Με προβληματισμό παρακολουθεί η κυβέρνηση τις εξελίξεις στη γεωπολιτική σκηνή, καθώς διαμορφώνεται ένα πολύπλοκο σκηνικό με πολλαπλά ανοιχτά μέτωπα.
Σε αυτή τη χρονική συγκυρία τηρείται στάση αναμονής, καθώς πρώτον αναζητείται κοινός ευρωπαϊκός βηματισμός σε μια σειρά θεμάτων αιχμής και δεύτερον θολό είναι το τοπίο για την πορεία του ελληνοτουρκικού διαλόγου.
Πάντως ενδεικτικό του νέου τοπίου στη διεθνή σκηνή είναι πως μετά από καιρό ΗΠΑ και Ρωσία κάθισαν χθες στο ίδιο τραπέζι (συγκεκριμένα πραγματοποιήθηκε συνάντηση στο Ριαντ). Νέα δεδομένα φαίνεται πως δημιουργούνται μετά τις πρώτες κινήσεις του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ενώ η ομιλία του Αμερικανού αντιπροέδρου στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου αιφνιδίασε τους ευρωπαίους και πυροδότησε αντιδράσεις.
Οι διαφορετικές απόψεις και η έκπληξη
Είναι πλέον εμφανές πως η ευρωπαϊκή οικογένεια καλείται να στηριχθεί στις δικές της δυνάμεις σε μια σειρά κρίσιμων θεμάτων και να χαράξει έστω και αργά μια ουσιαστική στρατηγική τόσο στο γεωπολιτικό όσο και στο οικονομικό πεδίο. Πάντως αυτό δεν είναι και τόσο εύκολο, όπως φάνηκε και από την άτυπη «μίνι» σύνοδο στο Παρίσι που έγινε την Δευτέρα. Για παράδειγμα εκφράστηκαν διαφορετικές απόψεις για το ενδεχόμενο ανάπτυξης σε επόμενη φάση στρατιωτικών δυνάμεων στην Ουκρανία ως εγγύηση ασφαλείας.
Στο μεταξύ το γεγονός πως δεν πήραν «πρόσκληση» όλα τα κράτη της Ε.Ε. στη σύνοδο στο Παρίσι, όπως ήταν φυσικό αιφνιδίασε. Από την πλευρά της η Γαλλία παίρνει πρωτοβουλία για μια δεύτερη συνεδρίαση με την συμμετοχή κρατών που δεν συμμετείχαν στη συνάντηση της Δευτέρας (κάποιες από τις χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα θα συμμετάσχουν με τηλεδιάσκεψη).
Τηλεδιάσκεψη του ΕΛΚ
Να σημειωθεί πως χθες ο Κυριάκος Μητσοτάκης συμμετείχε σε έκτακτη τηλεδιάσκεψη Κορυφής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος για τις εξελίξεις στην Ουκρανία. Μάλιστα σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές επεσήμανε ότι η Ευρώπη οφείλει να μιλά με μία φωνή και υπογράμμισε πως ο στόχος αυτός δεν εξυπηρετείται από επιλεκτικά format συζήτησης ηγετών, ιδιαίτερα όταν από αυτά δεν προκύπτει ενιαία στάση για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα.
Αυτό που σημείωσε ο Κ. Μητσοτάκης – και αναμένεται να επαναλάβει σήμερα – είναι πως η Ευρώπη πρέπει να συμφωνήσει στα βασικά και να εκπέμψει το μήνυμα ότι παίρνει στα σοβαρά την άμυνά της. Η Αθήνα χαιρετίζει την πρόταση της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για τις επενδύσεις στην άμυνα και επισημαίνει ότι είναι σημαντικό οι λεπτομέρειες να οριστικοποιηθoύν σύντομα.
Με το Μαξίμου να τονίζει την ανάγκη ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για την άμυνα και πέρα από τους εθνικούς προϋπολογισμούς. Πάντως οι Ευρωπαίοι ηγέτες φαίνεται πως συμφωνούν στη σημασία της χαλάρωσης των κανόνων, ώστε οι αμυντικές δαπάνες άνω του 2% του ΑΕΠ να εξαιρούνται από τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος της Ε.Ε. (θέμα που έχει επανειλλημένα θέσει η ελληνική πλευρά).
Αυτό που εκτιμούν στο κυβερνητικό στρατόπεδο είναι πως οι τελευταίες εξελίξεις χτυπούν « καμπανάκι» για την Ευρώπη, που πρέπει να βρει ένα κοινό βηματισμό σε κρίσιμα θέματα όπως για παράδειγμα η άμυνα, η ενέργεια το μεταναστευτικό κ.α. Έφτασε η ώρα η Ευρώπη να αναζητήσει τη δική της ιδιαίτερη θέση στον καινούργιο χάρτη των παγκόσμιων συσχετισμών σημείωσε πρόσφατα ο πρωθυπουργός
Θολό τοπίο στον ελληνοτουρκικό διάλογο
Με την προσοχή της διεθνούς κοινότητας να είναι στραμμένη σε αυτή την συγκυρία στην Ουκρανία, στην κυβέρνηση προβληματίζονται και για το τι μέλλει γενέσθαι στην «γειτονιά». Δεν είναι τυχαίο πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης- στην έκτακτη τηλεδιάσκεψη Κορυφής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος- τόνισε ότι παρ’ όλο που οι εξελίξεις στην Ουκρανία είναι σημαντικές για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, η Ευρώπη δεν πρέπει να αγνοεί τις προκλήσεις ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Μια σειρά κινήσεων έχουν δείξει πως ο Τούρκος πρόεδρος δεν ξεχνά το αναθεωρητικό του αφήγημα και επιδιώκει να εμφανιστεί ως ισχυρός παίκτης στην περιοχή. Στόχος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι να βελτιώσει τις σχέσεις του με τις ΗΠΑ (πριν από λίγες ημέρες ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του), ενώ σε μια σειρά θεμάτων προσφέρεται να παίξει ρόλο μεσολαβητή. Είναι χαρακτηριστικό πως χθες ο κ. Ερντογάν συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Β. Ζελένσκι και σύμφωνα με διεθνή μέσα ενημέρωσης σημείωσε πως η Τουρκία θα μπορούσε να φιλοξενήσει μελλοντικές ειρηνευτικές συνομιλίες.
Όσον αφορά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις παρατηρείται στασιμότητα και το ζητούμενο είναι να μην γίνουν βήματα πίσω. Η συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών έχει πάρει μετάθεση για αργότερα, ενώ σε αυτή την χρονική συγκυρία δεν υπάρχουν περιθώρια για να περάσει η συζήτηση στη λεγόμενη βαριά ατζέντα.
Το μόνο που μπορεί να επιτευχθεί είναι να διατηρηθούν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας ώστε οι όποιες διαφορές να μην παράγουν αυτόματα εντάσεις. Μέσα σε αυτό το νέο τοπίο με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται κα η πενταμερής για το Κυπριακό στις 17 και 18 Μαρτίου, αν και η ρητορική της Άγκυρας δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας.
