Τη βούληση της Ελλάδας να εργαστεί προκειμένου να επιλυθεί η μόνη πραγματική διαφορά της χώρας με την Τουρκία εκδήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
«Θα συνεχίσουμε να διερευνούμε δυνατότητες για την περαιτέρω συνεργασία με την Τουρκία. Η Ελλάδα είναι πρόθυμη να εργαστεί προς επίλυση της μόνης διαφοράς που έχουμε με τον γείτονά μας. Την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο», είπε ο κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε:
«Δεν καταφέραμε επί 40 χρόνια να λύσουμε αυτή τη διαφορά. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε και καταδικασμένοι να παραμείνουμε έτσι.
«Πιστεύω ότι έχουμε σήμερα ένα παράθυρο ευκαιρίας και πρέπει να δείξουμε τόλμη και σύνεση να αδράξουμε αυτήν την ευκαιρία».
Καμία πρόοδος στο Κυπριακό
Αναφερόμενος στο Κυπριακό ο κ. Μητσοτάκης υπενθύμισε ότι φέτος είναι 50η μαύρη επέτειος της εισβολής και κατοχής του 1/3 της Κύπρου τονίζοντας ότι «δυστυχώς δεν υπάρχει καμία πρόοδος στην τουρκική στάση».
«Η εισβολή ήταν και παραμένει μια θεμελιώδης παραβίαση των βασικών αρχών του καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ», είπε ο κ. Μητσοτάκης και επαπνέλαβε τη στήριξη της Ελλάδας σε λύση επί τη βάσει της διζωνικής- δικοινοτικής ομοσπονδίας με μία κυριαρχία, μία ιθαγένεια και μία διεθνή ‘προσωπικότητα’ σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Επιπλέον, επανέλαβε την στήριξη της Ελλάδας στην επανεκκίνηση των συνομιλιών και έκανε ειδική αναφορά στις προσπάθειες του προέδρου της Κύπρου, Νίκου Χριστοδουλίδη για την επανεκκίνηση των συνομιλιών. Ο πρωθυπουργός κατέστησε εκ νέου σαφές ότι λύση «δύο κρατών», δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.
Οσον αφορά στα Δυτικά Βαλκάνια, ο κ. Μητσοτάκης επανέλαβε την στήριξη της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών της περιοχής, ωστόσο τόνισε ότι οι ίδιες οι υποψήφιες χώρες πρέπει να σεβαστούν το Κράτος Δικαίου και τις σχέσεις καλής γειτονίας λέγοντας ότι οι διεθνείς συμφωνίες πρέπει να γίνονται σεβαστές και να εφαρμόζονται πλήρως και καλή τη πίστη, παραπέμποντας μεταξύ άλλων και στη Συμφωνία των Πρεσπών.
Προτού αναφερθεί στα ελληνοτουρκικά, ο πρωθυπουργός έκανε ιδιαίτερη μνεία στη θητεία της Ελλάδας στο Συμβούλιο Ασφαλείας, λέγοντας «Κάποιες λέξεις παγκοσμίου νοήματος θα καθοδηγούν την θητεία της Ελλάδας στο ΣΑ: διάλογος, δημοκρατία και διπλωματία. Και οι προτεραιότητες που θα διέπουν αυτές τις αρχές. Η ειρηνική διευθέτηση των διενέξεων, ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου και φυσικά ο σεβασμός του χάρτη του ΟΗΕ, η κλιματική ειρήνη, η προστασία των παιδιών από ένοπλες συρράξεις και η θαλάσσια ασφάλεια».
Παράλληλα, επεσήμανε ότι «κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι τα πράγματα είναι καλύτερα σήμερα σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Ο κόσμος μας μέρα με τη μέρα γίνεται όλο και λιγότερο ασφαλής. Είτε μιλάμε για γεωπολιτικούς διαχωρισμούς, τη μετανάστευση, την άνοδο των ανισοτήτων ακόμη και την άνοδο της τεχνητής νοημοσύνης. Αυτοί οι κίνδυνοι θέτουν εν αμφιβόλω το μέλλον μας».
Κατάλοιπο ενός κόσμου που δεν υπάρχει πια
Ο κ. Μητσοτάκης τάχθηκε υπέρ των αλλαγών στη δομή του Συμβουλίου Ασφαλείας σημειώνοντας:
«Εκπροσωπούμε τη συλλογική φωνή της διεθνούς κοινότητας. Οι περισσότεροι έχουμε συμφωνήσει στην ανάγκη μεταρρύθμιση του ΟΗΕ και ειδικά στην ανάγκη μεταρρύθμισης του συμβουλίου ασφαλείας. Από την απαρχή του το 1946 το ΣΑ δεν έχει γνωρίσει καμία σημαντική θεσμική μεταρρύθμιση. Υπ’ αυτή την έννοια αποτελεί το κατάλοιπο ενός κόσμου που δεν υπάρχει πια. Τότε κλήθηκε να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις μετά τον Β Π.Π., αλλά τώρα σαφώς δεν μπορεί να επιλύσει τα προβλήματα του παρόντος ή του μέλλοντος. Είναι ζωτικής σημασίας να αυξηθεί η ελάχιστη συμμετοχή των υποεκπροσωποπυμενων κρατών. Σχεδόν το 1/3 των μελών του ΟΗΕ δεν έχουν μια θέσει στο ΣΑ. Η διεύρυνση του ΣΑ πρέπει να περιλαμβάνει μόνιμα και μη μόνιμα μέλη».
Φορέας σταθερότητας
Περιγράφοντας δε τον σκοπούμενο ρόλο της Ελλάδας στο Συμβούλιο Ασφαλείας, είπε ότι θα κάνει ό,τι μπορεί για να επιδρά ως φορέας σταθερότητας.
Να αποφευχθεί πόλεμος πλήρους κλίμακας στη Μ.Ανατολή
Αναφερόμενος στη σύρραξη στη Μέση Ανατολή, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε: «Πριν από ένα χρόνο δεν γνωρίζαμε ότι την 7η Οκτωβρίου μια αποτρόπαια τρομοκρατική επίθεση θα άφηνε πίσω της πάνω από 1.200 ανθρώπους σφαγμένους και πολλούς ομήρους. Η συνεχιζόμενη βία στη Μέση Ανατολή είναι οξύτατη και πολίτες υποφέρουν στη Γάζα, ενώ η βία συνεχίζεται».
Ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε ότι «ένας πόλεμος πλήρους κλίμακας στον Λίβανο πρέπει να αποφευχθεί με κάθε κόστος, σε κάθε κομμάτι των συνόρων και χωρίς την απειλή πυραύλων. Η Ελλάδα στηρίζει την εκεχειρία 21 ημερών. Η Ελλάδα πάντοτε είχε υποστηρίξει το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα. Όμως πρέπει να δούμε την επιστροφή των ομήρων. Η ανθρωπιστική κρίση εκεί δεν πρέπει να συνεχιστεί».
