Εναλλακτικά σενάρια εξετάζονται για το μεταναστευτικό τόσο στην Αθήνα όσο και στις Βρυξέλλες, καθώς δεν μπορεί να γίνουν καμία πρόβλεψη για το πώς θα διαμορφωθεί η επόμενη μέρα στη Συρία.
Ουσιαστικά σε περίπτωση που σε δεύτερο χρόνο εξομαλυνθεί η κατάσταση μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για επιστροφή προσφύγων, ωστόσο αν επικρατήσουν οι ακραίες φωνές είναι ορατό το ενδεχόμενος ενός νέου μεταναστευτικού ρεύματος.
Ένας διπλωματικός μαραθώνιος είναι σε εξέλιξη και το θέμα θα συζητηθεί αυτή την εβδομάδα από τους ευρωπαίους ηγέτες στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες. Έναν κύκλο επαφών θα έχει μέχρι τότε ο πρωθυπουργός, που είχε ήδη τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον Βασιλιά της Ιορδανίας Abdullah II και τον Εμίρη του Κατάρ, Σεΐχη Tamim bin Hamad Al Thani. Παράλληλα αύριο ο Κυριάκος Μητσοτάκης μεταβαίνει στο Λίβανο (επίσκεψη που είχε αναβληθεί την προηγούμενη εβδομάδα λόγω βλάβης του αεροσκάφους) και θα συζητηθούν τα τεκταινόμενα στην περιοχή.
Ουσιαστικά δύο είναι τα βασικά ενδεχόμενα αυτή τη στιγμή. Το αισιόδοξο σενάριο είναι να βελτιωθεί σταδιακά η κατάσταση και έτσι να ανοίξει ο δρόμος για την επιστροφή των προσφύγων. Βέβαια δεν θα είναι μια εύκολη υπόθεση καθώς ένα μέρος της χώρας είναι καταστραμμένο και θα χρειαστεί να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την επόμενη ημέρα.
Μέχρι τώρα υπάρχει ένα ενδιαφέρον για επιστροφή από Σύρους που βρίσκονται σε γειτονικά κράτη, όπως η Τουρκία (εκεί βρίσκονται πάνω από τρία εκατομμύρια πρόσφυγες) και ο Λίβανος (περίπου 750.000 είναι οι πρόσφυγες από τη Συρία). Αλλά σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν υπάρχει ένα ανάλογο ρεύμα επιστροφής, με τους πρόσφυγες να τηρούν στάση αναμονής.
Μια πρώτη αποτίμηση έγινε την προηγούμενη εβδομάδα στο Συμβούλιο Εσωτερικών Υποθέσεων των Υπουργών Εσωτερικών και Μετανάστευσης. Ουσιαστικά αυτή τη στιγμή το plan A προβλέπει την εκπόνηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενός σχεδίου επιστροφών, εθελοντικών στην αρχή, όποιων Σύρων πολιτών επιθυμούν να γυρίσουν στη χώρα τους. Παράλληλα μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο στη Συρία στην Ελλάδα αλλά και στη πλειοψηφία των ευρωπαϊκών κρατών παγώνει η επεξεργασία αιτήσεων ασύλου.
Από εκεί και πέρα αναγνωρίζεται πως πρέπει να υπάρξει και ένα plan B, καθώς σε περίπτωση που επικρατήσουν οι σκληροπυρηνικοί είναι ορατό το ενδεχόμενο ενός νέου προσφυγικού ρεύματος. Για παράδειγμα υπάρχει ανησυχία στις μειονότητες για το πώς θα κινηθούν οι τζιχαντιστές, ενώ να σημειωθεί πως αυτή τη στιγμή οι Χριστιανοί στη Συρία είναι περίπου 700.000.
Αναφερόμενος στην κατάσταση που διαμορφώνεται ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης σημείωσε «δεν έχουμε αυτή τη στιγμή κάποια αυξημένη ανησυχία για τις μεταναστευτικές ροές. Δεν εφησυχάζουμε, όμως, γιατί όπως αντιλαμβάνεστε είναι ένα δυναμικό φαινόμενο. Η πληροφόρηση που υπάρχει αυτή τη στιγμή δεν είναι για κάποιον άμεσο κίνδυνο». Επεσήμανε ακόμη πως «η διαχείριση περιόδων αυξημένων ροών της χώρας μας σε σχέση με άλλες χώρες, μας κάνουν συγκρατημένα αισιόδοξους ότι θα υπάρχει μια σοβαρή αντιμετώπιση και αυτήν τη φορά. Αλλά, ας περιμένουμε να δούμε τι θα συμβεί τις επόμενες ημέρες».
Οι θέσεις της Αθήνας
Την Παρασκευή συνεδρίασε στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης έγινε επισκόπηση των τελευταίων εξελίξεων στη Συρία και αναλύθηκαν όλες οι παράμετροι που αφορούν την Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή.
Όπως ανακοινώθηκε η Ελλάδα υποστηρίζει την ενότητα, την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Συρίας και ένα συμπεριληπτικό μέλλον που θα διασφαλίζει όλες τις θρησκευτικές μειονότητες. Επισημαίνεται ακόμα πως η επιστροφή στη δημοκρατική ομαλότητα θα πρέπει να σημάνει το τέλος των προσφυγικών ροών και να ανοίξει τον δρόμο για την επιστροφή των Σύρων προσφύγων στις εστίες τους.
Παράλληλα όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του κυβερνητικού εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη «η Ελλάδα σταθμίζει όλες τις εξελίξεις. Παρακολουθεί τα τεκταινόμενα στην περιοχή, τα οποία είναι δυναμικά, και προσαρμόζει τη στάση της στο Μεταναστευτικό/ Προσφυγικό στα εκάστοτε νέα δεδομένα, στο πλαίσιο και των αποφάσεων των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι ελληνικές αρχές παραμένουν σε εγρήγορση σε όλα τα επίπεδα».
Ποιο ρόλο διεκδικεί ο Ερντογάν
Όλο και μεγαλύτερο ρόλο στην περιοχή αναζητά ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που θέλει να αξιοποιήσει τις τελευταίες εξελίξεις για να ενισχύσει τη θέση του. Αυτή την εβδομάδα την Τουρκία θα επισκεφθεί η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ενώ τις προηγούμενες ημέρες στην Άγκυρα μετέβη ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν
Πάντως ο κ. Ερντογάν εμμένει στη γνωστή αναθεωρητική ρητορική του και πρόσφατα σημείωσε πως «στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου καθορίστηκαν τα σύνορα της περιοχής μας, αν οι συνθήκες ήταν διαφορετικές, τι θα είχε συμβεί; Πιθανότατα το Χαλέπι, η Ιντλίμπ, η Δαμασκός, η Ράκα θα ήταν δικές μας πόλεις, όπως το Άντεπ, το Χατάι και η Ούρφα. Επειδή αυτές οι πόλεις και οι περιοχές έμειναν εκτός των συνόρων μας δεν σημαίνει πως θα κόψουμε τις σχέσεις μας με τους ανθρώπους τους».
Ουσιαστικά δείχνει πως θέλει να έχει λόγο στα τεκταινόμενα στην περιοχή και κυρίως στρέφει το βλέμμα στη βορειοανατολική Συρία και στις κινήσεις των Κούρδων στην περιοχή.
