Η δεύτερη Κυριακή των εκλογών του ΠΑΣΟΚ ανέδειξε καθαρό νικητή τον Νίκο Ανδρουλάκη με περίπου 60% έναντι του Χάρη Δούκα που κινήθηκε στο 40%.
Συνολικά ψήφισαν 212.269 μέλη και φίλοι του ΠΑΣΟΚ, που σημαίνει ότι η συμμετοχή σε σχέση με τον πρώτο γύρο, όπου ψήφισαν 303.223, ήταν μειωμένη κατά 28,5%. Οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ επέλεξαν τον πρόεδρο που εγγυάται σταθερότητα και αυτόνομη πορεία έστω και σε χαμηλή εκλογική πτήση, από ένα άλμα σε κεντροαριστερή κατεύθυνση με άγνωστη έκβαση, που εκπροσωπούσε ο Χάρης Δούκας. Η δύναμη του μηχανισμού υπερίσχυσε.
Ο Χάρης Δούκας δεν κατάφερε να δημιουργήσει δυναμική αλλαγής και ρεύμα στην κοινωνία. Ο Νίκος Ανδρουλάκης απέφυγε ένα debate που μπορεί να είχε αρνητικές για τον ίδιο επιπτώσεις. Έχει ενδιαφέρον ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης κέρδισε τους περισσότερους από τους ψηφοφόρους των άλλων υποψηφίων του πρώτου γύρου. Σε σημαντικό ποσοστό πήρε τους ψηφοφόρους της Άννας Διαμαντοπούλου και του Μιχάλη Κατρίνη και λιγότερο του Παύλου Γερουλάνου.
Ο Χάρης Δούκας κέρδισε μόνο τους ψηφοφόρους της Νάντιας Γιαννακοπούλου που όμως ήταν πολύ λίγοι αριθμητικά.
Νίκη σε όλες τις περιφέρειες
Στον δεύτερο γύρο ο Νίκος Ανδρουλάκης κέρδισε όλες τις περιφέρειες αλλά και τους ψηφοφόρους του Λεκανοπεδίου και του Δήμου Αθήνας που είχε χάσει την πρώτη Κυριακή. Σε αστικές περιοχές όμως στα βόρεια και νότια προάστια που είχαν στην πρώτη Κυριακή μεγάλη δύναμη οι Παύλος Γερουλάνος και Άννα Διαμαντοπούλου είναι αξιοσημείωτο το ποσοστό των ψηφοφόρων που δεν προσήλθαν στην κάλπη. Μέσα από ένα ευρύτερο πρίσμα, το 70% που στην πρώτη Κυριακή έστειλε το μήνυμα ότι δεν επιθυμεί τον Νίκο Ανδρουλάκη, κατακερματίστηκε και κυρίως έδειξε ότι δεν προτιμά ούτε τον Χάρη Δούκα.
Ένα σημαντικό ποσοστό των ψηφοφόρων απείχε δείχνοντας ότι εάν δεν είναι επικεφαλής ο δικός τους πρόεδρος, αδιαφορούν. Μία εκτίμηση που συνάγεται από αυτό είναι ότι οι υπόγειες διάφορες μεταξύ των τάσεων του ΠΑΣΟΚ -παπανδρεϊκοί, σημιτικοί, παλαιό ΠΑΣΟΚ, εκσυγχρονιστές κ.λπ.- είναι πάντα υπαρκτές και επηρεάζουν όχι μόνο την κομματική αλλά και την πολιτική συμπεριφορά στις εθνικές κάλπες.
Η μεγάλη εικόνα
Αντιστικτικά με τον ΣΥΡΙΖΑ το ΠΑΣΟΚ κέρδισε το στοίχημα της ενότητας και της πολιτισμένης αντιπαράθεσης, όπως και το στοίχημα της συμμετοχής – αν και κυρίως στον πρώτο γύρο. Η μεγάλη εικόνα όμως είναι ότι με τον Νίκο Ανδρουλάκη το ΠΑΣΟΚ έμεινε σε χαμηλά ποσοστά και δεν πέτυχε να εκμεταλλευτεί τη διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ και την υποχώρηση της Ν.Δ.
Ακόμη και στις ευρωεκλογές ήλθε τρίτο κόμμα λίγο πάνω από το 12%. Η μικρή του άνοδος περισσότερο οφείλεται στην αποσύνθεση του ΣΥΡΙΖΑ και λιγότερο στη θετική προοπτική του Νίκου Ανδρουλάκη. Το ερώτημα που προκύπτει αβίαστα είναι γιατί να πετύχει τώρα εκεί που απέτυχε με ευνοϊκές συνθήκες στην πρώτη φάση της προεδρίας του; Βεβαίως το ΠΑΣΟΚ είναι ήδη δεύτερο κόμμα δημοσκοπικά, θα κερδίσει την πρωτοκαθεδρία στον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς και ενδεχομένως να κερδίσει και την αξιωματική αντιπολίτευση στη Βουλή, εάν όπως όλα δείχνουν συντελεστεί μία ακόμη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ.
Το τοπίο στην Κεντροαριστερά
Ο Νίκος Ανδρουλάκης εξασφάλισε καθαρό ορίζοντα μέχρι τις εθνικές εκλογές όποτε κι αν γίνουν. Ενώ όμως ξεκαθάρισε το τοπίο στην Κεντροαριστερά, το ΠΑΣΟΚ δίνει την εντύπωση μικρομεσαίου κόμματος, ενώ το μεγάλο στοίχημα είναι να κερδίσει τη Ν.Δ. του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει δείξει καθαρά τις προθέσεις του για αυτόνομη πορεία του ΠΑΣΟΚ και αμφίπλευρη διεύρυνση. Για να ξανακάνει το ΠΑΣΟΚ μεγάλο όμως χρειάζεται ένα διαφορετικό αφήγημα που μέχρι στιγμής δεν πέτυχε να το υποστηρίξει.
Μία νίκη επί της Ν.Δ. προϋποθέτει συνεργασία, σε κάθε περίπτωση πολιτική και κοινοβουλευτική και ενδεχομένως και εκλογική, με τον ΣΥΡΙΖΑ και τους άλλους φορείς της ευρύτερης Κεντροαριστεράς. Οι μόνες νίκες στις εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης προέκυψαν από τη σύμπραξη του ΠΑΣΟΚ με τον ΣΥΡΙΖΑ. Εάν το ΠΑΣΟΚ επιμείνει στην αυτόνομη πορεία οι εξελίξεις στην Κεντροαριστερά θα το ξεπεράσουν.
Από την άλλη, υπάρχουν δυνάμεις στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ, που καταγράφηκαν στην πρώτη Κυριακή, και επιμένουν πάντα σε μία κεντροδεξιά, εκσυγχρονιστική πορεία. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης πάντως τηλεφώνησε στον Νίκο Ανδρουλάκη, τον συνεχάρη και του πρότεινε να συναντηθούν. Παρομοίως τον συνεχάρη και ο Στέφανος Κασσελάκης, που δεν έχει πια το χρίσμα του υποψηφίου στον ΣΥΡΙΖΑ. Η τοποθέτηση του ΠΑΣΟΚ στο πολιτικό φάσμα θα επηρεαστεί εκ των πραγμάτων και από τις εξελίξεις στη Ν.Δ. και στον πέραν αυτής υπερδεξιό χώρο.
