Μέσα σε ένα ρευστό σκηνικό -και με την προσοχή της διεθνούς κοινότητας να είναι στραμμένη στη Συρία και γενικότερα στη Μέση Ανατολή- από την Αθήνα προχωράνε σε συγκεκριμένες κινήσεις στη διπλωματική σκηνή.
Την ίδια στιγμή μένει να φανεί πώς σχεδιάζει να πορευτεί η Άγκυρα που θέλει να αποτελέσει ισχυρό παίκτη στην περιοχή και επιδιώκει να αξιοποιήσει τα όσα έχουν λάβει χώρα στη Συρία για να ξεδιπλώσει τα σχέδιά της.
Οι κινήσεις της Αθήνας στη διπλωματική σκακιέρα κινούνται σε τρία επίπεδα:
1. Σε εξέλιξη είναι μια σειρά επαφών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή συζητήθηκαν την Πέμπτη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Σχετικά με την ευρωπαϊκή άμυνα όπως σημείωσε ο πρωθυπουργός μετά τη συνεδρίαση «χαίρομαι διότι κατόπιν και δικής μου πρότασης, θα υπάρχει μία έκτακτη Σύνοδος Κορυφής η οποία θα λάβει χώρα στις 3 Φεβρουαρίου». Αναφέρθηκε δε σε «μια γεωπολιτική και αμυντική αφύπνιση της ηπείρου μας, η οποία θα μπορεί να κινηθεί σε πολλά διαφορετικά επίπεδα».
2. Στην άτυπη Σύνοδο Βορρά-Νότου, που πραγματοποιείται στη Φινλανδική Λαπωνία, θα συμμετάσχει σημέρα και αύριο ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά από πρόσκληση του Φινλανδού ομολόγου του. Στη Σύνοδο θα λάβουν επίσης μέρος οι πρωθυπουργοί της Ιταλίας και της Σουηδίας, καθώς και η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές οι ηγέτες θα ανταλλάξουν απόψεις για θέματα άμυνας, για το μεταναστευτικό και για τις προκλήσεις ασφάλειας που αντιμετωπίζει η Ευρώπη σε μια συγκυρία που ο πόλεμος στην Ουκρανία βρίσκεται σε κρίσιμη φάση, ενώ στη Μέση Ανατολή διαμορφώνεται ένα νέο γεωπολιτικό τοπίο.
3. Σε εξέλιξη είναι ένας κύκλος επαφών μετά τις ραγδαίες εξελίξεις στη Συρία. Σε δηλώσεις του μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ο Κ. Μητσοτάκης – που πρόσφατα επισκέφθηκε το Λίβανο και συναντήθηκε με τον Πατριάρχη της Αντιόχειας- υπογράμμισε πως «η Ελλάδα έχει έναν σημαντικό ρόλο να παίξει ως, θα έλεγα, ο πνευματικός προστάτης και του Πατριαρχείου Αντιοχείας αλλά και κατά προέκταση όλων των ελληνορθόδοξων που κατοικούν και στη Συρία και στον Λίβανο. Και το πρώτο μέλημα αυτή τη στιγμή είναι ακριβώς η ασφάλειά τους και να μην βρεθούμε αντιμέτωποι με καινούργιες προσφυγικές ροές, ως αποτέλεσμα ανθρώπων που αισθάνονται ότι δεν είναι ασφαλείς».
Υπενθυμίζεται πως το προηγούμενο διάστημα ο πρωθυπουργός είχε τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον Βασιλιά της Ιορδανίας Abdullah IIκαι τον Εμίρη του Κατάρ, Σεΐχη Tamim bin Hamad Al Thani, όπου συζητήθηκαν οι εξελίξεις στην περιοχή.
Πώς βλέπει η κυβέρνηση τις κινήσεις Ερντογάν
Μέσα σε αυτό το ρευστό σκηνικό ο Τούρκος πρόεδρος επιδιώκει να αυξήσει την παρουσία του στην περιοχή και να παίξει ρόλο διαμεσολαβητή. Το ερώτημα βέβαια είναι αν θα επιδιώξει να εκμεταλλευτεί την κατάσταση για να ενισχύσει το αναθεωρητικό του αφήγημα αλλά και σε ποιο βαθμό οι κινήσεις αυτές μπορεί να επηρεάσουν και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Μετά τη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την Πέμπτη ο πρωθυπουργός – απαντώντας σε σχετική ερώτηση- σημείωσε πως «προφανώς και εγώ και ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης ενημερώσαμε τους ομολόγους μας γι’ αυτές τις συζητήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, ότι θα μπορούσε να καθοριστεί κάποιου είδους Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη μεταξύ Τουρκίας και Συρίας, η οποία να παραγνωρίζει τα αναμφισβήτητα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου. Άρα, υπήρξε μία ενημέρωση για κάτι το οποίο, όμως, σε αυτό το επίπεδο απλά μέχρι σήμερα κινείται στον κύκλο των δημοσιογραφικών πληροφοριών». Υπενθύμισε δε πως κατά την άποψη της Ελλάδος αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι παράνομο και άκυρο.
Δύσκολη εξίσωση το μεταναστευτικό
Κλειδί για την επόμενη ημέρα είναι το πως θα διαμορφωθεί η κατάσταση στη Συρία και αν θα υπάρξει μια σταθερότητα στη χώρα, που θα οδηγήσει σε επιστροφή των προσφύγων. Στην αντίθετη περίπτωση – αν δηλαδή επικρατήσουν ακραίες φωνές – υπάρχει ανησυχία για το πώς θα αντιμετωπιστούν οι μειονότητες και αν αυτό θα οδηγήσει σε ένα νέο προσφυγικό κύμα.
Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα αλλά και στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη έχει αποφασιστεί το πάγωμα της επεξεργασίας των αιτήσεων ασύλου από Σύρους πρόσφυγες έως ότου ξεκαθαρίσει η κατάσταση. Παράλληλα θα εκπονηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο ένα σχέδιο επιστροφών, εθελοντικών στην αρχή, όποιων Σύρων πολιτών επιθυμούν να γυρίσουν στη χώρα τους.
Βέβαια ακόμα και αν επικρατήσει η ομαλότητα στη χώρα η επιστροφή των προσφύγων δεν είναι εύκολη υπόθεση, καθώς θα πρέπει να προηγηθεί ένα σχέδιο ανοικοδόμησης. Oσο πάντως δεν ξεκαθαρίζει το τοπίο στο εσωτερικό της Συρία, είναι δύσκολο να υπάρχει οικονομική βοήθεια από το εξωτερικό και επομένως δημιουργείται μια περίπλοκη κατάσταση. Υπενθυμίζεται πως είναι περίπου 6 εκατομμύρια οι πρόσφυγες από την Συρία με τους μισούς να βρίσκονται στην Τουρκία και ένα σημαντικό κομμάτι να έχει κατευθυνθεί στο Λίβανο αλλά και στη Γερμανία.
