Skip to main content

Μετάλλαξη Όμικρον: «Διαβάζοντας» τα πρώτα εργαστηριακά δεδομένα

«Η Όμικρον δείχνει πολύ αποτελεσματική στο να σπάει την αμυντική γραμμή αεροπορίας (αντισώματα) σε διπλοεμβολιασμενους (και πιθανοτατα σε προηγούμενα νοσούντες μη εμβολιασμένους). Έτσι η προστασία έναντι πιθανής μολυνσης σε αυτούς θα είναι πολύ μειωμένη», αναφέρει ο διδάκτωρ Μοριακής Βιολογίας και Ερευνητής του Πανεπιστημίου του Τορόντο, Γιάννης Πρασσάς, στον απόηχο της δημοσίευσης των πρώτων εργαστηριακών δεδομένών για το νέο στέλεχος. 

Τα εργαστηριακά πειράματα διαπίστωσαν ότι η μόλυνση από την Όμικρον είχε ως αποτέλεσμα το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech να έχει περίπου 40 φορές μείωση των επιπέδων εξουδετερωτικών αντισωμάτων που παράγονται από άτομα που είχαν λάβει δύο δόσεις του εμβολίου, σε σύγκριση με το στέλεχος που ανιχνεύθηκε στο Κίνα πριν από σχεδόν δύο χρόνια. Σύμφωνα, ωστόσο, με τους ερευνητές από το Αφρικανικό Ινστιτούτο Ερευνών Υγείας, η απώλεια της ανοσοποιητικής προστασίας από το εμβόλιο ήταν «εκτεταμένη αλλά ελλιπής».

Ο κ. Πρασσάς αναφέρει ότι τα δεδομένα αποδεικνύουν ότι η ανοσία δεν είναι άσπρο-μαύρο και πως φαίνεται ότι οι άλλες δύο γραμμές άμυνας πέρα από τα αντισώματα, τα αναμνηστικά β κύτταρα κα τα τ κυτταρα εξολοθρευτές δηλαδή, φαίνεται ότι θα συνεχισουν να χαρίζουν ισχυρή προστασία έναντι βαριας νοσησης. Παράλληλα, τονίζει ότι όσοι έχουν νοσήσει και μετά έκαναν τις δυο δόσεις εμβολίου δείχνουν ότι ακόμη έχουν καλό επίπεδο αντισωμάτων. 

«Τα δεδομένα αποδεικνύουν αυτό που φοβόμασταν, ότι δηλαδή το νέο στέλεχος είναι πολύ πιο ικανό στο να διαφεύγει της προσοχής των αντισωμάτων που ήδη έχουμε χτίσει είτε από εμβολιασμό είτε από φυσική νόσηση. Τα αντισώματα είναι 40 φορές λιγότερο αποτελεσματικά» δήλωσε χαρακτηριστικά μιλώντας στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ. 

Αναλυτικά η ανάρτηση του κ. Πρασσά

Πριν λιγες ωρες ειχαμε τα πρωτα εργαστηριακα δεδομενα για την νεα μεταλλαξη (ομικρον). Τι μας ειπαν;

Η ανοσία δεν είναι άσπρο-μαύρο, δηλαδή έχεις ή δεν έχεις ανοσία.

Η ανοσία είναι μια σειρά από αλληλεπικαλυπτομενες γραμμές αμυνας έναντι σε ένα παθογόνο. Απλοϊκά μπορούμε να το φανταστούμε σαν τις τρεις γραμμες εθνικής αμυνας :

  • την αεροπορία (αντισώματα),
  • το ναυτικό (αναμνηστικά β κύτταρα) και
  • το πεζικό (τ κυτταρα εξολοθρευτές).

Η αεροπορία (αντισώματα) είναι κατά βάση υπεύθυνη για να μην μπουκάρει το παθογόνο-εχθρος στο σώμα μας , ενώ τα αλλά δυο είναι για να μειώνουν την ζημιά που μπορεί να μας κάνει ο εχθρός αν καταφερει να μπει μέσα μας (δηλ. αν μας μολύνει).

Με αυτά κατά νου ας δούμε τι μας λένε τα πρώτα εργαστηριακά δεδομένα από την όμικρον:

1. Η όμικρον δείχνει πολύ αποτελεσματική στο να σπάει την αμυντική γραμμή αεροπορίας σε διπλοεμβολιασμενους (και πιθανοτατα σε προηγούμενα νοσούντες μη εμβολιασμένους). Έτσι η προστασία έναντι πιθανής *μολυνσης* σε αυτούς θα είναι πολύ μειωμένη. Ποσο μειωμενη; 40 φορές κάτω (πολύ είναι αυτό). Αυτοί δηλαδή φαίνεται (με σχετική ασφάλεια πλέον) ότι θα μολύνονται πολύ πιο εύκολα από την όμικρον. Αλλά! Αυτό ΔΕΝ σημαίνει ότι η προστασία έναντι *βαριας νοσησης* εξασθενεί εξίσου. Ευτυχώς εχουμε βασιμους λογους να πιστευουμε ότι το ναυτικό και το πεζικό κρατάνε γερά και θα συνεχισουν να χαρίζουν ισχυρότατη προστασία έναντι βαριας νοσησης μετά από πιθανή (επανα)μόλυνση. Το αν θα χάσουν και αυτές οι γραμμές κατιτις θα το δούμε προσεχώς. Αλλά φαίνεται ότι κρατάνε συνολικά γερά.

2. Όσοι έχουν νοσήσει και μετά έκαναν δυο δόσεις εμβολίου δείχνουν ότι ακόμη και η αεροπορία τους κρατάει γερά. Πιθανοτατα αυτό να οφείλεται στο ότι έχουν δείξει τρεις φορές τον εχθρό στο στρατηγείο. Είναι πολύ πιθανό λοιπόν το ίδιο να ισχύει και για τις τρίτες δόσεις (αναμνηστικές), που ξέρουμε ότι ενισχύουν τα εξουδετερωτικα μας αντισώματα κατά 40 περίπου φορες (μια η άλλη). Κάνουμε λοιπόν τος αναμνηστικές και περιμένουμε την όμικρον σε πλήρη ετοιμότητα και με τις τρεις αμυντικές γραμμές μας έτοιμες.

Αυτα από τα νέα δεδομένα.

«Καλα για τις αμυνες μας. Για το αν τελικά έχει αδυνατίσει ο εχθρός δεν μάθαμε τίποτα;» Όχι. Δεν ξέρουμε ακόμη τίποτα. Έχουμε κάποιες πρωιμες ενθαρρυντικές επιδημιολογικες ενδείξεις που μας επιτρέπουν να πούμε με κάποια ασφάλεια ότι το νέο στελεχος δεν δείχνει να έχει γίνει χειρότερο (ως προς την βαρύτητα νόσου που προκαλεί). Αλλά δεν μπορούμε με τίποτα να πούμε ΑΝ και ΠΟΣΟ εγγενως ασθενέστερος μπορεί να έγινε. Η παρατήρηση ότι δεν δίνει πολλές βαριες νοσηλείες για την ώρα (αν και οι νοσηλειες στην Ν. Αφρικη εχουν αρχισει να ανεβαινουν) μπορει πιθανοτατα να σημαίνει ότι η προηγούμενη έκθεση στον ιο (ή στο εμβόλιο) μειώνει παρα πολυ την πιθανότητα βαριας νοσηλειας για πολυ καιρό (ειδικά σε νεότερους ηλικιακά πληθυσμούς). Επιβεβαιώνοντας αυτό που λεγαμε πάντα ότι: η πρώτη επαφή με τον ιο ειναι και η πιο επικίνδυνη, επειδή θα μας βρει ανοσολογικα παρθένους.

Γι αυτό και αν πρέπει κάποιοι να αγχωθούν με τα τελευταία νέα ειναι όσοι ειναι ανεμβολιαστοι (κάθε ηλικίας). Να τρέξουν αρων αρων να εμβολιαστούν. Οι υπόλοιποι κάνουμε αναμνηστικές και περιμένουμε να μαθουμε περισσότερα χωρίς πανικό (και χωρίς εννοείτε να τσιμπάμε στον αβασιμο ενθουσιασμό). Και επικεντρωνόμαστε στην τεράστια μάχη που δίνουμε τώρα με τον δελτα.

Δυστυχως το συνολικό αποτύπωμα του νέου στελέχους στα συστήματα υγείας μας είναι πολυπαραγοντικο και ετσι ειναι δύσκολο ακόμη να υπολογιστεί. Ειναι λογικο πολλοι να θελουν να πιαστουν απο καποιες φαινομενικα αισιοδοξες υποπαραμετρους της συνολικης εξισωσης για να νιωσουν καλυτερα, αλλα η αληθεια ειναι οτι ειναι νωρις για να ξερουμε πως θα επηρεασει συνολικα ο ερχομος του ομικρον την συνολικη πορεια διαχειρισης της πανδημιας στην χωρα μας και στον πλανητη. Γι αυτο και για την ωρα παιζουν ολες οι πιθανες αναγνωσεις.

Η επιστήμη ομως είναι από πάνω του. Υπάρχει πλήρης κινητοποίηση και τα εργαλεία μας αποδεικνύονται εξαιρετικα (αν και δυστυχως δεν τα χρησιμοποιουμε επαρκως). Αν χρειαστει θα ενημερωθούν κατάλληλα γρήγορα.

Σε όλη αυτή τη μακριά πορεία η επιστήμη θα παραμείνει η ασφαλέστερη πυξίδα μας. Για την ώρα ομως πρεπει όλοι να βάλουμε πλάτη να σπάσει μια μέρα νωρίτερα το φονικό δελτο-κυμα που μας χτυπάει τώρα. Σηκώνουμε τις ασπιδες μας και άμυνα. Τα υπόλοιπα θα τα δουμε όταν έρθει η ώρα τους.

ΥΓ. Εντωμεταξύ, οι γνωστοί τσαρλατάνοι που φώναζαν πρόσφατα ότι τα εμβόλια φταινε για τον ερχομό επικίνδυνων μεταλλάξεων οπως (τότε θεωρούσαν) την όμικρον, σήμερα είναι οι ίδιοι που πανηγυρίζουν ότι η όμικρον είναι η λύση στην πανδημία. Προφανως τίποτα από όλα τα παραπάνω δεν ισχύει. Οπως δεν ισχύει ότι ενας τετοιος ιος έχει καμμία εξελικτική καουρα να γίνει ελαφρύτερος (οπως λένε). Τρεις λαλούν και δυο χορεύουν δηλαδή. Και δυστυχως υπαρχει κόσμος που τους παίρνει ακομη στα σοβαρά.