Στο μικροσκόπιο της Επιτροπής Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων (ΕΔΑΑΠ) έχει μπει το δυστύχημα με το μοιραίο Antonov που συνετρίβη το βράδυ του Σαββάτου ανάμεσα στους οικισμούς Αντιφίλιπποι και Παλαιοχώρι στην Ελευθερούπολη Καβάλας και είχε ως αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του το οκταμελές πλήρωμα του αεροσκάφους, ενώ όλες οι αρμόδιες αρχές προσπαθούν να ρίξουν φως στις πτυχές της αεροπορικής τραγωδίας.
Την ίδια ώρα, εξηγήσεις από το Βελιγράδι σχετικά με το φορτίο που μετέφερε το μοιραίο αεροσκάφος Antonov ζητεί η Αθήνα. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, με εντολή του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, ο πρέσβης της Ελλάδας στο Βελιγράδι θα προχωρήσει σε διάβημα αναφορικά με την ανάγκη πρότερης ενημέρωσης της ελληνικής πλευράς από την σερβική για την φύση του φορτίου του αεροσκάφους.
«May Day»
Όπως έγινε γνωστό χθες από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας το ουκρανικού νηολογίου αεροσκάφος τύπου Antonov 12, που απογειώθηκε από τον αερολιμένα της Νις στην Σερβία με οκταμελές πλήρωμα και 11,5 τόνους επικίνδυνο φορτίο εισήλθε στις 22:09 τοπική ώρα στον ελληνικό εναέριο χώρο. Το αεροπλάνο στις 22:37 ενημέρωσε το Κέντρο Ελέγχου Περιοχής Αθηνών – Μακεδονίας (ΚΕΠΑΘΜ) ότι λόγω προβλήματος δεν θα συνεχίσει για το τελικό του προορισμό και ότι θα γυρίσει πίσω στο αεροδρόμιο αναχώρησης. Στις 22:42 πετώντας ανατολικά της Χαλκιδικής ενημέρωσε τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας στην προσέγγιση Θεσσαλονίκης ότι έχει πρόβλημα στον κινητήρα νούμερο τέσσερα αναφέροντας: «may day φωτιά στον κινητήρα τέσσερα».
Η ΥΠΑ κήρυξε κατάσταση κινδύνου με την ενεργοποίηση των σχετικών διαδικασιών που προβλέπονται. Στις 22:45 το αεροσκάφος είχε συνομιλία με τον πύργο ελέγχου Καβάλας και ενημέρωσε ότι κατευθύνεται για αναγκαστική προσγείωση. Αμέσως δόθηκε άδεια προσγείωσης για το αεροδρόμιο της Χρυσούπολης στην Καβάλα. Στις 22:47 το στίγμα του αεροσκάφους χάθηκε από τα ραντάρ της εναέριας κυκλοφορίας.
Η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας ενημέρωσε το Εθνικό Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης για την κατάσταση κινδύνου και εν συνεχεία για την απώλεια επικοινωνίας και ξεκίνησε άμεσα η διαδικασία εντοπισμού, έρευνας και διάσωσης, ενώ χθες το βράδυ ανασύρθηκαν και οι οκτώ σοροί του πληρώματος.
«Το πρόβλημα εξελίχθηκε ραγδαία»
Στα αίτια της συντριβής αναφέρθηκε ο Φαίδωνας Καραϊωσηφίδης, αεροναυπηγός και εκδότης του περιοδικού «Πτήση» μιλώντας στην ΕΡΤ. Όπως είπε, «σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΥΠΑ το αεροπλάνο ανέφερε τεχνικό πρόβλημα κι αυτό που δεν ξέραμε μέχρι τώρα και αποκαλύφθηκε είναι ότι ο πιλότος δήλωσε την πρόθεσή του να επιστρέψει στη Νις δηλαδή τον τόπο αναχώρησης». Αυτό, όπως εξήγησε, ίσως είχε την σκοπιμότητα ότι ένα αεροπλάνο το οποίο είναι γεμάτο πυρομαχικά το να προσγειωθεί σε μια τρίτη χώρα θα ήταν ένα σημαντικό πρόβλημα στη συνέχεια για την απελευθέρωση του φορτίου. «Θα υπήρχαν διαδικασίες τις οποίες ήθελε να αποφύγει» εκτίμησε ο κ. Καραϊωσηφίδης και πρόσθεσε: «αλλά ανάμεσα στην ώρα που δηλώνει ότι θέλει να επιστρέψει στη Νις κι ότι έχει τεχνικό πρόβλημα, πέντε λεπτά αργότερα κι ενώ ήδη βρίσκεται καθ’ οδόν για την επιστροφή του, φαίνεται ότι το πρόβλημα που υπήρχε εξελίχθηκε ραγδαία και σε εκείνο το σημείο ο πιλότος δηλώνει την πρόθεσή του να βρει αεροδρόμιο για προσγείωση εκτάκτου ανάγκης».
Μιλώντας στον ΣΚΑΪ ο κ. Καραϊωσηφίδης εξήγησε πως πιθανότατα η εξέλιξη της φωτιάς στον κινητήρα ήταν ραγδαία, πως υφίσταται σύστημα πυρόσβεσης στο αεροσκάφος αλλά – όπως χαρακτηριστικά είπε – «μη φανταζόμαστε ένα αεροπλάνο σαν πυροσβεστική υπηρεσία» αφού συνήθως υπάρχουν δύο φιάλες ανά κινητήρα που είναι κατ’ ουσίαν δύο μεγάλοι πυροσβεστήρες κι αν εξαντληθούν δεν υπάρχει πλέον τρόπος για πυρόσβεση εφόσον η φωτιά έχει επεκταθεί. «Η φωτιά είναι ό, τι χειρότερο μπορεί να συμβεί σε ένα αεροσκάφος», πρόσθεσε.
Κατευθυνόμενο προς την Καβάλα το αεροσκάφος κατέβηκε από τα 21.000 που ήταν το ύψος πτήσης με το οποίο ερχόταν από την Σερβία, στα 15.000 πόδια και σε χρονικό διάστημα τριών- τεσσάρων λεπτών έχασε απότομα ύψος. Σύμφωνα με τον κ. Καραϊωσηφίδη αυτό δεν αποτελεί δείγμα προσπάθειας προσγείωσης του αεροπλάνου αλλά κλιμάκωσης της βλάβης που εκδηλώθηκε πιθανώς είτε γιατί επεκτάθηκε η φωτιά είτε για χάθηκε η ισχύς και σε έναν επιπλέον κινητήρα. «Χάνει 13,5 χιλιάδες πόδια δηλαδή περίπου 4 χιλιόμετρα με αποτέλεσμα να καταλήξει» σημείωσε προσθέτοντας πως όπως αποτυπώνεται στα βίντεο που έχουμε δει, δεν πέφτει από τον ουρανό σαν πέτρα, αλλά ολισθαίνει.
Ερωτήματα
Την ίδια ώρα, μία σειρά από ερωτήματα σχετικά με το φορτίο του αεροσκάφους και τα αίτια της συντριβής έθεσε ο πρόεδρος της Κοινωνίας Αξιών και Υποναύαρχος ε.α Στέλιος Φενέκος με ανάρτησή του στο Facebook. «Έκανε τους απαιτούμενους ελέγχους η ΥΠΑ όπως προβλέπεται; Τι δήλωσε το συγκεκριμένο αεροσκάφος στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, όσον αφορά τον προορισμό του και το επικίνδυνο φορτίο που κουβαλούσε; Πολεμικό υλικό απλώς ή νάρκες και βόμβες; Και εάν ήταν έτσι ποιος ήταν ο αποστέλλων και ο τελικός χρήστης, σύμφωνα με τις διεθνώς θεσμοθετημένες προβλέψεις;» έγραψε στην ανάρτησή του προσθέτοντας: «Όπως αποδεικνύεται, διαφορές προκύπτουν από τις δηλώσεις της σερβικής πλευράς, όσον αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς αεροσκάφους και φορτίου και την εθνικότητα της εταιρείας που ναύλωσε το αεροσκάφος, το υλικό που κουβαλούσε, που πήγαινε, εάν η Νις ήταν ο σταθμός φόρτωσης ή απλά σταμάτησε εκεί ήδη φορτωμένο για ανεφοδιασμό προερχόμενο από Ουκρανία (λόγω μειωμένων αποθεμάτων καυσίμων στην Ουκρανία), εάν γνώριζαν οι Σερβικές αρχές για το φορτίο και τον προορισμό του (που πήγαινε τελικά; Ιορδανία, Συρία, σε χώρα του Κόλπου;).
Σημείωσε ακόμη πως «υπάρχει αρμόδια διεύθυνση στην ΥΠΑ με την συγκεκριμένη ευθύνη ελέγχων και δίνει εγκρίσεις ή όχι επί των υπερπτήσεων της Ελληνικής επικράτειας εάν απαιτείται και έχει αμφιβολίες» και πως «αφενός έχουμε το δικαίωμα να ρωτάμε και να γνωρίζουμε για τα φορτία τα επικίνδυνα και να εγκρίνουμε ή όχι, αφετέρου οι εταιρείες έχουν την υποχρέωση να μας το αναφέρουν».
«Ελπίζω να αναλάβουμε σήμερα τις ευθύνες μας ως κυρίαρχο κράτος και να διερευνήσουμε πλήρως την υπόθεση αυτή, για την οποία οι πρώτες ενδείξεις είναι αντιφατικές» κατέληξε ο κ. Φενέκος.
Υπενθυμίζεται ότι το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας & Διάσωσης (ΕΣΚΕΔ) έλαβε μήνυμα από τη σερβική εταιρεία όπλων και αμυντικών συστημάτων Valir (εντολέα της μεταφοράς του συγκεκριμένου φορτίου), και σύμφωνα με την ενημέρωση, το Antonov μετέφερε τα εξής πυρομαχικά:
- εκπαιδευτικά βλήματα όλμων 60mm M62,
- εκπαιδευτικά βλήματα όλμων 82mm M62 και
- φωτιστικά βλήματα όλμων 82mm M67.
Την Κυριακή, ο Σέρβος υπουργός Άμυνας Νεμπόισα Στεφάνοβιτς είχε δηλώσει ότι το μεταγωγικό αεροσκάφος μετέφερε 11,5 τόνους στρατιωτικό υλικό, σημειώνοντας ότι το φορτίο του αεροσκάφους αποτελούνταν από εκπαιδευτικά βλήματα όλμων που εξήγαγε σερβική ιδιωτική εταιρία και αγοραστής ήταν το υπουργείο Άμυνας του Μπαγκλαντές. Ο ίδιος διαβεβαίωσε ότι η διαδικασία εξαγωγής των πυρομαχικών ήταν νόμιμη και είχε την έγκριση του σερβικού υπουργείου Άμυνας.
Δ. Σαρηγιάννης: Δειγματοληπτικοί έλεγχοι για να είμαστε σίγουροι ότι δεν υπάρχει πρόβλημα μόλυνσης
Την ανάγκη να υπάρξουν δειγματοληπτικοί έλεγχοι από το σημείο της συντριβής για διάστημα ενός ή δύο μηνών υπογράμμισε από την πλευρά του ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής Δημοσθένης Σαρηγιάννης. Όπως εξήγησε ο κ. Σαρηγιάννης σε δηλώσεις του στον ΣΚΑΪ, «τόσο από την καύση των εκρηκτικών όσο και των πλαστικών και μεταλλικών μερών του αεροσκάφους εκλύονται ουσίες που μπορούν να έχουν τοξικό περιεχόμενο. Αυτές στο μεγαλύτερό τους ποσοστό καταπίπτουν στο έδαφος».
Για τον λόγο αυτό, όπως είπε, «καλό είναι να υπάρχει μία δειγματοληψία, σε ακτίνα περίπου 1 χλμ. γύρω από το σημείο της πτώσης… για 1-2 μήνες για να είμαστε σίγουροι, καθώς αυτές οι ουσίες δεν βιοδιασπώνται εύκολα, για να είμαστε σίγουροι ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα μόλυνσης».
Σημειώνεται πως – όπως ανέφερε κατά τη χθεσινή έκτακτη ενημέρωση σχετικά με το δυστύχημα ο εκπρόσωπος Τύπου του Πυροσβεστικού Σώματος, επιπυραγός Γιάννης Αρτοποιός – από τις πρώτες μετρήσεις που έγιναν στο σημείο της συντριβής δεν εντοπίστηκαν επικίνδυνες ουσίες.
