Το πλαίσιο και τις ενέργειες που οδήγησαν στην απελευθέρωση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών από τις τουρκικές φυλακές υψίστης ασφαλείας στην Αδριανούπολη περιγράφουν κυβερνητικές πηγές.
Συγκεκριμένα, όπως επισημαίνουν από το Μαξίμου, «η Ελλάδα επέμεινε σταθερά στο δρόμο της διπλωματίας, διατηρώντας ανοιχτούς πολυεπίπεδους διαύλους με την Τουρκία τα τελευταία χρόνια, γνωρίζοντας ότι έχουν ακόμα μεγαλύτερη σημασία αυτήν την περίοδο».
Σύμφωνα με κυβερνητικούς παράγοντες, κρίσιμες στο πλαίσιο αυτό ήταν:
Οι τρεις επισκέψεις του Πρωθυπουργού στην Τουρκία το 2015-2016 και οι συναντήσεις ΥΠΕΞ που συνεισέφεραν καθοριστικά στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, την οικοδόμηση της ευρωτουρκικής στρατηγικής σχέσης και την προώθηση των συνομιλιών για το Κυπριακό.
- Η στήριξη στη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση της Τουρκίας κατά την απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016.
- Η σταθερή στήριξη στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας και στη διατήρηση των ευρωτουρκικών διαύλων.
- Η επίσκεψη του Τούρκου προέδρου για πρώτη φορά μετά από 65 χρόνια στην Αθήνα.
- Η μη προσχώρηση της Ελλάδας στη λογική επιβολής οικονομικών κυρώσεων στην Τουρκία κατά την τελευταία περίοδο.
Στο πλαίσιο αυτών των διμερών σχέσεων, όπως αναφέρουν οι ίδιοι παράγοντες, εντάθηκαν οι επαφές μέσω όλων των υφιστάμενων διαύλων (πρωθυπουργός, υπουργός Εξωτερικών, γενικός γραμματέας υπουργείου Εξωτερικών, ελληνικές διπλωματικές και προξενικές Αρχές στην Τουρκία, Α/ΓΕΕΘΑ) προς την Τουρκία για την απελευθέρωση των δυο στρατιωτικών και αναδείχτηκαν οι επιπτώσεις που είχε η παράνομη κράτηση τους.
Η σημασία της συνάντησης Τσίπρα – Ερντογάν στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ
Το θέμα συζητήθηκε εκτενώς στη συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο, στο περιθώριο της Συνόδου ΝΑΤΟ, η οποία κράτησε πάνω από 1,5 ώρα. Αναφερόμενος στη συζήτηση που είχε με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Αλέξης Τσίπρας είχε δηλώσει στη συνέντευξη Τύπου που είχε παραχωρήσει: «Στον πρόεδρο Ερντογάν, έδωσα να καταλάβει ή ελπίζω τουλάχιστον, ότι το ζήτημα των οκτώ δεν μπορεί να συσχετίζεται με το ζήτημα των δύο. Είναι άλλο θέμα όταν κάποιος ζητά άσυλο και ακολουθούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες και βεβαίως υπεύθυνη για τις αποφάσεις είναι η ανεξάρτητη σε ένα κράτος δικαίου, όπως η Ελλάδα, δικαιοσύνη και άλλο ζήτημα είναι αυτό που αφορά τη σύλληψη και την κράτηση δύο στρατιωτικών που κατά τη διάρκεια επιχείρησης ρουτίνας, που αφορά την επίβλεψη των συνόρων, πέρασαν κατά λάθος, κατά κάποια μέτρα στην άλλη πλευρά».
«Ουδέποτε μπήκαμε σε παζάρια»
Παραπέμποντας στις παραπάνω δηλώσεις του κ. Τσίπρα, κυβερνητικές πηγές σημειώνουν πως «είναι προφανές τόσο διά της δήλωσης του πρωθυπουργού όσο και εκ του αποτελέσματος τελικά, ότι για το ζήτημα αυτό η Ελλάδα ουδέποτε μπήκε σε παζάρια». «Τονίστηκε ότι η ελληνική δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη και ότι για τους οκτώ Τούρκους στρατιωτικούς οι οποίοι είναι κατηγορούμενοι για συμμετοχή στο πραξικόπημα, ακολουθήθηκαν και ακολουθούνται οι προβλεπόμενες από τη δικαιοσύνη διαδικασίες. Την ίδια στιγμή που φυσικά, υποστηρίχτηκε σταθερά η θέση αρχών της χώρας μας ότι πραξικοπηματίες δεν είναι ευπρόσδεκτοι στην Ελλάδα» επισημαίνουν, προσθέτοντας ότι η συσχέτιση των οκτώ Τούρκων με τους δύο στρατιωτικούς «δεν υπήρξε ποτέ ως επιλογή για την ελληνική κυβέρνηση, αντιθέτως η άποψη αυτή υποστηρίχθηκε μόνο από στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης».
Ανάδειξη του ζητήματος στους συμμάχους
Παράλληλα, όπως υπογραμμίζουν οι πηγές του Μαξίμου, «η Ελλάδα ανέδειξε σταθερά το ζήτημα στις συνομιλίες με τους συμμάχους και εταίρους της και σε διεθνή και ευρωπαϊκά φόρα, ώστε να ασκήσει επιπλέον πίεση για επίλυση του ζητήματος». Στο πλαίσιο αυτό, σημειώνουν, «το αίτημα για την απελευθέρωση των δύο στρατιωτικών, εντάχθηκε στα Συμπεράσματα Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σε Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στην Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Παράλληλα, τέθηκε επιτακτικά από τους Προέδρους Τουσκ και Γιούνκερ στη Σύνοδο της Βάρνας, ενώ αναδείχτηκε επίμονα στο ΝΑΤΟ, τόσο από τον πρωθυπουργό όσο και από τον υπουργό Εξωτερικών και τον υπουργό Εθνικής Άμυνας». Επιπλέον, όπως αναέρουν οι ίδιες πηγές, το ζήτημα τέθηκε επανειλημμένως στις γερμανοτουρκικές και αμερικανοτουρκικές συνομιλίες, ενώ τέθηκε και στη συνάντηση Πούτιν-Ερντογάν τον Απρίλιο, αφού λίγες μέρες πριν είχε αναφερθεί σχετικά ο Πρωθυπουργός σε τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Ρώσο Πρόεδρο.
Η προσπάθεια της Άγκυρας να επανεκκινήσει τις σχέσεις με την Ε.Ε
Κατά το Μαξίμου, σημαντικός παράγοντας στην επίλυση του ζητήματος κατά την παρούσα περίοδο είναι και η προσπάθεια της Τουρκίας να επανεκκινήσει τις σχέσεις της με την Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη της (αποκατάσταση σχέσεων με Ολλανδία, συνάντηση με Μέρκελ, προσέγγιση Αυστρίας), σε μια περίοδο που αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα και οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται σε κρίση. «Η Τουρκία προέβη σε αυτή την κίνηση αναγνωρίζοντας ότι το ανωτέρω ζήτημα είχε – μετά από τις ανωτέρω ελληνικές ενέργειες – καταστεί καίριας σημασίας για την επανεκκίνηση των ευρωτουρκικών σχέσεων» παρατηρούν κυβερνητικές πηγές.
Πηγή: ΑΜΠΕ