Η Ιταλία χαράζει την μεταναστευτική πολιτική της Ευρώπης: Το σκάφος «Libra» του ιταλικού πολεμικού ναυτικού μετέφερε στην Αλβανία τους πρώτους 16 παράτυπους μετανάστες που ανασύρθηκαν από δύο βάρκες, καθώς κατευθυνόταν προς τo νησί Λαμπεντούζα.
Στο πλαίσιο του Συμφώνου Ρώμης-Τιράνων, οι πρόσφυγες θα μεταφερθούν σε δύο ειδικά διασκευασμένα στρατόπεδα στην Αλβανία, εν αναμονή της απέλασής τους στις χώρες προέλευσης.
Οι δομές υποδοχής μεταναστών στην Αλβανία, είναι εξ ολοκλήρου «ιταλικής αρμοδιότητας», «από την κατασκευή ως τη διαδικασία άφιξης, μέχρι τη στέγαση, την εγγραφή και την παραμονή των μεταναστών», δήλωσε στην Corriere della Sera ο Αλβανός πρωθυπουργός Έντι Ράμα. Ο Αλβανός πρωθυπουργός πρόσθεσε ότι τα κέντρα θα μπορούν να φιλοξενήσουν «όχι περισσότερα από 3.000 άτομα ταυτόχρονα» και «η διάρκεια της παραμονής θα εξαρτηθεί από τον χρόνο των διαδικασιών του ιταλικού κράτους». Θα υπάρχουν μόνο ιταλικές αστυνομικές δυνάμεις για τη φρούρηση των προσφύγων και οι κανόνες θα εφαρμόζονται με βάση την «ιταλική» νομοθεσία.
Αυτή η συμφωνία επαναπατρισμού των παράτυπων μεταναστών στοχεύει να εκτρέψει το 40% των ροών από την Κεντρική Μεσόγειο στην Αλβανία, αν και υπάρχουν αμφιβολίες για τη βιωσιμότητά της.
Ενθουσιάστηκε η φον ντερ Λάιεν
Η ιδέα που ανήκει στην ακροδεξιά πρωθυπουργό της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, ενθουσίασε πάντως την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που την θεώρησε ως πρότυπο για όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση. H πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρει στην επιστολή της 10 «καινοτόμους» τρόπους για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης, με επίκεντρο πάντως τη συμφωνία Ιταλίας-Αλβανίας. «Πρέπει να αντλήσουμε διδάγματα από αυτή τη συμφωνία και να σκεφτούμε την ιδέα της ανάπτυξης κέντρων επιστροφής, εκτός της ΕΕ», έγραψε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε επιστολή της προς τους 27 ηγέτες των χωρών μελών, ενόψει της αυριανής συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες.
Στην επιστολή της, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προτείνει έναν νέο νόμο για τη διευκόλυνση της απέλασης των παράτυπων μεταναστών. Αλλά η υιοθέτηση αυτού του κειμένου θα πάρει χρόνο. Η φον ντερ Λάιεν γράφει επίσης ότι « τους επόμενους μήνες, η ΕΕ θα συγκεντρώσει την Παγκόσμια Συμμαχία που ξεκινήσαμε πέρυσι, για να ενισχύσουμε τη διεθνή συνεργασία στην αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου μεταναστών σε όλες τις διαστάσεις της»
Σημείο καμπής
Η πρόταση αυτή αποτελεί αναμφίβολα ένα σημείο καμπής για την ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική, «ένα φράγμα που σπάει», όπως γράφει η La Repubblica. Αλλωστε, μέχρι τώρα, την ιδέα αυτών των «στρατοπέδων» μεταφοράς μεταναστών σε τρίτες χώρες ασπάζονταν μόνο χώρες που κυβερνώνται από την ακροδεξιά, όπως η Ιταλία ή Ουγγαρία και πλέον προτείνεται επίσημα στις 27 χώρες της Ένωσης.
Η ιδέα φυσικά δεν είναι νέα: την αποστολή παράτυπων μεταναστών που πιάνονταν στη Μάγχη, σε στρατόπεδα στη Ρουάντα, σκόπευε να εφαρμόσει το Λονδίνο, αλλά η σχετική συμφωνία δεν εφαρμόστηκε ποτέ, μετά τη νίκη των Εργατικών στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές στη Μεγάλη Βρετανία.
Περίπου 15 χώρες μέλη της ΕΕ φέρονται μάλιστα να εξετάζουν επίσης θετικά το σχέδιο αυτό , συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας μέσω του νέου υπουργού Εσωτερικών, Μπρουνό Ρεταγιό.
Η Τζόρτζια Μελόνι έχει ήδη προγραμματίσει να οργανώσει μια συνάντηση στο περιθώριο της συνόδου κορυφής, με τις χώρες που ενδιαφέρονται περισσότερο για τη συμφωνία της με την Αλβανία. Η Ιταλίδα πρωθυπουργός έκανε μάλιστα λόγο για ένα νέο, θαρραλέο, πρωτόγνωρο δρόμος, ο οποίος αντανακλά τέλεια το ευρωπαϊκό πνεύμα και πρόκειται να αναληφθεί και από άλλες χώρες εκτός ΕΕ».
Η Ευρώπη κλείνει τα σύνορα
Η μία μετά την άλλη χώρα της ΕΕ, κλείνουν άλλωστε τα εσωτερικά σύνορα. Η Γερμανία επανέφερε τους ελέγχους εισόδου στη χώρα, η Πολωνία θέλει να αναστείλει εν μέρει το δικαίωμα στο άσυλο και οι ομάδες κατά των μεταναστών δεν ήταν ποτέ τόσο ισχυρές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ο νέος Επίτροπος για τις Εσωτερικές Υποθέσεις και τη Μετανάστευση, ο Αυστριακός Μάγκνους Μπρούνερ, θα είναι υπεύθυνος για την αναζήτηση αποτελεσματικών λύσεων για την παράτυπη μετανάστευση και «να εγγυηθεί σταθερούς κανόνες για την απέλαση, όσων αποτελούν σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια», γράφει η φον ντερ Λάιεν.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη αυστηροποιήσει τους κανόνες με το Σύμφωνο για το άσυλο και τη μετανάστευση, που εγκρίθηκε τον περασμένο Μάιο και θα τεθεί σε ισχύ στα μέσα του 2026. Η φον ντερ Λάιεν θέλει να επιταχύνει την εφαρμογή του Συμφώνου και τονίζει στην επιστολή της στους 27: «Η μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ μπορεί να είναι βιώσιμη μόνο εάν επιστραφούν ουσιαστικά όσοι δεν έχουν το δικαίωμα να παραμείνουν στην ΕΕ». Υπογραμμίζει μάλιστα ότι «η απέλαση είναι ένα θεμελιώδες ζήτημα στις μεταναστευτικές πολιτικές για όσους δεν έχουν δικαίωμα παραμονής, αλλά, μόνο το 20% περίπου των πολιτών τρίτων χωρών που έχουν διαταχθεί να φύγουν επαναπατρίζονται στην πραγματικότητα».
