Αντιδράσεις με τις πρώτες τις κιόλας αναφορές, κατά την ορκωμοσία της, προκάλεσε η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, η οποία, αγνοώντας το επίσημο κείμενο του πρωτοκόλλου, αποκάλεσε τη χώρα της «Μακεδονία», γεγονός που προκάλεσε την αποχώρηση της Ελληνίδας πρέσβεως.
Οπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η Σιλιάνοφσκα, κατά την ορκωμοσία αποκάλεσε τη χώρα ως «Μακεδονία», παρά το γεγονός ότι στο κείμενο του όρκου, το οποίο απήγγειλε ο πρόεδρος της απερχόμενης Βουλής, Γιόβαν Μίτρεσκι, καλώντας την Σιλιάνοφσκα να το επαναλάβει, η χώρα αναφερόταν με το συνταγματικό της όνομα ως «Βόρεια Μακεδονία».
Η πρέσβης της Ελλάδας στη Βόρεια Μακεδονία, Σοφία Φιλιππίδου, η οποία είχε προσκληθεί στη συνεδρίαση της Βουλής για την ορκωμοσία της Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, αποχώρησε ως ένδειξη διαμαρτυρίας για το γεγονός ότι η τελευταία αποκάλεσε κατά την ορκωμοσία της τη χώρα ως «Μακεδονία», παραβιάζοντας τη Συμφωνία των Πρεσπών.
«Μακεδονία» αποκάλεσε τη χώρα κατά την ορκωμοσία της η νέα πρόεδρος: Αποχώρησε η Ελληνίδα πρέσβης
Αυστηρό μήνυμα ΥΠΕΞ
Για κατάφωρη παραβίαση της Συμφωνίας των Πρεσπών ομιλεί το Υπουργείο Εξωτερικών αντιδρώντας στην πρόκληση της νεοεκλεγείσας Προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας.
Η ελληνική διπλωματία σημειώνει επίσης ότι η πρόοδος στις διμερείς σχέσεις αλλά και η ενταξιακή πορεία της γείτονος εξαρτώνται απολύτως από την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών και κυρίως από τη χρήση της συνταγματικής ονομασίας της.
Η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ αναφέρει: «Κατά τη σημερινή ορκωμοσία της στη Βουλή και παρά το γεγονός ότι στο επίσημο κείμενο του όρκου που της υπαγορεύθηκε η χώρα αναφερόταν ως «Βόρεια Μακεδονία», η νέα Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, κυρία Σιλιάνοφσκα-Ντάβκοβα, επέλεξε να αποκαλέσει τη χώρα της “Μακεδονία”.
Η πράξη αυτή παραβιάζει κατάφωρα τη Συμφωνία των Πρεσπών αλλά και το Σύνταγμα της γείτονος χώρας, το οποίο έχει εναρμονιστεί με τις διεθνείς της υποχρεώσεις. Η ελληνική κυβέρνηση, παρά τις αντιρρήσεις που είχε εκφράσει ως αντιπολίτευση κατά την κύρωση της συμφωνίας, τη σεβάστηκε ως επικυρωθείσα διεθνή συνθήκη που υπερέχει κάθε άλλης διάταξης νόμου.
Η Ελλάδα, στο πλαίσιο αυτό, δηλώνει κατηγορηματικά ότι η περαιτέρω πρόοδος στις διμερείς σχέσεις της με τη Βόρεια Μακεδονία καθώς και η ευρωπαϊκή πορεία της τελευταίας εξαρτώνται από την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών και κυρίως από τη χρήση της συνταγματικής ονομασίας της χώρας».
Αυστηρό μήνυμα ΥΠΕΞ: Κατάφωρη παραβίαση της Συμφωνίας των Πρεσπών η χρήση του όρου «Μακεδονία»
Αντίδραση και από Κομισιόν
Είχε προηγηθεί αντίδραση της Κομισιόν προς τη νέα ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας μέσω ανάρτησης της ίδιας της Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν.
Στην παρέμβασή της, λίγη ώρα μετά την ορκωμοσία της Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανέφερε ότι «προκειμένου η Βόρεια Μακεδονία να συνεχίσει την επιτυχημένη πορεία της προς την ένταξη στην Ε.Ε., είναι υψίστης σημασίας η χώρα να συνεχίσει την πορεία των μεταρρυθμίσεων και τον πλήρη σεβασμό στις δεσμευτικές συμφωνίες της, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών».
For North Macedonia to continue its successful path on EU accession it is paramount that the country continues on the path of reforms and full respect for its binding agreements, including the Prespa Agreement.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) May 12, 2024
Πολύ απογοητευτικό χαρακτήρισε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ το γεγονός ότι η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας δεν χρησιμοποίησε το συνταγματικό όνομα της χώρας κατά την τελετή ορκωμοσίας.
Ο κ. Μισέλ επεσήμανε ότι «η Ε.Ε. υπενθυμίζει τη σημασία της συνεχούς εφαρμογής των νομικά δεσμευτικών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένης της συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα».
Very disappointing that the new President of North Macedonia @gogamkd did not use the constitutional name of the country during today’s oath ceremony.
The EU recalls the importance of continued implementation of legally binding agreements, including Prespa agreement with Greece.— Charles Michel (@CharlesMichel) May 12, 2024
Στο ζήτημα αναφέρθηκε και η εκπρόσωπος εξωτερικών υποθέσεων της Κομισιόν, Ναμπίλα Μασραλί, η οποία τόνισε ότι η Ε.Ε. εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας δεν χρησιμοποίησε το συνταγματικό όνομα της χώρας κατά την τελετή ορκωμοσίας.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, πρόσθεσε ότι η Ε.Ε. υπενθυμίζει τη σημασία του πλήρους σεβασμού των υφιστάμενων, νομικά δεσμευτικών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα.
Άμεση αντίδραση Κομισιόν: Ζητεί πλήρη σεβασμό της Συμφωνίας των Πρεσπών
Αντιδράσεις κομμάτων
Βολές κατά του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη εκτόξευσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανος Κασσελάκης, καταλογίζοντάς του ότι «δεν του άρεσε μεν» η Συμφωνία των Πρεσπών», αλλά «εκλιπαρεί για την τήρησή της», ενώ κάλεσε τη νέα ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας «να συνετιστεί και να αναλογιστεί τις ευθύνες της απέναντι στην Ιστορία και στο μέλλον του λαού της».
«Η αναφορά της νεοεκλεγείσας Προέδρου της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, σε ‘Μακεδονία’ αντί για τη συνταγματική ονομασία της γειτονικής χώρας, κατά την τελετή ορκωμοσίας της, συνιστά βαρύτατη πρόκληση» επεσήμανε εξάλλου σε δήλωσή του ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος και υπεύθυνος Κ.Τ.Ε. Εξωτερικών του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Δημήτρης Μάντζος, ενώ κάλεσε την κυβέρνηση να απαντήσει τόσο σε διμερές, όσο και σε πολυμερές επίπεδο.
«Οι αναφορές της νέας προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας επιβεβαιώνουν την εκτίμηση του ΚΚΕ, ότι η Συμφωνία των Πρεσπών δεν υπηρετούσε την πραγματική επίλυση των διαφορών των δυο χωρών, αλλά τελικά μόνο την είσοδο της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ που έχει αποδειχθεί ως ο βασικός παράγοντας της αποσταθεροποίησης και της τροφοδότησης του εθνικισμού στα Βαλκάνια» επεσήμανε από την πλευρά του το ΚΚΕ.
Το κόμμα DUI κατηγορεί τη Σιλιάνοφσκα ότι παραβίασε το Σύνταγμα
Το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα στη Βόρεια Μακεδονία, το DUI του Αλί Αχμέτι, κατηγόρησε τη νέα πρόεδρο Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα ότι κατά την ορκωμοσία της παραβίασε το Σύνταγμα, αποκαλώντας τη χώρα «Μακεδονία».
Βόρεια Μακεδονία: Το κόμμα DUI κατηγορεί τη Σιλιάνοφσκα ότι παραβίασε το Σύνταγμα