Από την πρώτη στιγμή που επέστρεψε στον Λευκό Οίκο ο Ντόναλντ Τραμπ έδωσε ένα σαφές στίγμα των προθέσεών του, ωστόσο υπάρχουν ακόμα και τώρα θέματα για τα οποία δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του. Στην Αθήνα τηρούν στάση αναμονής, ενώ υπογραμμίζεται πως οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι στρατηγικού χαρακτήρα και υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω συνεργασία σε μία σειρά θεμάτων.
«Ελλάδα και ΗΠΑ έχουν μία εξαιρετική σχέση, η οποία δεν ήταν ποτέ καλύτερη στο παρελθόν» σημείωσε πρόσφατα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ενώ επεσήμανε πως δεν θα υπάρξουν αλλαγές στη διμερή σχέση. Βέβαια κρίσιμο είναι και πώς θα εξελιχθούν ευρύτερα οι σχέσεις ανάμεσα στην Ε.Ε. και στις ΗΠΑ σε μια σειρά ζητημάτων.
Δεδομένο πάντως είναι πως τρία είναι τα βασικά θέματα που ενδιαφέρουν ιδιαιτέρως την Αθήνα:
- Πρώτον πως θα πορευτεί ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ στην εξωτερική πολιτική και κυρίως σε θέματα που αφορούν την Ανατολική Μεσόγειο. Από την κυβέρνηση τονίζεται ιδιαιτέρως ο ρόλος της χώρας ως παράγοντας σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή, ενώ το προηγούμενο διάστημα υπήρξε μια σειρά επαφών του πρωθυπουργού με το βλέμμα στραμμένο στην ευρύτερη γειτονιά. Δεν περνά βέβαια απαρατήρητο πως ο Τούρκος πρόεδρος επιδιώκει μία βελτίωση των σχέσεων του με τις ΗΠΑ και πρόσφατα είπε πως είναι σημαντική «η συνέχιση της φιλίας» του με τον κ. Τραμπ. Πάντως ήταν στην προηγούμενη θητεία του κυρίου Τραμπ όταν η Τουρκία αποκλείστηκε από το πρόγραμμα αγοράς των F 35. Είναι επομένως δύσκολο να γίνουν με ασφάλεια προβλέψεις για το πως θα κινηθεί το επόμενο διάστημα ο πρόεδρος των ΗΠΑ σε θέματα που αφορούν την περιοχή
- Δεύτερον τι θα γίνει τελικά με το θέμα των δασμών, στο οποίο έχει αναφερθεί επανειλλημένα ο κ. Τραμπ αλλά χωρίς να έχει πλήρως ανοίξει τα χαρτιά του. Το θέμα παρακολουθούν στενά από τις Βρυξέλλες και μένει να φανεί ποια θα είναι η τελική θέση του προέδρου των ΗΠΑ και πως θα απαντήσει η ευρωπαΐκή πλευρά. Σε συνέντευξή του στη «Ναυτεμπορική» ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννης Στουρνάρας αναφορικά με το κόστος των (ενδεχόμενων) δασμών, εκτίμησε πως θα φρενάρει το ΑΕΠ της Ευρωζώνης από μισή έως μία ποσοστιαία μονάδα σε ορίζοντα διετίας και δεν αποκλείει το ενδεχόμενο οι συνέπειες των δασμών να επιταχύνουν την πορεία μείωσης των επιτοκίων την ΕΚΤ. Όπως σημείωσε στην Ελλάδα δεν αναμένουμε ιδιαίτερες επιπτώσεις, διότι η ελληνική οικονομία δεν είναι σε μεγάλο βαθμό εκτεθειμένη εξαγωγικά στις ΗΠΑ, αλλά θα προκύψουν έμμεσες συνέπειες. Αν ο ρυθμός στην Ευρωζώνη επιβραδυνθεί, όπως προανέφερε, λόγω της επιβολής δασμών, «προφανώς και θα υπάρξει επίπτωση στο ελληνικό ΑΕΠ, όχι όμως σημαντική».
- Τρίτον πως θα εξελιχθεί η συζήτηση για την άμυνα. Ο κ. Τραμπ είναι υπέρ της αύξησης του ποσοστού που δίνουν τα κράτη του ΝΑΤΟ για την άμυνα στο 5% του ΑΕΠ (ποσοστό που καμία χώρα του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, δεν φθάνει μέχρι στιγμής) . Είναι χαρακτηριστικό πως σήμερα τον στόχο του 2% τον πληρούν μόνο 23 από τα 32 μέλη της Συμμαχίας, ωστόσο να επισημανθεί εδώ πως στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό είναι υψηλότερο και φτάνει το 3%.
Ο πρωθυπουργός στην πρόσφατη συζήτηση που είχε με τον Ενρίκο Λέτα αναφέρθηκε μεταξύ άλλων και στο ζήτημα της ευρωπαϊκής άμυνας τονίζοντας ότι «ως Ευρωπαίοι θα πρέπει να κάνουμε περισσότερα για τη θωράκιση της ηπείρου μας». Να σημειωθεί εδώ πως στις 3 Φεβρουαρίου αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η άτυπη σύνοδος κορυφής των «27» που θα γίνει με θέμα την ευρωπαϊκή άμυνα. Αυτό που επεσήμανε ο Κ. Μητσοτάκης είναι πως θα χρειαστεί να δαπανήσουμε περισσότερα χρήματα σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επομένως θα πρέπει να έχουμε περισσότερο δημοσιονομικό χώρο για τις επενδύσεις στην άμυνα αλλά επίσης χρειαζόμαστε περισσότερα ευρωπαϊκά χρήματα για την άμυνα.
Η woke ατζέντα
Όσον αφορά την συζήτηση που έχει ανοίξει για την woke ατζέντα στο κυβερνών κόμμα εκτιμούν πως η κατάσταση στην Ευρώπη είναι διαφορετική σε σχέση με τις ΗΠΑ και δεν μπορεί να γίνονται συγκρίσεις για το συγκεκριμένο θέμα. Απαντώντας πρόσφατα σε σχετική ερώτηση ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε «ναι, τυχαίνει να πιστεύω ότι υπάρχουν δύο φύλα, το αρσενικό και το θηλυκό. Αυτή είναι η προσωπική μου άποψη, αυτό υπαγορεύει η βιολογία».
Επεσήμανε ακόμα πως «κάθε χώρα, ωστόσο, είναι διαφορετική. Έχουν δοθεί διάφορες εξηγήσεις σχετικά με την ηχηρή επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία. Σίγουρα -το έχω σχολιάσει αυτό- οι ακραίες θέσεις του ρεύματος woke (wokism) στις ΗΠΑ είχαν ως αποτέλεσμα το εκκρεμές να ταλαντεύεται προς την αντίθετη κατεύθυνση». Όπως δε είπε «αυτές οι ακραίες θέσεις, οι οποίες είναι, πιστεύω, ευρέως διαδεδομένες στις φιλελεύθερες πανεπιστημιουπόλεις των κορυφαίων αμερικανικών πανεπιστημίων, δεν έχουν εμφανιστεί στην Ευρώπη».
