Να συνεχιστούν τα βήματα προόδου που έχουν γίνει στις ελληνοτουρκικές σχέσεις θέλει η κυβέρνηση και στόχος είναι να διατηρηθούν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των δυο χωρών. Ο οδικός χάρτης των επόμενων μηνών έχει χαραχτεί στην πρόσφατη συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και έμφαση δίνεται σε θέματα που άπτονται της θετικής ατζέντας.
Τα προβλήματα βέβαια δεν είναι δυνατόν να εξαφανιστούν από τη μία ημέρα στην άλλη, ωστόσο το μεγάλο ζητούμενο είναι οι όποιες διαφωνίες προκύπτουν να μην παράγουν κρίσεις. Με την Αθήνα να έχει καταστήσει σαφείς τις κόκκινες γραμμές της και να υπογραμμίζει εμφατικά πως καμία συζήτηση δεν μπορεί να γίνει σε ζητήματα εθνικής κυριαρχίας.
Η μόνη διαφορά
Αυτό που τονίζεται από την ελληνική πλευρά είναι πως η μόνη διαφορά είναι η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο (με πυξίδα πάντοτε το Διεθνές Δίκαιο και ειδικά το Δίκαιο της Θάλασσας). Βέβαια αναγνωρίζεται πως πρέπει να ωριμάσουν οι συνθήκες για να προχωρήσει η σχετική συζήτηση και μένει να φανεί αν ο Τούρκος πρόεδρος θα συνεχίζει να πορεύεται στο δρόμο του διαλόγου.
Να σημειωθεί εδώ πως το επόμενο ραντεβού των δύο ηγετών θα γίνει τον Απρίλιο στην Άγκυρα και αν όλα κυλήσουν ομαλά θα ακολουθήσει μια ακόμα συνάντηση τον επόμενο Ιούλιο στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον. Κρίσιμος μήνας θεωρείται και ο Φεβρουάριος, καθώς έχει προγραμματιστεί σειρά επαφών. Ειδικότερα θα υπάρξουν συζητήσεις – στην Τουρκία εκτός απροόπτου- στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου και θα συνεχιστεί στην Αθήνα ο διάλογος για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (στα οποία υπενθυμίζεται πως συμπεριλαμβάνονται και μέτρα για τη μείωση «αδικαιολόγητων πηγών έντασης καθώς και των κινδύνων που απορρέουν από αυτές»).
Να σημειωθεί εδώ πως στο πλαίσιο του 5ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών έχουν υπογραφεί συνολικά 15 συμφωνίες, μνημόνια και κοινές δηλώσεις-διακηρύξεις. Οι συμφωνίες αυτές εκτείνονται σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, όπως το εμπόριο, οι επενδύσεις, οι εξαγωγές, ο τουρισμός, η παιδεία και η τελωνειακή συνεργασία. Μάλιστα το Φεβρουάριο στο πλαίσιο της θετικής ατζέντας αναμένεται να μεταβούν στην Κωνσταντινούπολη επιχειρηματίες για σειρά επαφών.
Γιατί ο Τούρκος πρόεδρος άλλαξε στάση
Ήταν πέρυσι όταν ο Τούρκος πρόεδρος είχε χρησιμοποιήσει τη φράση «μια νύχτα θα έρθουμε ξαφνικά», έχοντας υιοθετήσει μια ακραία ρητορική απέναντι στη χώρα μας. Είχε προηγηθεί την Άνοιξη του 2022 το «Μητσοτάκης γιόκ» και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε κλείσει τις πόρτες του διαλόγου. Ωστόσο τους τελευταίους μήνες έχει κάνει στροφή 180 μοιρών και έχει ήδη συναντηθεί τρεις φορές με τον Έλληνα πρωθυπουργό μέσα σε έξι μήνες (τον Ιούλιο στο Βίλνιους, το Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη και την Πέμπτη στην Αθήνα).
Αναλυτές εκτιμούν πως ο Τούρκος πρόεδρος υιοθετεί μια πιο διαλλακτική στάση καθώς έχει ανοίξει πολλαπλά μέτωπα και δεν επιθυμεί σε αυτή την χρονική στιγμή να δημιουργήσει νέες εστίες έντασης. Η στάση του συνδέεται και με την προσπάθεια του να μην κόψει τελείως τους διαύλους επικοινωνίας με την Δύση, καθώς το τελευταίο διάστημα οι δηλώσεις του για την Χαμάς έχουν πυροδοτήσει αντιδράσεις.
Ενδεικτικό της προσπάθειας του να υιοθετήσει μια πιο ήπια ρητορική είναι πως σε δηλώσεις του εν πτήσει προς τους δημοσιογράφους κατά την επιστροφή του από την Αθήνα αναφέρθηκε στις «αερομαχίες» – όπως είπε- στο Αιγαίο και δήλωσε «ας κλείσουμε αυτή τη σελίδα, ας τελειώσουμε με αυτή την υπόθεση». Μάλιστα επιδιώκει να επεκτείνει τη συνεργασία των δύο χωρών και σε άλλα θέματα και για παράδειγμα έκανε αναφορά στο ενεργειακό.
Στην Αθήνα βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο και η εκτίμηση είναι πως το επόμενο διάστημα θα επικρατήσουν ήρεμα νερά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ωστόσο γνωρίζουν πως απαιτείται προσοχή καθώς ο κ. Ερντογάν έχει επανειλημμένα αποδείξει πως είναι ένας απρόβλεπτος παίκτης. Επομένως μένει να φανεί αν αυτή η αλλαγή στάσης θα έχει διάρκεια ή κάποια στιγμή θα επιστρέψει στο αναθεωρητικό του αφήγημα.
