Μια ενδιαφέρουσα αποτίμηση της μεταπολίτευσης προσφέρει πανελλαδική έρευνα του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ σε συνεργασία με την εταιρεία ερευνών Prorata.
Η έρευνα αποκαλύπτει στάσεις και αντιλήψεις της κοινής γνώμης επί προσωπικοτήτων και ιστορικών γεγονότων, όπως αυτές έχουν αποκρυσταλλωθεί στα (έως και) 50 χρόνια που διέρρευσαν από το 1974 έως σήμερα.
Ως προς τα ιστορικά ορόσημα, η κοινή γνώμη αποτιμά ως τα πλέον αρνητικά, δύο από τα γεγονότα που άπτονται των εθνικών θεμάτων. Πρόκειται για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και την κρίση των Ιμίων.
Αντιθέτως, στις θετικές εισφορές καταγράφονται η εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας με το Σύνταγμα του 1975. Κορυφαίο ωστόσο ως προς τις θετικές αποτιμήσεις του γεγονός κρίνεται η ιδρυση του ΕΣΥ συγκεντρώνοντας το 87% των θετικών στάσεων.
Η πτώση της χούντας και η άνοδος του ΠΑΣΟΚ
Στην έρευνα ακτινογραφούνται τρεις πολιτικοί χώροι. Αυτοί της Νέας Δημοκρατίας, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ, με βάση την προηγούμενη φήφο των πολιτκών που συμμετείχαν στο δείγμα.
Ετσι, το ποσοστό αποδοχής (θετικής στάσης) ή απόρριψης (αρνητικής) των ιστορικών αυτών οροσήμων παρουσιάζει διαβαθμίσεις ανάλογα με την πολιτική ταυτότητα των ερωτωμένων πολιτών.
Η πτώση της χούντας των Συνταγματαρχών καταδικάζεται με υψηλά ποσοστά από τους ψηφοφόρους και των τριών πολιτικών χώρων, με τις υψηλότερες τιμές να καταγράφονται στον ΣΥΡΙΖΑ και στο ΠΑΣΟΚ.
Η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία λαμβάνει ένα 47% θετικών ψήφων, με τους ψηφοφόρους της Νέα Δημοκρατίας να παραμένουν οι πιο διστακτικοί στην ιστορική τους αποτίμηση, έναντι εκείνων ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ που ομονοούν στο «θετικό» του γεγονότος.
Για Ευρώπη και Ευρώ
Τα δύο κορυφαία θεσμικά γεγονότα που αφορούν στις σχέσεις της χώρας με την Ευρωπαϊκή Ενωση, δηλαδή η ένταξη σε αυτή αλλά και η είσοδος στην κοινή νομισματική περιοχή του ευρώ, αποτιμώνται θετικά στο σύνολο των ερωτωμένων με 65% και 45% αντίστοιχα. Οι υψηλότερες τιμές αποδοχής των δύο αυτών γεγονότων καταγράφονται από το «προερχόμενο» από τη Νέα Δημοκρατία δημοσκοπικό δείγμα, όπως φαίνεται στους κάτωθι πίνακες.
Το δημοψήφισμα
Την αποδοκιμασία της πλειονότητας εισπράττει το δημοψήφισμα του 2015, με ΝΔ και ΠΑΣΟΚ να συνεισφέρουν τα μέγιστα στο τελικό 71% του συνόλου.
Αρνητικές σε ποσοστό 57% είναι επίσης οι γνώμες για τη Συμφωνία των Πρεσπών, παρά το υψηλότατο ποσοσοτό αποδοχής που συγκεντρώνει αυτή μεταξύ των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ.
Μεταπολιτευτικές κατακτήσεις
Τουρισμός, ατομικά δικαιώματα και ισότητα φύλων αποτιμώνται ως οι τομείς που η ελληνική δημοκρατία πέτυχε τη μεγαλύτερη πρόοδό της κατά τη μεταπολίτευση.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι γνώμες των πολιτών για μείζονες κινητοποιήσεις και γεγονότα που χάραξαν τη συλλογική μνήμη στα χρόνια της μεταπολίτευσης.
Τα συλλαλητήρια για το δυστύχημα των Τεμπών θεωρούνται τα πιο σημαντικά για την εξέλιξη της ελληνικής Δημοκρατίας. Οι Πρέσπες, οι βομβαρδισμοί στη Γιουγκοσλαβία αλλά και οι αντιμνημονιακές διαδηλώσεις συμπληρώνουν την τετράδα των πιο σημαντικών κινητοποιήσεων.
Κυβερνήσεις
Οι κυβερνήσεις των Ανδρέα Παπανδρέου (1981-1989) και Κωνσταντίνου Καραμανλή (1974-1981) εξακολουθούν να αποτιμώνται ως οι πλέον θετικές από τους πολίτες.
Στον αντίποδα, η κυβέρνηση του Γ. Α Παπανδρέου (2009 – 2011) και οι κυβερνήσεις του Αλέξη Τσίπρα (2015-2019) συγκεντρώνουν τις περισσότερες αρνητικές/σχετικά αρητικές γνώμες.
Ανδρέας vs Αλέξης
Σημειωτέον ότι η πεναετής διακυβέρνηση Τσίπρα αποτιμάται με τις πλέον αρνητικές αντιλήψεις και όταν συγκρίνεται με την πρώτη τετραετία Παπανδρέου, με τα κριτήρια της ριζοσπαστικότητάς τους, των φιλολαϊκών πολιτικών, των εξωτερικών προκλήσεων, τον βαθμό επίτευξης των υποσχέσεών τους, και του κατά πόσον εξέφρασαν με συνέπεια τις «ιδέες της Αριστεράς».
Ανδρέας Παπανδρέου, Κωνσταντίνος Καραμανλής, και Κώστας Σημίτης, είναι οι πρωθυπουργοί των οποίων η πολιτική πορεία αποτιμάται πλέον θετικά/σχετικά θετικά. Γιώργος Παπανδρέου, Αντώνης Σαμαράς και Αλέξης Τσίπρας βρίσκονται στον αντίποδα.
Eυρώπη, Φιλευθερισμός, Δύση και Λαικϊσμός είναι οι έννοιες που εκφράζουν καλύτερα την Γ΄Ελληνική Δημοκρατία, σύμφωνα με τους πολίτες, ενώ Κράτος Δικαίου, Κοινωνική Δικαιοσύνη και Διαφάνεια θεωρούνται ως οι πιο σημαντικές για το μέλλον.
Στην έρευνα της Prorata περιέχεται και η ερώτηση για τη συνολική αποτίμηση τεσσάρων πολιτκών σχηματισμών: Των ΠΑΣΟΚ, Νέας Δημοκρατίας, ΣΥΡΙΖΑ καθώς και του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος.
ΠΑΣΟΚ και ΝΔ εμφανίζουν τις περισσότερες θετικές γνώμες, γεγονος που προσφέρει ίσως ενδείξεις και για μια πιο μόνιμη επανάκαμψη του παλαιού δικομματικού διπόλου, ενώ η ιστορική αποτίμηση του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ, υστερεί σημαντικά σε θετικές γνώμες.
Δείτε εδώ ολόκληρη τη δημοσκόπηση
prorata final
