο καλές και τόνισε ότι η Ελλάδα είναι ευθυγραμμισμένη με την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, όσον αφορά την προσέγγιση μιας κοινωνίας βασισμένης σε κανόνες.
“Πιστεύουμε ότι μια αναθεωρητική πολιτική, ανεξάρτητα από το ποιος είναι ο δράστης, δεν έχει θέση σε αυτόν τον κόσμο. Ο ισχυρός δεν μπορεί να επιβάλλει τις απόψεις και τη γνώμη του στον αδύναμο. Αυτός δεν είναι ο κόσμος που φιλοδοξούμε να δημιουργήσουμε”, τόνισε και σημείωσε χαρακτηριστικά:
“Δεν βρισκόμαστε πια στον 16ο αιώνα. Η ανθρωπότητα αγωνίζεται εδώ και αιώνες για να ξεπεράσει τη μακιαβελική προσέγγιση της διεθνούς πολιτικής. Αυτό που θα θέλαμε από τις ΗΠΑ είναι να στηρίξουν τις μεσαίες και μικρότερες χώρες, ώστε να εμπλακούν περισσότερο στη διεθνή σκηνή στην ατζέντα του Διεθνούς Δικαίου”.
Τόνισε δε πως αυτό εξυπηρετεί και το αμερικανικό μακροπρόθεσμο συμφέρον, διότι το κύριο μέρος της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής ανά τους αιώνες ήταν υπέρ της διεθνούς τάξης που βασίζεται σε κανόνες, υπέρ των αρχών και υπέρ των ιδανικών.
“Γιατί,, λοιπόν να μην προσυπογράψουμε αυτή την προσπάθεια μιας χώρας που ήταν η πρώτη χώρα που δημιούργησε τη δημοκρατία σε αυτόν τον κόσμο;” επεσήμανε.
Ερωτηθείς σχετικά με τις σχέσεις της Ελλάδας με την Κίνα, ο κ. Δένδιας σημείωσε πως είναι σαφές ότι στον κινεζικό χάρτη του Δρόμου του Μεταξιού η Ελλάδα έχει ρόλο, αλλά και για την Ελλάδα η Κίνα είναι σημαντική γιατί έχει επενδύσει στην Ελλάδα την εποχή της κρίσης στο λιμάνι του Πειραιά και είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Όμως, πρόσθεσε, “για εμάς είναι ξεκάθαρο πού ανήκουμε. Ανήκουμε στον δυτικό κόσμο, στον κόσμο των δημοκρατιών, είμαστε περήφανο μέλος του ΝΑΤΟ από τις αρχές της δεκαετίας του ’50, είμαστε ισχυρός και αφοσιωμένος σύμμαχος των ΗΠΑ και μέλος της ΕΕ”.
“Οι κινεζικές επενδύσεις και οι καλές σχέσεις με την Κίνα σε μια διεθνή τάξη βασισμένη σε κανόνες είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτες”, επεσήμανε. “Θα συνεχίσουμε να καλλιεργούμε τις σχέσεις μας με την Κίνα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα συμβιβαστούμε ποτέ, σε καμία περίπτωση, με τις αξίες μας, τις αρχές μας και τους συμμάχους μας”.
Αναφερόμενος στην ενεργειακή κρίση ο κ. Δένδιας σημείωσε πως η Ελλάδα είναι σε πλεονεκτική θέση, καθώς οι εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία δεν είναι τόσο μεγάλες, αλλά αυτό δεν ισχύει για τους περισσότερους Ευρωπαίους εταίρους.
“Είμαστε ανυποχώρητοι σε θέματα αρχών, σχετικά με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Έχουμε εφαρμόσει όλα τα πακέτα κυρώσεων και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε, θα συνεχίσουμε να βοηθάμε την Ουκρανία”, σημείωσε.
Επεσήμανε ότι για την Ελλάδα είναι πιο δύσκολο γιατί ιστορικά είχε στενή σχέση με τη Ρωσία, αλλά “οι αρχές είναι αρχές. Ο εισβολέας δεν μπορεί ποτέ να γίνει αποδεκτός ως κάτι που για εμάς είναι θέμα συζήτησης”.
Υπογράμμισε, δε, τη σημασία της Αλεξανδρούπολης, η οποία αποτελεί δυνητικά το κύριο σημείο εισόδου για την ενέργεια στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
“Εχουμε επιλέξει πραγματικά σοφά, ή η πραγματικότητα μας δικαίωσε στη δημιουργία εναλλακτικών πηγών. Αλλά, φυσικά, αυτό απαιτεί πολλούς αγωγούς και άλλα έργα που προχωρούν αυτή τη στιγμή που μιλάμε”, τόνισε.
Ο κ. Δένδιας σημείωσε πως έχουμε ταυτόχρονα δύο τεράστιες προκλήσεις, την κλιματική αλλαγή, η οποία ξεφεύγει από κάθε έλεγχο και ταυτόχρονα τη ρωσική εισβολή.
“Πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτό το φαινόμενο, αλλιώς θα καταστρέψουμε την ανθρωπότητα. Και πρέπει να χρησιμοποιηθούν τεράστιοι πόροι και πρέπει να πω ότι τα 100 δισεκατομμύρια είναι πολύ μικρό ποσό”.
Ταυτόχρονα, λόγω της ρωσικής εισβολής, επεσήμανε “την τεράστια αύξηση των τιμών της ενέργειας, την αναζωπύρωση του πληθωρισμού και πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τις εσωτερικές ισορροπίες στις ευρωπαϊκές κοινωνίες και στις δυτικές χώρες, κοινωνίες και δημοκρατίες. Όπου, ταυτόχρονα, έχουμε το πρόβλημα της εσωτερικής ανισότητας, το οποίο είναι και πάλι ένα πρόβλημα που διαταράσσει την ομαλή λειτουργία μιας δημοκρατικής κοινωνίας”.
Ο κ. Δένδιας αναφέρθηκε ακόμη στο θέμα της εργαλειοποίησης της μετανάστευσης, τόσο από την Τουρκία κατά της Ελλάδας και της ΕΕ, όσο και από το καθεστώς Λουκασένκο στη Λευκορωσία που στέλνει ανθρώπους στη Λιθουανία και πάλι για να εκβιάσει τη Λιθουανία και την ΕΕ.
“Στην ΕΕ είμαστε πολύ υπερήφανοι, επειδή έχουμε ένα καθεστώς προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αυτό είναι ο πυρήνας αυτού που είναι το ευρωπαϊκό σχέδιο”, σημείωσε.
“Αν το θέσουμε σε κίνδυνο, τότε θέτουμε σε κίνδυνο ολόκληρο το εγχείρημα και είναι μια πολύ λεπτή ισορροπία που δεν είναι πάντα εύκολο να γίνει, επειδή μιλάμε για τεράστιους αριθμούς. Πρέπει να βρούμε μια ισορροπία μεταξύ της προστασίας των συνόρων μας, της προστασίας των κοινωνιών μας, να μην επιτρέψουμε την εργαλειοποίηση της προσπάθειας των φτωχών ανθρώπων να αποκτήσουν ένα καλύτερο μέλλον και ταυτόχρονα να διαφυλάξουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Και αν πρέπει να πω ποια είναι η κορυφαία προτεραιότητα, είναι πάντα τα ανθρώπινα δικαιώματα”, κατέληξε.
