Η βούληση για τη διατήρηση των ήρεμων νερών επιβεβαιώθηκε στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν παραμένουν οι σημαντικές διάφορες σε θέματα πρώτης γραμμής. Το γεγονός πως διατηρούνται ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας, προκειμένου οι όποιες διαφορές να μην παράγουν αυτόματα εντάσεις, θεωρείται σημαντικό.
Ωστόσο την ίδια στιγμή στο τετ α τετ του Γιώργου Γεραπετρίτη με τον Χακάν Φιντάν επιβεβαιώθηκε η απόσταση που υπάρχει στη λεγόμενη «βαριά» ατζέντα. Από την μία πλευρά η Άγκυρα επιθυμεί να ανοίξει την βεντάλια των θεμάτων που θα συζητηθούν και από την άλλη πλευρά η Αθήνα έχει βάλει με σαφήνεια τις κόκκινες γραμμές. Επομένως ο διάλογος για τα βαριά θέματα πάει για αργότερα και μένει να φανεί πως θα κινηθεί το επόμενο διάστημα η τουρκική πλευρά και αν θα επιμείνει σε μία αναθεωρητική ατζέντα.
«Η κανονικότητα πιστεύω ότι πρέπει να είναι το ζητούμενο στις σχέσεις μεταξύ γειτόνων» σημείωσε χθες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφων για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ωστόσο προσέθεσε πως « σίγουρα δεν υπάρχει ακόμα ένα κοινό πλαίσιο προκειμένου να συζητήσουμε σε βάθος τη μία μεγάλη μας διαφορά με την Τουρκία, που δεν είναι άλλη από την οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο».
Ουσιαστικά τα βασικά συμπεράσματα που εξάγονται από την χθεσινή συνάντηση των δυο υπουργών είναι τα εξής:
1.Οι δύο πλευρές έδειξαν πως θέλουν να παραμείνουν στο τραπέζι του διαλόγου, προκειμένου οι όποιες διάφορες υπάρχουν να μην παράγουν αυτόματα εντάσεις. «Οι επαφές μας αποκτούν πλέον μία κανονικότητα, την κανονικότητα που πρέπει να έχουν οι επαφές μεταξύ δύο γειτόνων που συνυπάρχουν σε μια εξαιρετικά περίπλοκη γειτονιά» σημείωσε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης. «Η αιώνια γειτονιά μας πρέπει να μετατραπεί σε αιώνια φιλία» είπε ο κ. Φιντάν και σημείωσε πως «στη δύσκολη αυτή γεωγραφία οι δυο χώρες πρέπει να κινούνται εντός αμοιβαίας εμπιστοσύνης και μπορούμε να συμβάλλουμε στην ευημερία των λαών μας με την προσέγγιση win win»
2.Το τι θα μπορούσε να περιλαμβάνει ο ελληνοτουρκικός διάλογος εξακολουθεί πάντως να διχάζει. Από την Αθήνα αυτό που υπογραμμίζεται είναι πως η συζήτηση πρέπει να αφορά αποκλειστικά την μια και μόνη διαφορά που είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Όπως σημείωσε ο Γιώργος Γεραπετρίτης «οι θέσεις μας όσον αφορά το εύρος της συζήτησης αφίστανται με τη θέση μας να αφορά τη μία και μόνη διαφορά. Προσηλωμένοι, ωστόσο, σε μια ειλικρινή προσπάθεια επίτευξης προόδου μέσω του διαλόγου, θα συνομιλήσουμε για το θέμα αυτό σε επόμενη συνάντησή μας στο εγγύς μέλλον».
Ωστόσο η Άγκυρα είναι εμφανές πως θέλει να ανοίξει την βεντάλια των θεμάτων και έχει αναφερθεί σε ένα διάλογο με … ολιστική προσέγγιση. Χθες ο κ. Φιντάν- αναφερόμενος στα θέματα που αφορούν το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο σημείωσε ότι «πρέπει να φερόμαστε ρεαλιστικά και να κάνουμε σωστή διάγνωση των προβλημάτων». Είπε ότι είναι αλληλένδετα τα προβλήματα και πρέπει να βρούμε λύσεις και «δεν μπορούμε να τα περιορίσουμε σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Όλα τα προβλήματα που μπορούν να προκαλέσουν τριβές πρέπει να τα συζητήσουμε» σημείωσε. Έκανε δε λόγο για «δίκαιο διαμοιρασμό στην Ανατολική Μεσόγειο» κάτι που όπως είπε υποστηρίζει η χώρα του.
3.Η απόσταση παραμένει και στο Κυπριακό, καθώς η τουρκική πλευρά επιμένει στις θέσεις της. Ειδικότερα για το Κυπριακό ο Έλληνας υπουργός σημείωσε «παραμένουμε σταθεροί στη θέση για μία λύση βασισμένη στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στο πλαίσιο μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας». Από την πλευρά του κ. Φιντάν επέμενε στην ίδια γραμμή που ακολουθεί η Τουρκία, λέγοντας ότι πρέπει η συζήτηση να γίνει «με βάση τις πραγματικότητες στο νησί» και σημείωσε «το μοντέλο της ομοσπονδίας δεν ισχύει πια στην Κύπρο»
Ποια άλλα θέματα συζητήθηκαν
Στο «μενού» της συζήτησης των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών ήταν μια σειρά θεμάτων, μεταξύ των οποίων και η συνέχιση της συνεργασίας στο μεταναστευτικό. Πρόκειται για ένα θέμα που το τελευταίο διάστημα έχει έρθει δυναμικά στο προσκήνιο καθώς ευρωπαϊκές χώρες υιοθετούν μια αυστηρότερη γραμμή ενώ την ίδια στιγμή είναι ορατό το ενδεχόμενο οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή να οδηγήσουν σε αύξηση των ροών.
Παράλληλα όπως επεσήμανε ο κ. Γεραπετρίτης «συζητήσαμε ακόμη για τις μειονότητες, οι οποίες για εμάς θα πρέπει να είναι γέφυρες φιλίας. Οφείλουμε, και οι δύο πλευρές, να εξασφαλίζουμε την ισονομία και ισοπολιτεία όλων των πολιτών που βρίσκονται στις χώρες μας». Από την πλευρά του ο κ. Φιντάν εξέφρασε τις προσμονές «που έχουν οι ομογενείς μας στην Ελλάδα», ενώ είπε ότι η Τουρκία θεωρεί πολύ σημαντική την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και μπορεί η χώρα του να βοηθήσει σε αυτό. Είπε επίσης ότι προσμένει «πιο αποτελεσματική συνεργασία με Ελλάδα στον αγώνα κατά των τρομοκρατικών οργανώσεων με πρώτο το FETO το ΡΚΚ και DHKP-C» γιατί «είναι προς όφελος των δυο χωρών».
Στο τραπέζι μπήκαν και θέματα συνεργασίας στις υποψηφιότητες σε διεθνείς οργανισμούς. Τέλος όπως είναι φυσικό συζητήθηκαν ευρύτερα οι εξελίξεις στο διεθνές περιβάλλον, η συνεχιζόμενη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι εξελίξεις στο Καύκασο, τα Βαλκάνια και ιδιαίτερα η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή (θέμα για το οποίο έχουν επανειλλημένα διατυπωθεί διαφορετικές απόψεις).
Η θετική ατζέντα
Ο επόμενος γύρος πολιτικού διαλόγου και θετικής ατζέντας θα γίνει στην Αθήνα στις 2 και 3 Δεκεμβρίου, ενώ την επόμενη χρόνια θα γίνει το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας. Στόχος είναι να δοθεί έμφαση σε μια θετική ατζέντα δηλαδή τα λεγόμενα εύκολα θέματα τα οποία μπορούν να φέρουν ακόμα πιο κοντά τις δύο χώρες (όπως η οικονομία, ο τουρισμός, το εμπόριο, ο πολιτισμός). Είναι χαρακτηριστικό πως το διμερές εμπόριο έχει σημειώσει μία σημαντική αύξηση κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους και στόχος είναι να φτάσει τα 10 δισ. δολάρια.
