Στην εκδήλωση της ινδικής δεξαμενής σκέψης «Observer Research Foundation», με τίτλο «Εταιρική Σχέση Ελλάδας – Ινδίας στο σημερινό γεωπολιτικό τοπίο», στο Νέο Δέλχι, μίλησε ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης.
Ο κ. Γεραπετρίτης τόνισε ότι αυτό που λείπει από την σύγχρονη πολιτική «είναι, κατά μία έννοια, η δοκιμή των πολιτικών και των ιδεών, καθώς και απλά να υπάρχει αλληλεπίδραση, μια διαβουλευτική στάση απέναντι στα πράγματα. Γιατί σε ορισμένες περιπτώσεις εμμένουμε στις απόψεις μας, είμαστε ισχυρογνώμονες. Δεν είμαστε τόσο διαβουλευτικοί όσο θα έπρεπε και αυτό μας οδηγεί σε ακραίες θέσεις. Αντί να χτίζουμε γέφυρες, καταστρέφουμε τα υπάρχοντα κανάλια επικοινωνίας. Η διεθνής επικοινωνία είναι πραγματικά προϋπόθεση για την ειρήνη και την ευημερία».
Αναφέρθηκε στη θέση της Ελλάδας ως μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, λέγοντας ότι «η τρέχουσα συγκυρία αποτελεί μακράν τη δυσκολότερη περίοδο για να είναι κανείς Υπουργός Εξωτερικών, αρχικά, και ακόμη περισσότερο Υπουργός Εξωτερικών στο Συμβούλιο Ασφαλείας», μιλώντας για τις δυο συμφωνίες εκεχειρίας σε Λίβανο και Γάζα αντίστοιχα.
Αναλυτικά η ομιλία του Υπουργού Εξωτερικών
«Νομίζω ότι είναι φυσιολογικό όταν κανείς ξεκινάει την ομιλία του ενώπιον ενός τόσο μορφωμένου και κατηρτισμένου ακροατηρίου να ξεκινάει ευχαριστώντας πρώτα για την πρόσκληση. Πράγματι, είμαι ευγνώμων και με τιμά η πρόσκληση. Είμαι πραγματικά ευγνώμων που βρίσκομαι εδώ, ύστερα από σειρά επισκέψεων, που συνεχίζονται ακόμα, μετά τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ, το Ισραήλ, τα Παλαιστινιακά εδάφη, την Ιορδανία και την Ινδία και υπάρχει και συνέχεια. Πρέπει να σας πω ότι έχω ανάγκη να μοιραστώ κάποιες απόψεις, και θα ήθελα να ακούσω και εσάς.
Αυτό που πραγματικά λείπει, νομίζω, από τη σύγχρονη πολιτική είναι, κατά μία έννοια, η δοκιμή των πολιτικών και των ιδεών, καθώς και απλά να υπάρχει αλληλεπίδραση, μια διαβουλευτική στάση απέναντι στα πράγματα. Γιατί σε ορισμένες περιπτώσεις εμμένουμε στις απόψεις μας, είμαστε ισχυρογνώμονες. Δεν είμαστε τόσο διαβουλευτικοί όσο θα έπρεπε και αυτό μας οδηγεί σε ακραίες θέσεις. Αντί να χτίζουμε γέφυρες, καταστρέφουμε τα υπάρχοντα κανάλια επικοινωνίας. Η διεθνής επικοινωνία είναι πραγματικά προϋπόθεση για την ειρήνη και την ευημερία.
Είμαι ευγνώμων στο «Observer Research Foundation» και στον Πρόεδρό του για την πρόσκληση. Υποθέτω ότι είναι πολύ δημοφιλής γιατί βλέπω πολλούς ανθρώπους σε αυτή την αίθουσα να ανυπομονούν να τον ακούσουν.
Πρέπει να πω ότι από την τελευταία μου επίσκεψη εδώ, είχαμε πολλές εξελίξεις. Αρχικά, η ιδιότητα της Ελλάδας ως μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών από την πρώτη Ιανουαρίου 2025 και για θητεία δύο ετών. Η τρέχουσα συγκυρία αποτελεί μακράν τη δυσκολότερη περίοδο για να είναι κανείς Υπουργός Εξωτερικών, αρχικά, και ακόμη περισσότερο Υπουργός Εξωτερικών στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Θα εξηγήσω το γιατί σε λίγο. Έπειτα, είχαμε δύο συμφωνίες εκεχειρίας. Έχουμε την εκεχειρία στον Λίβανο και τη Γάζα. Έχουμε κάποια νέα, μάλλον ξαφνική ή έστω απροσδόκητη εξέλιξη στη Συρία.
Και έχουμε και τη νέα αμερικανική Διοίκηση και προσπαθούμε ακόμα να διερευνήσουμε μελλοντικά σενάρια. Και νομίζω ότι αυτό είναι πράγματι ένα δύσκολο έργο. Η αλήθεια είναι ότι θα υπάρξει κάποια σημαντική αλλαγή στην αντίληψη της παγκοσμιότητας, των διεθνών σχέσεων, επομένως πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για αυτό που συμβαίνει και πρέπει να εδραιώσουμε συνεργασίες ομονοούντων κρατών και λαών.
Για τη Μέση Ανατολή
Αλλά θα ξεκινήσω λέγοντας κάτι που είναι αυτονόητο. Ότι ο κόσμος βρίσκεται σε αναταραχή. Το είπα πέρυσι, το λέω και φέτος. Δεν μπορώ να πω ότι έχουμε προχωρήσει πολύ. Έχουμε κάποιες μάλλον ασταθείς συμφωνίες εκεχειρίας στον Λίβανο και στη Μέση Ανατολή, στη Γάζα. Υπάρχουν ακόμη τεράστιες εκκρεμότητες για να προχωρήσουμε σε ουσιαστική ειρήνη στην περιοχή. Δεν έχουμε διευθετήσει μια σημαντική προϋπόθεση για να υπάρξει βιώσιμη σταθερότητα στην περιοχή, όπως οι διευθετήσεις ασφαλείας, η διακυβέρνηση στη Γάζα την επόμενη μέρα, αλλά και η διεθνής συνεννόηση που απαιτείται για την επίτευξη βιώσιμης λύσης σε ταραγμένες περιοχές, όπως η Μέση Ανατολή. Όλοι συμφωνούμε εν τέλει ότι πρέπει να επιτευχθεί βιώσιμη ειρήνη.
Σχεδόν όλοι συμφωνούμε στο ότι πρέπει να έχουμε ένα Παλαιστινιακό κράτος, να δοθεί μια λύση δύο κρατών, αλλά δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε στον τρόπο που θα το πετύχουμε αυτό. Το πρόβλημα δεν είναι ότι δεν μπορούμε να λύσουμε περίπλοκα ζητήματα. Το πρόβλημα, νομίζω, στη διεθνή αρχιτεκτονική ασφάλειας είναι ότι δεν μπορούμε να βρούμε κοινή αντίληψη, έναν κοινό τόπο, ακόμη και σε απλές περιπτώσεις.
Στο Συμβούλιο Ασφαλείας, πριν από λίγες εβδομάδες, βιώσαμε μια δυσάρεστη εμπειρία. Είχαμε ένα σχέδιο Ψηφίσματος του Ηνωμένου Βασιλείου, σχετικά με την ανθρωπιστική βοήθεια στο Σουδάν. Το Σουδάν αποτελεί ίσως το μεγαλύτερο «ναρκοπέδιο» στον κόσμο, καθώς υπάρχει μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση, με σχεδόν 15 έως 20 εκατομμύρια ανθρώπους να έχουν εκτοπιστεί και να βρίσκονται στα πρόθυρα του λιμού. Το εν λόγω Ψήφισμα αφορούσε ουσιαστικά την ανεμπόδιστη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας στο Σουδάν. Πρέπει να σας πω ότι το Ψήφισμα απορρίφθηκε εξαιτίας του δικαιώματος αρνησικυρίας που διαθέτουν τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Επομένως, ακόμα και για απλές αποφάσεις που αφορούν κοινούς τόπους στη διεθνή σκηνή, θα πρέπει να αγωνιζόμαστε. Και αυτό δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για την επόμενη μέρα στη διεθνή αρχιτεκτονική ασφάλειας. Είναι προφανές ότι πολλά κράτη θεωρούν ότι τα εθνικά συμφέροντα υπερισχύουν συνολικά έναντι κάθε είδους παγκόσμιας προσέγγισης που θα συνεπαγόταν την προστασία των μειονοτήτων, το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την προστασία της ειρήνης και της σταθερότητας. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, θεωρώ ότι είναι θεμιτό να συμπεράνουμε ότι η πολυμέρεια, όπως τη γνωρίσαμε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, βρίσκεται σε διακινδύνευση. Αλλά θα αναφερθώ εκτενέστερα στο θέμα παρακάτω.
Εφόσον η πολυμερής διπλωματία βρίσκεται σε κίνδυνο και πρέπει να βρεθούν τρόποι ώστε το εθνικό συμφέρον να υποχωρεί για χάρη των παγκόσμιων αξιών, ποια θα μπορούσε να είναι η λύση για μια νέα αρχιτεκτονική διεθνούς ασφάλειας; Θεωρώ ότι ολόκληρη η αρχιτεκτονική διεθνούς ασφάλειας θεμελιώθηκε ουσιαστικά πάνω σε δύο επίπεδα. Πρώτον, σε ένα αυστηρά γεωγραφικά καθορισμένο είδος διπλωματίας και διεθνών σχέσεων. Όπως ο αρχαίος Έλληνας ιστορικός Θουκυδίδης, θα λέγαμε ότι η γεωγραφία είναι πεπρωμένο.
Αυτό που προσπαθούσαμε να κάνουμε ήταν να δημιουργήσουμε στη γειτονιά μας μια κατάσταση ηρεμίας, χτίζοντας, για παράδειγμα, περιφερειακές συμμαχίες. Από την άλλη, πολλές τάσεις εθνικισμού εκδηλώθηκαν εντός των Ηνωμένων Εθνών ή της Κοινωνίας των Εθνών, οι οποίες αποτέλεσαν παραδείγματα αυτού του τύπου της πολυμέρειας. Αυτό που έλειπε ήταν η ιδέα ότι πρέπει να δημιουργήσουμε περισσότερα επίπεδα μεταξύ της τοπικής περιφερειακής ολοκλήρωσης και της ευρείας πολυμέρειας. Και σε αυτό ακριβώς, νομίζω, πρέπει να δώσουμε έμφαση.
Η ιδέα, για παράδειγμα, του ΙΜΕEC είναι ακριβώς αυτό. Πρέπει να εγκαταλείψουμε την ιδέα της περιορισμένης, στενής περιφερειακής ολοκλήρωσης και να προχωρήσουμε προς το ενδιάμεσο επίπεδο μιας νέας προοπτικής για την πολυμέρεια.
Θεωρώ ότι ο Οικονομικός Διάδρομος Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης είναι ακριβώς αυτό. Όλοι εμπλεκόμαστε στις παγκόσμιες προκλήσεις. Πρέπει να το αναγνωρίσουμε. Αν δεν παραδεχτούμε ότι δεν υπάρχει ούτε μία πρόκληση που να περιορίζεται μόνο σε μια περιοχή ή ακόμα και σε μια ευρύτερη γειτονιά, δεν θα μπορούμε να προχωρήσουμε σε οποιουδήποτε είδους ουσιαστικές λύσεις για το μέλλον. Δεν υπάρχει, και θα ήθελα το υπογραμμίσω αυτό, δεν υπάρχει ούτε μία πρόκληση που να μην έχει παγκόσμιο χαρακτήρα.
Αυτή είναι η αλήθεια. Θα σας δώσω ένα πολύ ενδεικτικό παράδειγμα, τις πανδημίες. Όταν συζητούσαμε στη Δύση πώς να αντιμετωπίσουμε την πανδημία COVID, λέγαμε ότι θα πρέπει να έχουμε στη διάθεσή μας κάθε δυνατή ιατρική θεραπεία κατά της πανδημίας. Υπήρξε ένας αγώνας δρόμου για να αποκτήσουμε τα κατάλληλα φάρμακα. Κανείς δεν ενδιαφέρθηκε πραγματικά για το πώς η πανδημία θα επηρέαζε τον αναπτυσσόμενο κόσμο, όπως την Αφρική ή ορισμένες χώρες της Λατινικής Αμερικής ή και του Ειρηνικού. Και το αποτέλεσμα ήταν ότι η πανδημία εξακολουθούσε να υφίσταται, παρά το γεγονός ότι ουσιαστικά όλοι στον δυτικό, ανεπτυγμένο κόσμο είχαν πρόσβαση στην κατάλληλη προληπτική φαρμακευτική αγωγή. Διότι η κινητικότητα των ανθρώπων είναι πλέον τέτοιας έκτασης, ώστε δε μπορεί να αποφευχθεί η ευρεία διασπορά οποιασδήποτε πανδημίας.
Ο ρόλος της διπλωματίας στις παγκόσμιες προκλήσεις
Αυτή είναι μια πολύ στενή προσέγγιση για τον τρόπο αντιμετώπισης των παγκόσμιων προκλήσεων. Μια άλλη σύγχρονη πρόκληση είναι η τεχνητή νοημοσύνη, η οποία θα έλεγα ότι είναι μία μικρή έκφανση της παραπληροφόρησης και των ψευδών ειδήσεων. Η παραπληροφόρηση και διάχυση ψευδών ειδήσεων μπορούν να βλάψουν τη δημοκρατία. Οι δημοκρατίες είναι πολύ ευάλωτες σήμερα, ακριβώς επειδή υπάρχει άφθονη διάχυση της πληροφορίας, η οποία κυκλοφορεί χωρίς κανείς να μπορεί να την εξακριβώσει. Επειδή η αληθινή δημοκρατία, η λειτουργική δημοκρατία, βασίζεται πραγματικά στην πλήρη, σωστή και ακριβή πληροφόρηση. Αυτό όμως είναι πρακτικά ανέφικτο. Επειδή υπάρχουν σήμερα τόσα πολλά μέσα παραποίησης. Έτσι, η δημοκρατία κινδυνεύει πλήρως. Και δεν μπορείτε να ισχυριστείτε ότι επειδή βρίσκεστε στην Ινδία ή στην Ελλάδα, μπορείτε με κάποιο τρόπο να ισχυροποιήσετε και να προστατεύσετε τη δημοκρατία από εξωτερικούς παράγοντες που προσπαθούν να παραπληροφορήσουν ή να πληροφορήσουν ψευδώς τους πολίτες, διότι η παραπληροφόρηση και η διάχυση ψευδών ειδήσεων μπορεί να προέρχεται από οπουδήποτε στον κόσμο. Επομένως, δεν μπορείτε στην πραγματικότητα να προστατευθείτε από αυτό. Πριν από καιρό, πριν από 20, 30 χρόνια για παράδειγμα, συνηθίζαμε να λέμε ότι η μόνη παγκόσμια πρόκληση του κόσμου, εκτός από την διακρατική επιθετικότητα, ήταν το περιβάλλον. Τώρα, το περιβάλλον είναι μόνο ένα μικρό κομμάτι των παγκόσμιων προκλήσεων. Μπορείτε να δείτε πόσο ευμετάβλητη είναι η κατάσταση.
Χρειάστηκε μόνο μια δήλωση του Προέδρου Trump για να ανατραπεί πλήρως η ισορροπία της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα και της παγκόσμιας πολιτικής για την προστασία του περιβάλλοντος. Έτσι, βλέπετε ότι πλέον δεν υπάρχει ούτε μία πρόκληση που να μην έχει παγκόσμιο χαρακτήρα. Πρέπει να ξεκινήσουμε με αυτή την προϋπόθεση κατά νου και πρέπει να οικοδομήσουμε νέα διεθνή μοντέλα συνεργασίας, διπλωματίας, προκειμένου να προσδιορίσουμε εκ νέου τα θεμελιώδη.
Ποια πρέπει να είναι η διπλωματία; Αυτό είναι το ερώτημα. Υπάρχουν δύο τρόποι, νομίζω, για να προσεγγίσουμε την ερώτηση. Η πρώτη επιλογή είναι η θεμελίωση στην ιδέα του εθνικού ωφελιμισμού. Γίνεται αυτό που είναι σωστό και ωφέλιμο για τη χώρα. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσε να πρόκειται για μια ιδεολογία βασισμένη στον ωφελιμισμό ή σε συναλλακτική θεώρηση. Αλλά εν τέλει αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα αυτό που είναι καλύτερο για τη χώρα. Η δεύτερη επιλογή θα ήταν να χρησιμοποιηθεί μια πιο ηθική προσέγγιση στις διεθνείς σχέσεις. Θα έλεγα ότι πρέπει να έχουμε μια διεθνή τάξη βασισμένη σε κανόνες και αρχές. Όχι μόνο διεθνή έννομη τάξη, αλλά και διεθνή κοινωνική ευταξία, διότι έχει να κάνει με την εκπαίδευση, έχει να κάνει με ποικίλους παράγοντες που επηρεάζουν τη νοοτροπία των ανθρώπων.
Εδώ υπάρχει ένα είδος αντιπαλότητας μεταξύ της συναλλακτικής προσέγγισης και της διπλωματίας αρχών, και μπορείτε να δείτε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα και των δύο. Έχω την αίσθηση ότι τους τελευταίους μήνες ή μερικά χρόνια, υπάρχει μια σαφής μετατόπιση προς την συναλλακτική προσέγγιση. Και αυτό δεν μπορεί να είναι η απάντηση στις παγκόσμιες προκλήσεις, διότι εξ ορισμού, η συναλλακτική προσέγγιση εμπεριέχει δύο εθνικά συμφέροντα, ή εμπεριέχει εθνικά συμφέροντα έναντι του παγκόσμιου συμφέροντος. Συνεπώς, δεν μπορεί να είναι η απάντηση.
Dharma, λέτε στην Ινδία, ηθικές αρχές για τη ζωή. Αυτή πρέπει να είναι η λύση. Πρέπει να καθιερώσουμε ηθικές αρχές, διότι αν δεν έχουμε ορισμένες ηθικές αρχές στις διεθνείς σχέσεις, δεν υπάρχει περίπτωση να μπορέσουμε να καθιερώσουμε έναν κόσμο βασισμένο σε κανόνες. Εάν δεν υπάρχει ένας κόσμος που βασίζεται σε κανόνες, τότε μπορεί να υπάρξει κάθε είδους επιθετικότητα, όχι μόνο συμβατική επιθετικότητα. Έχω την αίσθηση ότι η συμβατική επίθεση είναι σήμερα μάλλον η λιγότερο επικίνδυνη απειλή. Γιατί; Επειδή είναι πολύ ορατή. Υπάρχουν τόσες πολλές απειλές παγκοσμίως που είναι σχεδόν αόρατες, οι οποίες στην πραγματικότητα καθιστούν τον κόσμο απολύτως ασταθή. Τώρα, αυτή τη στιγμή που μιλάμε, έχουμε 55 ενεργές συγκρούσεις σε όλο τον κόσμο. Σχεδόν το 25% ολόκληρου του κόσμου βρίσκεται σε κατάσταση σύγκρουσης.
Αυτή είναι η ασταθής ατμόσφαιρα που συναντάμε σήμερα σε όλο τον κόσμο. Θα έπρεπε να είμαστε περισσότερο με την πλευρά των ηθικών αρχών όταν πρόκειται για τις διεθνείς σχέσεις.
Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας
Τώρα, με βάση αυτή την ιδέα, η οποία σημαίνει εξωτερική πολιτική βασισμένη σε κανόνες και αρχές σε συνδυασμό με συμμαχίες που οικοδομούνται σε διακρατικό και διαπεριφερειακό επίπεδο, νομίζω ότι η συνεργασία μεταξύ της Ινδίας και της Ελλάδας είναι ένα μοντέλο, μια υποδειγματική περίπτωση για το πώς πρέπει να λειτουργούν τα κράτη. Με την Ινδία, μοιραζόμαστε μια τεράστια κουλτούρα. Είμαστε και οι δύο αρχαίοι πολιτισμοί που ήταν βαθιά προσηλωμένοι σε αρχές, όπως η δημοκρατία. Στην πραγματικότητα, η Ινδία είναι η πολυπληθέστερη δημοκρατία στον κόσμο, ενώ εμείς αποτελούμε μάλλον μία από τις μικρότερες πληθυσμιακά δημοκρατίες του κόσμου. Παρόλα αυτά, ισχυριζόμαστε ότι έχουμε εφεύρει την ιδέα της δημοκρατίας, οπότε έχουμε κάποια «πνευματικά δικαιώματα» στη δημοκρατία. Άρα, έχουμε κάτι κοινό. Αλλά η Ελλάδα έχει πολλά να προσφέρει. Και μπορείτε να αντιληφθείτε γιατί. Γιατί πρώτα απ’ όλα, η θέση της είναι σε στρατηγικό σημείο. Βρισκόμαστε ουσιαστικά στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, τεσσάρων θαλασσών. Είμαστε ισχυρά μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΝΑΤΟ, των Ηνωμένων Εθνών. Είμαστε πλέον εκλεγμένο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Για τα Βαλκάνια
Ανήκουμε στα Βαλκάνια, που είναι επίσης μια πολύ ασταθής περιοχή. Αλλά πάνω απ’ όλα, λόγω ιστορίας, καλής τύχης, δυνατοτήτων, έχουμε καταφέρει να είμαστε αξιόπιστοι συνομιλητές όλων στην ευρύτερη περιοχή μας. Το γεγονός και μόνο ότι στα ταξίδια μου συναντώ βασιλείς, πρωθυπουργούς, Υπουργούς Εξωτερικών που δύσκολα θα μιλούσαν και μεταξύ τους, είναι μια καλή ένδειξη, νομίζω, του τρόπου με τον οποίο λειτουργούμε. Νομίζω, για να είμαι ειλικρινής, ότι αυτό είναι στην πραγματικότητα το προτέρημα όταν έχεις μια εξωτερική πολιτική αρχών, ότι μπορείς να είσαι ισότιμος με όλους και κανείς δεν έχει ανησυχίες, ενστάσεις. Οπότε, ειλικρίνεια και διαφάνεια. Δεν χρειάζεται να πω γιατί η Ινδία είναι ένας ανεκτίμητος εταίρος. Είναι προφανές γιατί είναι ένας πολύτιμος εταίρος. Είναι μια μεγάλη χώρα, μια χώρα με τεράστιο διπλωματικό αποτύπωμα, αλλά και μια χώρα που θα μπορούσε να είναι ο κορυφαίος εταίρος ενός αναδυόμενου κόσμου, του παγκόσμιου Νότου, των BRICS, ενός νέου κόσμου που αναδύεται τώρα. Λέω ξεκάθαρα, και θέλω να είμαι πολύ σαφής σε αυτό, ότι από τη θέση μας ως μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, θα εργαστούμε πολύ σκληρά προκειμένου να απηχείται η φωνή της Ινδίας εντός του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Και βεβαίως πρέπει να ευχαριστήσω την Ινδία που υποστήριξε την υποψηφιότητά μας. Από πλευράς μας, θα υποστηρίξουμε μονομερώς την υποψηφιότητα της Ινδίας για το Συμβούλιο Ασφαλείας για τη διετία 2028-2029. Αλλά για να είμαι ειλικρινής δεν ξέρω αν είναι κατάλληλο ή ακόμα και πολιτικά ηθικό να πρέπει η Ινδία να διαγωνίζεται για αυτή τη θέση. Η Ινδία θα πρέπει να βρίσκεται σε πολύ υψηλότερο επίπεδο. Εξάλλου, νομίζω πως σε κάθε περίπτωση μέσα στα επόμενα χρόνια θα επανεξετάσουμε τις δομές και τη διακυβέρνηση των διεθνών οργανισμών, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, των Ηνωμένων Εθνών. Επομένως η ερώτηση σχετικά με τη σύνθεση του Συμβουλίου Ασφαλείας, η διαδικασία λήψης αποφάσεων, τα δικαιώματα αρνησικυρίας, θα βρίσκονται σε κάθε περίπτωση στο επίκεντρο της συζήτησης. Επομένως θα βρισκόμαστε εκεί.
Για την παρουσία της Ελλάδας στο Συμβούλιο Ασφαλείας
Τώρα μερικά λόγια για την παρουσία μας στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Μπορείτε απλά να με διακόψετε αν λέω πολλά, γιατί θα ήθελα επίσης να αναφερθώ στο ότι έχουμε σειρά προτεραιοτήτων κατά τη θητεία μας στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Προτεραιότητά μας θα είναι η ειρηνική επίλυση των διαφορών και συγκεκριμένα η αποκατάσταση της ουσίας και του αληθούς νοήματος της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών. Διότι έχουμε εντελώς απωλέσει το πνεύμα του Χάρτη των ΗΕ σε ό,τι αφορά την ειρηνική επίλυση. Σας υπενθυμίζω τις 55 συγκρούσεις ανά τον κόσμο. Μετά έχουμε τις γυναίκες, την ειρήνη και την ασφάλεια, την προστασία των παιδιών σε ένοπλες συγκρούσεις, την κλιματική αλλαγή και τη θαλάσσια ασφάλεια.
Η θαλάσσια ασφάλεια είναι για εμάς μία πολύ κρίσιμη πτυχή της ειρήνης και ευημερίας, όχι μόνο επειδή η Ελλάδα είναι ισχυρό ναυτικό έθνος και οι Έλληνες εφοπλιστές κατέχουν περισσότερο από 20% του παγκόσμιου εμπορικού στόλου, αλλά και διότι θεωρώ πως η θαλάσσια ασφάλεια είναι ζήτημα παγκόσμιου ενδιαφέροντος. Βλέπουμε τι γίνεται αυτή τη στιγμή στην Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο του Άντεν. Βλέπουμε την κατάσταση στη Διώρυγα του Σουέζ, η οποία απειλεί όχι μόνο την ασφάλεια της μεταφοράς αγαθών, αλλά έχει και επιπτώσεις όσον αφορά τον πληθωρισμό και γενικότερα τις εθνικές οικονομίες. Για παράδειγμα, η οικονομία της Αιγύπτου βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε κίνδυνο, ακριβώς επειδή υπάρχει τεράστια μείωση στο εισόδημα που προέρχεται από το Σουέζ. Διότι το 75% του εισοδήματος έχει χαθεί, επειδή πολλοί προτιμούν να ακολουθήσουν τη διαδρομή γύρω από την Αφρική από το να διέλθουν τη Διώρυγα του Σουέζ.
Επομένως αυτό είναι ύψιστης σημασίας. Γνωρίζω πως για την Ινδία είναι πολύ κρίσιμη παράμετρος. Η Ινδία έχει ιδιαίτερο συμφέρον στη διατήρηση της θαλάσσιας ασφάλειας. Έχουμε συζητήσει εκτενώς με τον ομόλογό μου, τον Δρ. Jaishankar, ο οποίος είναι εξαιρετικά διορατικός όσον αφορά την εξωτερική πολιτική και ένας πολύ επιδραστικός δρων στη διεθνή σκηνή. Έχουμε, επίσης, συζητήσει το πώς να συντονιστούμε με σκοπό να αναβαθμίσουμε τη θαλάσσια ασφάλεια προς όφελος των δύο κρατών. Και νομίζω πως ο IMEEC επίσης συνδέεται με την ιδέα της ασφάλειας.
Ο IMEEC δεν σχετίζεται μόνο με τα δεδομένα, την ενέργεια και τη μεταφορά αγαθών. Νομίζω πως είναι ένας διάδρομος ειρήνης για τη γειτονιά μας και τον πλανήτη. Νομίζω είναι σημαντικό το ότι παρέχει μία εναλλακτική διαδρομή, διότι είναι σημαντικό να έχουμε διαφοροποιημένες διαδρομές όσον αφορά την κινητικότητα. Διότι δεν μπορεί κανείς να βασίζεται απόλυτα σε μεμονωμένες διαδρομές. Το παράδειγμα της Ρωσίας, η υπερβολική εξάρτηση της Ευρώπης από ρωσικό φυσικό αέριο νομίζω αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση. Νομίζω πως ο IMEEC θα είναι έργο-ορόσημο για το μέλλον. Είναι καιρός να αρχίσουμε να το σκεφτόμαστε σοβαρά. Δεν μπορούμε να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος στη Γάζα ή τον Λίβανο. Πρέπει να έχουμε μία πολύ ισχυρή συμμαχία ομονοούντων κρατών που να βασίζεται σε δημοκρατικές αξίες, την ελεύθερη κυκλοφορία ανθρώπων, αγαθών, αλλά και πληροφορίας, προκειμένου να αναπτυχθεί η νέα αυτή οδός.
Για τις σχέσεις Ελλάδας – Ινδίας
Θα εργαστούμε πολύ σκληρά με την Ινδία. Έχουμε στρατηγική σχέση υψηλής σημασίας με αμοιβαίο σεβασμό. Και νομίζω πως έτσι πρέπει να προχωρήσουμε. Είναι σημαντικό να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε την πρόκληση αυτή τα επόμενα χρόνια, καθώς το δόγμα των διεθνών σχέσεων θα αναδιαμορφωθεί δραματικά λόγω των νέων προκλήσεων και, ευελπιστώ, λόγω του τερματισμού των δύο πολέμων.
Χθες επισκέφθηκα το Μουσείο που είναι αφιερωμένο στον Mahatma Gandhi. Και αισθάνθηκα δέος που επισκέφθηκα το μέρος, όπου δολοφονήθηκε ο Mahatma Gandhi. Το σύμβολο παραμένει και διατρέχει τους αιώνες. Μία από τις ρήσεις του, την οποία θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας κλείνοντας. «Προσεύχομαι για το φως που θα διασκορπίσει το σκοτάδι. Αφήστε αυτούς που αληθινά πιστεύουν στην μη χρήση βίας να προσευχηθούν μαζί μου».
Ευχαριστώ πολύ».
